Επιδημία καισαρικών τομών και πολύδυμων κυήσεων στην Ελλάδα

Επιδημία καισαρικών τομών παρατηρείται παγκοσμίως τα τελευταία 15-20 με ποσοστά αύξησης, που αγγίζουν το 40-70%. Το 30-50% των γυναικών γεννά με καισαρική τομή. Στην Ελλάδα το ποσοστό των καισαρικών τομών κυμαίνεται από 35-45%, ανάλογα με το νοσοκομείο και τη γεωγραφική περιοχή. Σε χώρες της Λατινικής Αμερικής το ποσοστό είναι υψηλότερο, όπως και σε μερικές χώρες της Ευρώπης.

Οι αιτίες των αυξημένων καισαρικών τομών είναι:

1. η αυξημένη ηλικία των γυναικών που μένουν έγκυες, η ηλικία των οποίων προδιαθέτει σε υπέρταση και διαβήτη
2. η καισαρική τομή σήμερα αποτελεί πλέον ασφαλή επέμβαση με ελάχιστους κινδύνους
3. ο αυξημένος αριθμός των πολύδυμων κυήσεων λόγω της αύξησης των τεχνικών υποβοηθούμενης αναπαραγωγής (IVF). Οι πολύδυμες κυήσεις είναι αυξημένου κινδύνου με αυξημένη περιγεννητική νοσηρότητα και θνητότητα με αποτέλεσμα να αποφασίζεται πιο εύκολα η καισαρική τομή σε πολύδυμες κυήσεις
4. η μείωση των κολπικών τοκετών εμβρυουλκίας, λόγω της αυξημένης νοσηρότητας, που προκαλεί η μεταλλική εμβρυουλκία
5. έμβρυα σε ισχιακή προβολή, σήμερα πλέον γεννιούνται με καισαρική τομή με σκοπό τη μείωση της περιγεννητικής νοσηρότητας και θνητότητας
6. η καισαρική τομή μετά από επιθυμία της γυναίκας
7. οι γυναίκες, που γεννούν με καισαρική τομή, καλό είναι και ο επόμενος τοκετός να γίνεται με καισαρική.

«Όλοι αυτοί οι λόγοι έχουν αυξήσει το ποσοστό των καισαρικών τομών, ωστόσο υπάρχουν περιθώρια μείωσής του. Στην κατεύθυνση αυτή η Ελληνική Μαιευτική και Γυναικολογική Εταιρεία έχει ήδη οργανώσει πανελλαδικά πρόγραμμα μείωσης των καισαρικών τομών με σεμινάρια προς τους γιατρούς και με προγράμματα εκπαίδευσης στους νέους ειδικευόμενους γιατρούς», σημείωσε ο κ.Αντσακλής. Στη συνέχεια αναφέρθηκε στις πολύδυμες κυήσεις, οι οποίες λόγω της αύξησης των τεχνικών υποβοηθούμενης αναπαραγωγής τα τελευταία χρόνια τείνουν να πάρουν διαστάσεις επιδημίας.

«Ενώ η συχνότητα των διδύμων φυσικών κυήσεων είναι 1%, στις γυναίκες που κάνουν, εξωσωματική είναι 25%, ενώ η συχνότητα των φυσικών τρίδυμων κυήσεων είναι μία στις 3200 γεννήσεις, στις γυναίκες που κάνουν εξωσωματική είναι μία στις 22. Στις μονήρεις κυήσεις η συχνότητα προεκλαμψίας είναι 7%, στις δίδυμες 14% και στις τρίδυμες 21%. Η συχνότητα εγκεφαλικής παράλυσης στα δίδυμα είναι 5 φορές μεγαλύτερη από ότι στις μονήρεις κυήσεις, ενώ στα τρίδυμα είναι 20 φορές μεγαλύτερη, γεγονός που οφείλεται στα προβλήματα της προωρότητας, της υπολειπόμενης ενδομήτριας ανάπτυξης των πολυδύμων εμβρύων και των επιπλοκών που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια του τοκετού. Άρα θεωρούνται υψηλού κινδύνου κυήσεις και χρειάζονται ιδιαίτερη φροντίδα και προσοχή», κατέληξε καθηγητής.

Νέο πρωτόκολλο διέγερση των ωοθηκών
Μία νέα τεχνική εφαρμόζεται επιτυχώς εδώ και έναν περίπου χρόνο στην Α’ Μαιευτική-Γυναικολογική Κλινική του Νοσοκομείου «Παπαγεωργίου», προκειμένου να αποφευχθεί μία από τις σοβαρές επιπλοκές της φαρμακευτικής διέγερσης των ωοθηκών, που γίνεται για να ληφθούν πολλά ωάρια για εξωσωματική γονιμοποίηση.

