Η διαχείριση της θρομβοφιλίας επηρεάζει το αποτέλεσμα της εξωσωματικής γονιμοποίησης

Η εγκυμοσύνη είναι μια διαδικασία της φύσης στην οποία η γυναίκα, ανάλογα με την περίπτωση, οφείλει να είναι προσεκτική και να ακολουθεί έναν συνετό τρόπο ζωής. Πρέπει λοιπόν να κάνει δύο πράγματα: πρώτον να μην καπνίζει και δεύτερον, να προσέχει τη διατροφή της, ακολουθώντας μια μεσογειακή διατροφή που περιέχει όλα όσα χρειάζεται κατά τη διάρκεια αυτής της εγκυμοσύνης. Αυτή την περίοδο, όμως υπάρχει ο κίνδυνος της εμφάνισης θρομβοφιλίας.

Στον γενικό πληθυσμό, μέσα από την συνεχή παρακολούθηση μειώνεται η πιθανότητα αυτή, ενώ για τις γυναίκες που υποβάλλονται σε υποβοηθούμενη αναπαραγωγή τα δεδομένα είναι διαφορετικά, καθώς στην συγκεκριμένη περίπτωση, αναπτύσσονται και άλλοι παράγοντες και θα πρέπει να προβλεφθούν.

Οι ορμόνες κατά την εγκυμοσύνη, δημιουργούν προβλήματα στον πηξιολογικό μηχανισμό. Στην περίπτωση της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, οι ορμόνες που δίδονται είναι ακόμη περισσότερες με αποτέλεσμα να δυσχεραίνει η κατάσταση. Αυτό θα πρέπει λοιπόν να ληφθεί υπ’ όψιν και θα πρέπει να γίνουν οι απαραίτητες εξετάσεις έτσι ώστε να ελαχιστοποιηθεί η περίπτωση της θρομβοφιλίας στις γυναίκες αυτής της κατηγορίας.

Ας εξηγήσουμε όμως σε αυτό το σημείο τι είναι η θρόμβωση: Θρόμβωση ονομάζουμε το πήξιμο του αίματος μέσα σε κάποιο αγγείο της γυναίκας, ειτε αυτό αφορά φλέβα είτε αυτό αφορά αρτηρία. Η θρομβοφιλία δημιουργεί προβλήματα κυρίως στις φλέβες. Εάν δεν γνωρίζουμε σε ποια φλέβα θα γίνειη θρόμβωση, δεν μπορούμε να το προβλέψουμε γιατί έχει να κάνει με πολλούς παράγοντες, όπως το αγγειακό σύστημα, ο πηξιολογικός μηχανισμός, οι φλεγμονές στα ενδοφίλια των αγγείων. Εάν η θρόμβωση γίνει στις φλέβες των ποδιών, αυτό από μόνο του ίσως δεν είναι τόσο δραματικό για την υγεία της γυναίκας.

Όμως πρέπει να σημειωθεί ότι όπου υπάρχει θρόμβωση, δεν ρέει σωστά το αίμα και άρα πάσχει αυτό το μέρος που αιματωνόταν πριν την θρόμβωση, με αποτέλεσμα να έχουμε πόνο και πρήξιμο. Όταν υπάρχει θρόμβωση των φλεβών των κάτω άκρων υπάρχει περίπτωση πνευμονικής εμβολής, δηλαδή να κοπεί ένα μικρό κομμάτι θρόμβου, να κυκλοφορήσει στο σύστημα, στο αγγειακό δεντρο και να φράξει κάποια αρτηρία των πνευμόνων.

Η θρομβοφιλία, δεν λειτουργεί όπως οι υπόλοιπες κληρονομικές ασθένειες, αλλά μεταφέρεται μόνο ως προδιάθεση. Δηλαδή μπορεί να μην εμφανιστεί ποτέ σε μία έγκυο. Στην περίπτωση της κληρονομικής θρομβοφιλίας, μιλάμε για την διαταραχή του πηξιολογικού μηχανισμού. Όταν κάνουμε λόγο για επίκτητη θρομβοφιλία, ουσιαστικά αναφερόμαστε στο αντιφοσφολιπιδικό σύνδρομο που έχει να κάνει με το υπόστρωμα του πηξιολογικού μηχανισμού.

Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να μην είναι γνωστή στην οικογένεια η κληρονομικότητα ή η προδιάθεση για θρομβοφιλία και να βρεθεί αντιμέτωπη με μία θρομβωση.

Γνωρίζουμε αρκετούς και όχι όλους τους παράγοντες που επιβαρύνουν την ισσοροπία του αίματος και κυρίως επιβαρύνουν τις φλεγμονές στα ενδοφίλια των αγγείων που σε συνεργασία με τις διαταραχές του μηχανισμού μπορούν να δημιουργήσουν θρόμβωση. Πρώτος και πολύ σημαντικός παράγοντας είναι το κάπνισμα, δέυτερος η υψηλή χοληστερόλη, κληρονομική ή επίκτητη, τρίτος παράγοντας είναι η παχυσαρκία, τέταρτος η ακινησία στην ζωή μας, πέμπτος η υπέρταση ακόμη και η υποκλινική και έκτος ο σακχαρώδης διαβήτης. Υπάρχουν νοσήματα όπως τα αυτοάνοσα, για παράδειγμα ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος και η ρευματοειδής αρθρίτιδα, που δημιουργούν τις προϋποθέσεις να λειτουργήσει η κληρονομική θρομβοφιλία πιο δυνατά.

Το ποσοστό των επικίνδυνων θρομβώσεων στην κύηση ανέρχεται σε 1 στις 10.000 κυήσεις. Σαν ποσοστό δεν είναι μεγάλο σαφώς, αλλά η εξέλιξη στην εγκυμοσύνη της γυναίκας που θα το βιώσει είναι δραματική. Εδώ πρέπει να τονίσουμε ότι, η θρομβοφιλία δεν είναι ο μοναδικός παράγων θρομβώσεων ή πνευμονικής εμβολής καθώς έχει να κάνει με πάρα πολλά συστήματα και επιπλοκές.

Υπάρχουν περιπτώσεις πνευμονικών εμβολών χωρίς προδιαθεσικούς παράγοντες και θρομβοφιλία η οποία προήλθε από έλλειψη ενυδάτωσης του οργανισμού σε καλοκαιρινή περίοδο. Ευτυχώς με την άμεση ενημέρωση του γιατρού που παρακολουθεί την έγκυο, η αντιμετώπιση της πνευμονικής εμβολής είναι εφικτή και σώζονται ζωές.

Γενικώς, η αντιμετώπιση μιας γυναίκας που υποβάλλεται σε εξωσωματική γονιμοποίηση, πρέπει να γίνεται με τη συστηματική παρακολούθηση ομάδας γιατρών διάφορων ειδικοτήτων. Χρειάζεται ένας συντονισμός ειδικοτήτων ώστε να έχουμε μια καθαρή και σφαιρική γνώση της κλινικής εικόνας και του ιστορικού μιας γυναίκας που μενει έγκυος και να προλάβουμε τυχόν επιπλοκές.

Τέλος, σαν γενική αρχή θα πρέπει το ζευγάρι που θα επιλέξει να κάνει εξωσωματική γονιμοποίηση, να αποκτήσει διάθεση αθλητή και να μπει σε διαδιακασια «προπόνησης» έστι ώστε με σύνεση και παρακολούθηση από την ιατρική ομάδα να επιτευχθεί ο ένα ςκαι μοναδικός στόχος: η γέννηση υγιούς παιδιού.

* Ο Γεώργιος Αναγνώστου είναι Ειδικός Αιματολόγος και επιστημονικός συνεργάτης του Κέντρου Εξωσωματικής Αθηνών – IVF ATHENS CENTER.

health.in.gr