Συχνή και πολύπλοκη διαταραχή η πρόωρη εκσπερμάτιση

Γράφει ο Κωνσταντίνος Ρόκκας, Χειρούργος Ουρολόγος-Ανδρολόγος*

Η εκσπερμάτιση αποτελεί ίσως την πιο πολύπλοκη νευρομυική δραστηριότητα σε ολόκληρη την ανδρική σεξουαλική λειτουργία και είναι αποτέλεσμα μιας τέλειας συνεργασίας ανάμεσα στο κεντρικό και στο περιφερικό νευρικό σύστημα, με ενεργό συμμετοχή και του ψυχοσυναισθηματικού παράγοντα. Αρκετές μελέτες νευρο-ανατομίας και νευρο-φυσιολογίας έχουν εντοπίσει στον μετωπιαίο λοβό του εγκεφάλου καθώς και στον λοβό του Broca τα κέντρα ελέγχου της εκσπερμάτισης.

Η όλη διαδικασία χωρίζεται σε 3 φάσεις:
Α) ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ: Αύξηση των εκκρίσεων του προστάτη και των σπερματοδόχων κύστεων.
Β) ΕΚΡΟΗ: Το σπέρμα έρχεται στην οπίσθια ουρήθρα και με ένα ειδικό αντανακλαστικό μηχανισμό εμποδίζεται η είσοδος στην ουροδόχο κύστη.
Γ) ΕΚΣΠΕΡΜΑΤΙΣΗ: Έξοδος του σπέρματος από την ουρήθρα.

Με βάση τα παραπάνω οι διαταραχές οι οποίες είναι δυνατόν να προκύψουν είναι οι ακόλουθες:
1) Παλίνδρομη εκσπερμάτιση (το σπέρμα έρχεται στην ουροδόχο κύστη αντί να εξέλθει από την ουρήθρα)
2) Πρόωρη εκσπερμάτιση
3) Καθυστερημένη εκσπερμάτιση
4) Έλλειψη εκσπερμάτισης
5) Επώδυνη εκσπερμάτιση
6) Αιμοσπερμία (ύπαρξη αίματος στο σπέρμα).

Η πρόωρη εκσπερμάτιση είναι ένα πρόβλημα το οποίο απασχολεί μεγάλο αριθμό ανδρών και για το οποίο έχουν δοθεί κατά καιρούς διάφοροι ορισμοί. Σύμφωνα με τον πιο πρόσφατο ορισμό είναι η μόνιμη ή υποτροπιάζουσα εκσπερμάτιση πριν ή λίγο μετά από την διείσδυση και σίγουρα νωρίτερα από την επιθυμία του ατόμου. Είναι μια διαταραχή η οποία προκαλεί σημαντικό stress στον άνδρα και μπορεί να είναι αιτία σημαντικών αναταράξεων στις σχέσεις με τον σύντροφο.

Ο ιατρός θα πρέπει κατά την διάγνωση να λαμβάνει πάντα υπόψη του διάφορους παράγοντες όπως το νεαρό της ηλικίας, καινούργιος σύντροφος ή και η συχνότητα της σεξουαλικής πράξης που μπορούν να επηρεάσουν τον χρόνο της εκσπερμάτισης .Θα πρέπει να αναφέρουμε ότι μερικές φορές άνδρες που πάσχουν από στυτική δυσλειτουργία είναι πιθανόν να παρουσιάσουν και πρόωρη εκσπερμάτιση , διότι βιάζονται να ολοκληρώσουν πριν να χάσουν την στύση τους. Η πρόωρη εκσπερμάτιση είναι η πιο συχνή διαταραχή των δυσλειτουργιών της εκσπερμάτισης και εμφανίζεται περίπου στο 1/3 των ανδρών.

Τα αίτια της πρόωρης εκσπερμάτισης είναι κυρίως ψυχογενή αλλά μπορεί να υπάρχουν και κάποιοι οργανικοί παράγοντες (προστατίτιδες , ουρηθρίτιδες ,βραχύς χαλινός , νευρολογικές παθήσεις ,χρήση ουσιών ) . Επίσης πρέπει να διακρίνουμε τους πάσχοντες σε αυτούς που παρουσιάζουν το πρόβλημα από την αρχή της σεξουαλικής τους ζωής και σε αυτούς που το παρουσιάζουν αργότερα , μετά από ένα διάστημα φυσιολογικών σεξουαλικών σχέσεων. Μια άλλη αναγκαία διάκριση είναι ανάμεσα σε εκείνους που έχουν σε όλες τις σεξουαλικές πράξεις αυτό το χαρακτηριστικό και σε εκείνους που το παρουσιάζουν κατά καιρούς.

Με βάση την βαρύτητα η πρόωρη εκσπερμάτιση μπορεί να ταξινομηθεί σε:
1)Σοβαρή: εκσπερμάτιση μέσα σε 15 δευτερόλεπτα ή σε 3 κολπικές κινήσεις
2)Μέτρια: εκσπερμάτιση μέσα σε 15-30 δευτερόλεπτα ή σε 8 κολπικές κινήσεις
3)Ελαφριά: εκσπερμάτιση μέσα σε 60-120 δευτερόλεπτα ή σε 10 κολπικές κινήσεις.