Σ’ αυτήν αναφέρθηκε ο Καθηγητής Μαιευτικής-Γυναικολογίας του Α.Π.Θ. Βασίλειος Ταρλατζής, πρόεδρος της οργανωτικής επιτροπής του Συνεδρίου. «Μία από τις επιπλοκές της φαρμακευτικής διέγερσης των ωοθηκών είναι το σύνδρομο υπερδιέγερσης των ωοθηκών, με αποτέλεσμα τη μεγάλη διόγκωσή τους, λόγω της παραγωγής πολλών ωοθυλακίων και, επί πλέον, τη διαφυγή υγρού από αυτά στην κοιλιά, με συνέπεια να προκαλείται έντονη δυσφορία στη γυναίκα. Το φαινόμενο αυτό πυροδοτείται σε κάποιες γυναίκες από το τελευταίο φάρμακο, που χορηγείται (χοριακή γοναδοτροπίνη) και επιδεινώνεται σε περίπτωση εγκυμοσύνης, λόγω της αυξανόμενης παραγωγής της χοριακής γοναδοτροπίνης από το έμβρυο ή τα έμβρυα.
Μέχρι πρόσφατα, παρά την προσπάθεια των ειδικών γιατρών, δεν ήταν πάντοτε δυνατόν να αποτραπεί η εμφάνιση της επιπλοκής αυτής. Τον τελευταίο καιρό, ένα καινούργιο πρωτόκολλο διέγερσης των ωοθηκών επιτρέπει την επιτυχή ωρίμανση και λήψη των ωαρίων, χωρίς την εμφάνιση του συνδρόμου. Επί πλέον, τα γονιμοποιημένα ωάρια μπορούν να καταψυχθούν, ώστε να μεταφερθούν με απόλυτη ασφάλεια στον επόμενο κύκλο της γυναίκας.
Με τον τρόπο αυτό είναι σήμερα δυνατόν να αποφευχθεί πλήρως αυτή η βασανιστική και πολλές φορές επικίνδυνη επιπλοκή στις γυναίκες που υποβάλλονται σε εξωσωματική γονιμοποίηση. Ως εκ τούτου, η μέθοδος αυτή συνιστά μία σημαντική πρόοδο στην ασφάλεια της εξωσωματικής γονιμοποίησης», δήλωσε ο κ.Ταρλατζής.

Ωοθηκική ανεπάρκεια
Τα τελευταία χρόνια η ηλικία απόκτησης του πρώτου παιδιού στη χώρα μας, όπως και στις περισσότερες δυτικές κοινωνίες, έχει αυξηθεί κατά περίπου 7-10 χρόνια. Ενώ, λοιπόν, η ηλικία απόκτησης πρώτου παιδιού ήταν 20-25 χρόνια τώρα είναι 30-35. Επειδή οι γυναίκες αποκτούν σε μεγαλύτερη ηλικία παιδί, διαπιστώθηκε ότι κάποιες από αυτές παρουσιάζουν πρόωρη εξάντληση των ωοθυλακίων και ωαρίων με αποτέλεσμα τη μείωση της γονιμότητας και την έκπτωση της παραγωγής των ορμονών από τις ωοθήκες, γεγονός που συνιστά την έννοια της ωοθηκικής ανεπάρκειας.

«Οι αιτίες αυτού του προβλήματος δεν είναι ακόμα πλήρως γνωστές. Είναι, όμως, γνωστό ότι σ΄ ένα σημαντικό ποσοστό υπάρχει κληρονομική προδιάθεση, ενώ σε άλλες σπανιότερες περιπτώσεις υπάρχουν γενετικά αίτια, τα οποία μπορεί να συνδέονται και με άλλα προβλήματα υγείας. Επίσης, υπάρχουν ιατρογενείς λόγοι, όπως η αφαίρεση των ωοθηκών, η χημειοθεραπεία και η ακτινοθεραπεία.
Συνέπεια της πρόωρης ωοθηκικής ανεπάρκειας είναι κατά κύριο λόγο η υπογονιμότητα. Μπορούν, όμως, να παρατηρηθούν και άλλα προβλήματα υγείας στη γυναίκα, εξ αιτίας της πολύ πρώιμης έκπτωσης της ορμονικής λειτουργίας της ωοθήκης, όπως οστεοπόρωση, βλάβες του καρδιαγγειακού συστήματος κ.α. Για τον λόγο αυτό, συνιστάται η χορήγηση ορμονικής θεραπείας υποκατάστασης για ορισμένα χρόνια, προκειμένου να προστατευθούν οι γυναίκες αυτές από την έλλειψη οιστρογόνων.
Η λύση που προτείνεται για γυναίκες, που δεν είναι έτοιμες να αποκτήσουν παιδί είναι η κρυοσυντήρηση των ωαρίων τους σε νεαρή ηλικία, τότε που υπάρχουν σε αφθονία, ούτως ώστε να διατηρήσουν τη γονιμότητά τους για αργότερα, που δεν θα μπορούν.
Ταυτόχρονα γίνονται προσπάθειες να διερευνηθούν θεραπευτικά πρωτόκολλα γα τη βελτίωση της γονιμότητας των γυναικών αυτών, δηλαδή να ωριμάσουν τα ωάρια φαρμακευτικά, όμως τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα δεν είναι πολύ ενθαρρυντικά. Σε στάδιο ερευνητικό βρίσκεται και η προσπάθεια να δημιουργηθούν στο εργαστήριο ωάρια από αρχέγονα κύτταρα», κατέληξε ο καθηγητής.