Το άγχος ανασταλτικός παράγοντας στην επίτευξη στόχων

Οι άνθρωποι όταν αγχώνονται είναι πιθανότερο να οπισθοδρομήσουν σε «εύκολες» συνήθειες, αντί να εργαστούν σκληρά για την επίτευξη των στόχων τους. Μελέτη που δημοσιεύεται στο επιστημονικό έντυπο Journal of Neuroscience, απαντά γιατί συμβαίνει αυτό.

Οι υγιείς εθελοντές που πήραν χάπια με την ορμόνη του στρες, ήταν πιθανότερο να κάνουν την ίδια δουλειά (με ανταμοιβή μια σοκολάτα), ακόμη και μετά την ανταμοιβή τους, ενώ όσοι πήραν ανενεργό χάπι άλλαξαν πορεία και εργάστηκαν σκληρότερα για να κερδίσουν ένα διαφορετικό έπαθλο.

Οι εγκεφαλικές απεικονίσεις των αγχωμένων εθελοντών έδειξαν ότι υπάρχει αλληλεπίδραση μεταξύ κορτιζόλης και αδρεναλίνης που μειώνει την δραστηριότητα σε εγκεφαλικές περιοχές που εμπλέκονται σε μια στοχευμένη συμπεριφορά. Οι ορμόνες δεν επηρέαζαν τις περιοχές του εγκεφάλου που αφορούν στην συνήθη συμπεριφορά.

Η έρευνα
Στη μελέτη πήραν μέρος 69 υγιείς φοιτητές με φυσιολογικό βάρος. Οι επιστήμονες τους παρακολουθούσαν ώστε να διαπιστώσουν αν τους αρέσει ο χυμός πορτοκάλι και η σοκολάτα γάλακτος (τα οποία χρησιμοποίησαν ως ανταμοιβή στα πειράματα).

Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε τέσσερις ομάδες: η πρώτη ομάδα πήρε χάπια υπνοκορτιζόλης (αυξάνουν τα επίπεδα της κορτιζόλης), η δεύτερη πήρε γιοχιμπίνη, που αυξάνει την αδρεναλίνη, η τρίτη ομάδα πήρε και τα δύο φάρμακα και η τέταρτη πήρε ανενεργό χάπι.

Για να ελεγχθεί η επίδραση των ορμονών, οι συμμετέχοντες έπρεπε να επιλέξουν με τη βοήθεια ηλεκτρονικού υπολογιστή συγκεκριμένα σύμβουλα και ως ανταμοιβή τους δινόταν ένα κέρασμα, είτε χυμός πορτοκάλι, είτε σοκολάτα γάλακτος.

Ο Δρ Λας Σκουάμπ του Πανεπιστημίου Ruhr στο Μπόχουμ όπου έγινε η μελέτη εξηγεί ότι στο δεύτερο σκέλος της μελέτης, οι εθελοντές κλήθηκαν να διεκπεραιώσουν ένα νέο «καθήκον», όπου μπορούσαν να διατηρήσουν μια «παλιά συνήθεια» επιλέγοντας δηλ. σύμβολα όπως και στην αρχή, και να κερδίσουν φυσικά το κέρασμά τους ή να επιλέξουν νέα σύμβολα, πράγμα δυσκολότερο, αλλά να κερδίσουν ένα νέο έπαθλο.

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι συμμετέχοντες της τέταρτης ομάδας ήταν ικανοποιημένοι με ένα κέρασμα και εργάστηκαν σκληρά για να κερδίσουν και το δεύτερο. Επίσης όσοι είχαν πάρει τη μία ορμόνη αλλά όχι και την άλλη, είχαν όμοια συμπεριφορά.

Για όσους όμως πήραν και τις δύο ορμόνες, η ικανοποίηση δεν είχε καμιά επίδραση. Οι συμμετέχοντες που είχαν φάει σοκολάτα για παράδειγμα, συνέχισαν να εκτελούν την ίδια επιλογή συμβόλων και να τρώνε σοκολάτα.

Οι μαγνητικές απεικονίσεις των εγκεφάλων τους έδειξαν μειωμένη δραστηριότητα στον κογχομετωπιαίο φλοιό και τον μέσο προμετωπιαίο φλοιό, που σχετίζονται με την στοχευμένη συμπεριφορά. Αντίθετα, οι εγκεφαλικές περιοχές που παίζουν ρόλο στην συνήθεια ήταν εξίσου ενεργές σε όλους τους συμμετέχοντες.

Τα αποτελέσματα εξηγούν γιατί πολλοί άνθρωποι προτιμούν να επιστρέφουν σε ανθυγιεινές συμπεριφορές όταν αγχώνονται, όπως επίσης και γιατί υποτροπιάζουν τα άτομα με εξαρτήσεις από ουσίες.