«Σκέφτονται τα κύτταρα;» στο Café Scientifique

Τη μελέτη της συμπεριφοράς των κυττάρων του οργανισμού μας, με τεχνολογίες ρομποτικής, και τη συμβολή της στην ανάπτυξη νέων θεραπειών για τον καρκίνο και την αρθρίτιδα, πραγματεύεται η πέμπτη ομιλία, ανοικτή για το κοινό, του καινοτόμου θεσμού Café Scientifique.

Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη 18 Φεβρουαρίου, με ομιλητή τον Λεωνίδα Αλεξόπουλο, επίκουρο καθηγητή στη Σχολή Μηχανολόγων Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, υπεύθυνο του Εργαστηρίου Συστημικής Εμβιομηχανικής.

Τα κύτταρα αποτελούν τη βασική δομική και λειτουργική μονάδα ενός οργανισμού. Το σώμα μας έχει περίπου 200 διαφορετικά είδη κυττάρων που επικοινωνούν μεταξύ τους και οργανώνουν όλες τις λειτουργίες του σώματος όπως κίνηση, σκέψη, αίσθηση, πέψη κ.τ.λ. Λανθασμένες κυτταρικές λειτουργίες δημιουργούν παθολογικές καταστάσεις, όπως για παράδειγμα ο ανεξέλεγκτος διπλασιασμός των κυττάρων οδηγεί σε καρκίνο. Η λειτουργία κάθε κυττάρου βασίζεται στην οργανωμένη επικοινωνία των βιολογικών του συστατικών, δηλαδή των πρωτεϊνών και του DNA. Οι πρωτεΐνες είναι οι εκτελεστικοί παράγοντες, ενώ στο DNA αποθηκεύεται η γενετική πληροφορία. Η εξέλιξη της τεχνολογίας μας έχει πλέον δώσει τη δυνατότητα να καταγράψουμε όλα αυτά τα βιολογικά σήματα. Έχουν περάσει μόλις 10 χρόνια από τότε που ολοκληρώθηκε η πρώτη μέτρηση του ανθρώπινου DNA (Human Genome Project 2003), για την οποία χρειάστηκαν 13 χρόνια και η οποία κόστισε ένα 1δισ. ευρώ. Σήμερα η ίδια μέτρηση πραγματοποιείται μέσα σε μία μέρα και κοστίζει 1.000 ευρώ. Παρόμοιες εξελίξεις συμβαίνουν και στις μετρήσεις άλλων συστατικών του κυττάρου.

Στις μέρες μας, με τη βοήθεια των υπολογιστών, το κύτταρο παρουσιάζεται ως μία μονάδα λήψης αποφάσεων και χρησιμοποιούνται τεχνολογίες ρομποτικής ή αλγόριθμοι τεχνικής νοημοσύνης. Όπως ένα ρομπότ, έτσι και το κύτταρο επικοινωνεί με το περιβάλλον του με αισθητήρες (υποδοχείς στη βιολογία) και μέσω ενός δαιδαλώδους μηχανισμού λήψης αποφάσεων καθορίζει τη συμπεριφορά του.

Στην παρουσίαση αυτή θα αναλυθεί πώς ένας κύτταρο σκέφτεται και αντιδρά. Θα αναλυθούν οι τρόποι λήψης αποφάσεων και πώς η νέα τεχνολογία προσφέρει τα μέσα να επέμβουμε με φάρμακα σε κατάλληλους κόμβους μεταφοράς πληροφορίας και να αλλάξουμε τον τρόπο συμπεριφοράς των κυττάρων. Απώτερος στόχος είναι να αναστείλουμε παθολογικές λειτουργίες για τη θεραπεία διάφορων ασθενειών όπως ο καρκίνος και η αρθρίτιδα. Επίσης, θα δοθούν πραγματικά παραδείγματα για το πως η νέα τεχνολογία αλλάζει δραστικά την ανάπτυξη φαρμάκων.

Ο Λεωνίδας Αλεξόπουλος είναι επίκουρος καθηγητής στη Σχολή Μηχανολόγων Μηχανικών του ΕΜΠ και επιστημονικός σύμβουλος της start-up εταιρίας ProtATonce. Ειδικεύεται στον τομέα της βιοιατρικής τεχνολογίας με βασικές σπουδές από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο και με 10ετή ακαδημαϊκή πορεία στο Duke, MIT, και Harvard Medical School. Έχει δουλέψει και συνεργαστεί με μεγάλες εταιρίες του χώρου στην Αμερική όπως Pfizer, Vertex, και Boehringer Ingelheim. Από το 2008, που επέστρεψε στην Ελλάδα, έχει δημιουργήσει το εργαστήριο συστημικής βιοιατρικής στο ΕΜΠ ενώ από το 2011 έχει διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη της ProtATonce, μιας εταιρίας πρωτεϊνικών μετρήσεων με διεθνή παρουσία και σημαντική εξαγωγική δραστηριότητα.

Οι ομιλίες του Café Scientifique διεξάγονται στο χώρο του Άστυ 68 (Κωσταντινουπόλεως 68, κοντά στη στάση μετρό Κεραμεικός, 210 3466896), μια φορά το μήνα, ημέρα Τρίτη (19:00).

Υπενθυμίζεται ότι το Café Scientifique είναι ένας θεσμός που λειτουργεί με μεγάλη επιτυχία στο εξωτερικό, και στην Ελλάδα αποτελεί πρωτοβουλία μιας ομάδας νέων επιστημόνων. Περιλαμβάνει μια σειρά επιστημονικών διαλέξεων ανοιχτών και προσιτών στο κοινό, που δίνει σε όλους τους πολίτες τη δυνατότητα να ενημερωθούν δωρεάν για επιστημονικά θέματα και να γνωρίσουν τους ανθρώπους που ασχολούνται με αυτά.

health.in.gr