Οι θεραπείες που χρησιμοποιούνται για τον έλεγχο της πρόωρης εκσπερμάτισης πέρα της φαρμακευτικής παρέμβασης που αναστέλλει τη διαταραχή όσο χορηγείται η φαρμακευτική ουσία, είναι σε συμβουλευτική, ψυχοθεραπευτική ενίσχυση του ζευγαριού που ακολουθεί πρόγραμμα σεξουαλικών ασκήσεων και παιγνιδιών (squeeze technique) στοχεύοντας στον εγκεφαλικό έλεγχο του άνδρα που μαθαίνει να κρατάει την εκσπερμάτισή του όσο χρόνο το επιθυμεί ο ίδιος αλλά και ο σύντροφός του, δημιουργώντας έτσι μια καλή ψυχολογική στήριξη των δύο συντρόφων που μαζί βιώνουν τόσο το πρόγραμμα όσο και το αποτέλεσμα. Υπάρχουν και ατομικές ψυχοθεραπευτικές υποστηρικτικού τύπου προσεγγίσεις που απαιτούν όμως μεγαλύτερη χρονική διάρκεια θεραπείας βαθύτερης ψυχοσυναισθηματικής προσέγγισης.

Η μεικτή προσέγγιση φαρμακευτικού και ψυχοθεραπευτικού χαρακτήρα είναι σύγχρονες αντιμετωπίσεις με γρήγορο και ικανοποιητικό αποτέλεσμα προκαλώντας την ψυχική αποφόρτιση της σχέσης που απειλείται από την πρόωρη εκσπερμάτιση. Η φαρμακευτική παρέμβαση που ευεργετεί το χρόνο καθυστέρησης της σεξουαλικής πράξης των δύο συντρόφων, αποτελεί βασική βοήθεια για τον άνδρα που αναπόφευκτα δεν μπορεί να ελέγξει την εκσπερμάτισή του και οδηγείται άμεσα στην παράδοση της εκσπερματιτικής ηδονής, χωρίς να είναι η ουσιαστική θεραπεία που ξεριζώνει το πρόβλημα της σχέσης των δύο συντρόφων.

Φαίνεται όμως ότι η χρήση φαρμάκων αποφορτίζει τόσο τον άνδρα όσο και τον σύντροφο του και επιβραβεύει χρονικά το σεξουαλικό τους κύκλο, κάτι που τους κάνει να νιώθουν καλά και να επιθυμούν και την επόμενη σεξουαλική τους επαφή χωρίς να υπάρχουν ειδικά φαρμακευτικά σκευάσματα που να απευθύνονται στη διαταραχή της πρόωρης εκσπερμάτισης, αυτά που σίγουρα της κάνουν καλό, είναι τα αντικαταθλιπτικά παλαιού και νέου τύπου (ντοπαμινικά και σεροτονεργικά) καθώς και η θεοριδαζίδη, ως τα πλέον κατάλληλα για να ανακουφίσουν την συγκεκριμένη διαταραχή.

Οι δόσεις εξατομικεύονται και οι απόψεις διίστανται στον τρόπο χρήσης και χορήγησής τους στον άνδρα που με τη λήψη αυτών των φαρμάκων εισπράττει και την καλύτερη ψυχολογία αφού η συγκεκριμένη αγωγή βοηθάει το άγχος και την κατάθλιψη στην οποία ούτως ή αλλιώς αυτός είναι εγκλωβισμένος.

Η χρήση τοπικών αναισθητικών αλοιφών και αντίστοιχων spray που κατά κόρον και αυτόβουλα ο πρόωρος άνδρας χρησιμοποιεί μαζί με προφυλακτικά εμποτισμένα με αναισθητικές ουσίες με σκοπό την επιβράδυνση, δεν είναι η καλύτερη απάντηση αφού οι κίνδυνοι να εμφανιστεί στυτική απώλεια λόγω της αναισθησίας είναι μεγάλη.

Στις δευτεροπαθείς οργανικές μορφές αντιμετωπίζουμε το αίτιο (π.χ. θεραπεία της προστατίτιδας).
Στην εποχή μας κυκλοφορεί πλέον και ένα ειδικό φάρμακο φτιαγμένο για την αντιμετώπιση της πρόωρης εκσπερμάτισης η dapoxetine σε μορφή χαπιών που λαμβάνονται 1-3 ώρες πριν την σεξουαλική επαφή.

* Ο Κωνσταντίνος Ρόκκας, Χειρούργος Ουρολόγος-Ανδρολόγος, είναι υποψήφιος διδάκτορας του Πανεπιστημίου Αθηνών, επιστημονικός συνεργάτης της Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής Κλινικής, πρώην Ταμίας της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας και μέλος σημαντικού αριθμού επιστημονικών εταιρειών.

health.in.gr