Επεμβατικές θεραπείες βελτιώνουν τη ζωή Ελλήνων ασθενών με νόσο Πάρκινσον

Την βεβαιότητα ότι η νόσος Πάρκινσον μπορεί πλέον να χαλιναγωγηθεί, εκφράζουν τόσο ο νευρολόγος Παναγιώτης Ζήκος, όσο και ο αναπληρωτής καθηγητής Νευροχειρουργικής Στάθης Μποβιάτσης, αναλύοντας περιστατικά Ελλήνων ασθενών που αντιμετωπίστηκαν επιτυχώς στο 251 Γενικό Νοσοκομείο Αεροπορίας.

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά της νόσου Πάρκινσον, που τιμάται στις 11 Απριλίου, οι διακεκριμένοι Έλληνες επιστήμονες παρουσίασαν τα αποτελέσματα των ασθενών που αντιμετωπίστηκαν χειρουργικά, είτε με τοποθέτηση αντλίας συνεχούς έγχυσης ντοπαμίνης, είτε με εμφύτευση νευροδιεγέρτη (deep brain stimulation – DBS), τονίζοντας ωστόσο ότι η επεμβατική θεραπεία πρέπει να γίνει την στιγμή που χρειάζεται και όχι στο τελικό στάδιο της νόσου.

Η νόσος Πάρκινσον είναι ιδιαίτερη ασθένεια. Πρόκειται για μία προοδευτικά εξελισσόμενη, χρόνια και πολύπλοκη νευροεκφυλιστική πάθηση και αποτελεί τη δεύτερη πιο συχνή νευροεκφυλιστική νόσο μετά τη νόσο Αλτσχάιμερ. Αν και δεν υπάρχει οριστική θεραπεία, ωστόσο όλοι οι ασθενείς, υπό φαρμακευτική αγωγή, θα διανύσουν αρχικά μια περίοδο περίπου πέντε ετών, στην οποία τα συμπτώματά τους θα είναι ανύπαρκτα. Αυτή είναι η περίοδος ονομάζεται από τους νευρολόγους «Μήνας του Μέλιτος». Λέγεται έτσι γιατί όλα τα φάρμακα έχουν εξαιρετική δράση, σε σημείο που ο ασθενής θα νομίζει ότι νίκησε την ασθένεια. Ωστόσο στα επόμενα στάδια της ασθένειας, τα συμπτώματα επανεμφανίζονται και σε αυτά έρχονται να προστεθούν και άλλα που προκαλούνται από τα ίδια τα φάρμακα.

Από τη νόσο πάσχουν περισσότεροι από 6.000.000 άνθρωποι παγκοσμίως, ανεξαρτήτου φυλών και πολιτισμών, με τους άνδρες να προσβάλλονται λίγο συχνότερα από ότι οι γυναίκες. Τη νόσο εκδηλώνει περίπου το 1% των ανθρώπων ηλικίας άνω των 60 ετών, ενώ σε πολλές περιπτώσεις εντοπίζεται και σε άτομα μικρότερα των 50 ετών. Υπάρχει και η νεανική μορφή της νόσου που εμφανίζεται σε άτομα κάτω των 40 ετών. Οι περιπτώσεις αυτές ανέρχονται στο 5-10% του συνόλου των ασθενών σε παγκόσμιο επίπεδο.

Στην Ελλάδα νοσούν πάνω από 24.000 Έλληνες από τη νόσο Πάρκινσον. Το γεγονός προκαλεί ένα σημαντικό κοινωνικό κόστος και βέβαια αποτελεί μια πρόκληση για την αποτελεσματική θεραπεία της νόσου καθώς είναι αναγκαίο να γίνεται η σωστή διάγνωση, ώστε να ακολουθηθεί η αντίστοιχη αντιμετώπιση – θεραπεία την κατάλληλη στιγμή.

Επεμβατική θεραπεία
Ο κ.Ζήκος, συντονιστής Ιατρείου Νόσου Πάρκινσον στο 251 ΓΝΑ, σε συνεργασία με τον κ.Μποβιάτση, έχουν υλοποιήσει με απολύτη επιτυχία αρκετές επεμβατικές θεραπείες δηλαδή τοποθέτηση αντλίας συνεχούς έγχυσης Ντοπαμίνης, ή εμφύτευση Νευροδιεγέρτη (Deep Brain Stimulation,DBS), που απελευθερώνουν τον ασθενή από τα δεσμά της ασθένειας για τουλάχιστον μια δεκαετία.

Η αντλία ντοπαμίνης, είναι μια εξωτερική αντλία, που παρέχει σε υγρή μορφή όση ντοπαμίνη χρειάζεται ο ασθενής. Αυτό γίνεται μέσω ενός λεπτού καθετήρα που τοποθετείται στην κοιλιά του. Είναι φορητή και προσφέρει μεγάλη αυτονομία κίνησης.

Ο νευροδιεγέρτης, είναι μια συσκευή, όπως ο βηματοδότης. Εμφυτεύεται στο θώρακα, μόνο που στην περίπτωση της νόσου Πάρκινσον, το ηλεκτρόδιο διέγερσης καταλήγει στον εγκέφαλο. Μετά την επέμβαση, και για έξι μήνες, γίνονται ρυθμίσεις του νευροδιεγέρτη από εξειδικευμένο νευρολόγο. Η επιτυχία της επέμβασης εξαρτάται απόλυτα από την σωστή ή όχι ρύθμιση του νευροδιεγέρτη. Και οι δύο επεμβάσεις βελτιώνουν την ποιότητα ζωής του ασθενή για τουλάχιστον δέκα χρόνια.

Ο κ.Μποβιάτσης, διευθυντής της Νευροχειρουργικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο «Αττικόν» τονίζει ότι «η εμπειρία από την ομάδα μας είναι πλέον 10ετής, με αριθμό επεμβάσεων και θεαματικά αποτελέσματα που έχουν να επιδείξουν μόνο μεγάλα εξειδικευμένα κέντρα του εξωτερικού. Η εμπειρία αυτή έχει ελαχιστοποιήσει το ποσοστό των δυνητικών επιπλοκών, όπου στις ελάχιστες αυτές περιπτώσεις συμβάλλει η εξειδικευμένη ομάδα η οποία αποτελείται από τους πλέον ειδικούς νευρολόγους, όπως ο κ.Ζήκος, καθώς επίσης και από ειδικούς νευροψυχολόγους, ψυχιάτρους και εργοθεραπευτές».

Αξίζει να σημειωθεί ότι τα ποσοστά επιπλοκών από τις δύο αυτές μορφές επεμβατικής θεραπείας στα ελληνικά ιατρικά χρονικά, είναι εξαιρετικά χαμηλά: 0,68% αιμορραγία, 2,5% φλεγμονής και 1,5% βλάβης των μηχανισμών. Τα αντίστοιχα ποσοστά από τη διεθνή ιατρική πρακτική είναι: 1-2%, 1- 4,5% και 1 – 5%, αντίστοιχα.

Βασικό κριτήριο επιλογής των υποψηφίων ασθενών για τους γιατρούς, είναι η νόσος να επηρεάζει σοβαρά την ποιότητα ζωής του ασθενή και να έχουν εξαντληθεί οι υπόλοιπες φαρμακευτικές θεραπευτικές λύσεις.

Ακολούθως, ο συνδυασμός υψηλής τεχνολογίας και του καλού σχεδιασμού της επέμβασης εγγυώνται το άριστο αποτέλεσμα της επέμβασης, είτε για την εμφύτευση της αντλίας, είτε του νευροδιεγέρτη. Ο σχεδιασμός της χειρουργικής επέμβασης είναι το κρισιμότερο στάδιο της διαδικασίας, αφού απαιτείται η άριστη συνεργασία μιας πολυπληθούς ιατρικής ομάδας διαφόρων ειδικοτήτων, με επικεφαλής εξειδικευμένο νευρολόγο στη νόσο του Πάρκινσον.

Εξειδικευμένοι νευρολόγοι υπάρχουν σε όλα τα πανεπιστημιακά νοσοκομεία της Ελλάδας αφού το κόστος και των δύο επεμβατικών θεραπειών καλύπτεται πλήρως από τα ασφαλιστικά ταμεία, ενώ η Γραμμή βοήθειας Πάρκινσον (90 11 40 40 34), που λειτουργεί καθημερινά 10:00 π.μ. – 14:00 μ.μ. παρέχει ενδελεχή πληροφόρηση για τη νόσο και την αντιμετώπισή της.

Τέλος, από το 2008 έχει συσταθεί η ΕΠΙΚΟUΡΟΣ-κίνηση, η ελληνική εταιρεία εθελοντών και ασθενών με νόσο Πάρκινσον, μια εταιρεία μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, μέλος της EPDA – European Parkinson’s Disease Association.

Αριθμεί ήδη περισσότερα από 900 μέλη σε όλη την Ελλάδα, τα οποία είναι άτομα με νόσο Πάρκινσον, φροντιστές, επιστήμονες υγείας και απλοί εθελοντές.

Οι σκοποί της ΕΠΙΚΟUΡΟΣ–κίνηση είναι η βελτίωση της ποιότητας ζωής των μελών, η διευκόλυνση της πρόσβασης σε σύγχρονες θεραπευτικές μεθόδους, η ενημέρωση και εκπαίδευση σχετικά με την νόσο, η προαγωγή της επιστημονικής έρευνας για την θεραπεία και την κατανόηση της νόσου Πάρκινσον.

Το διαδικτυακό της σπίτι www.parkinsonportal.gr φιλοξενεί ανάλογο Forum στο οποίο, τα μέλη ανταλλάσουν γνώσεις και εμπειρίες, ενώ υπάρχει και η ενότητα «Ρωτήστε τον ειδικό» για ειδικά ερωτήματα. Αξιόλογη είναι και η Ομάδα Νεανικής Πάρκινσον, για άτομα με έναρξη της νόσου σε ηλικία νεότερη των 50 ετών, που πραγματοποιεί μηνιαίες συναντήσεις.