Ερυθρός Σταυρός: με επίκεντρο τον άνθρωπο

Έχουν περάσει σχεδόν 140 χρόνια από την ίδρυσή του και όμως οι υπηρεσίες του προς τον άνθρωπο, ανεξαρτήτως φυλής, θρησκείας ή ηλικίας, αποτελούν ακόμη παράδειγμα προς μίμηση. Ο λόγος για τον Ερυθρό Σταυρό, την παγκόσμια ανθρωπιστική οργάνωση, το έργο της οποίας είναι ανεκτίμητο για εκατομμύρια ανθρώπους ανά την υφήλιο.

Με αφορμή την παγκόσμια ημέρα που είναι αφιερωμένη στο πανεθνικό αυτό κίνημα, ας δούμε μαζί τα βήματα που έγιναν για τη δημιουργία και την εξέλιξή του, αλλά και τους λόγους για τους οποίους ο Ερυθρός Σταυρός θεωρείται μία από τις πιο αποτελεσματικές ανθρωπιστικές οργανώσεις.

Μερικά ιστορικά στοιχεία

Στις 24 Ιουνίου 1859 ένας νεαρός Ελβετός ονόματι Ερρίκος Ντυνάν περνούσε από το χωριό Σολφερίνο της Βόρειας Ιταλίας, όπου ο αυτοκρατορικός στρατός της Αυστρίας και της Γαλλο-Σαρδηνιακής συμμαχίας μάχονταν επί 24 συνεχείς ώρες.

Τρομαγμένος από την αγωνία των στρατιωτών, ο Ντυνάν αποφάσισε να ξεκινήσει την οργάνωση βοηθείας, με τη βοήθεια των ντόπιων και παράλληλα να γράψει ένα βιβλίο για αυτή του την εμπειρία. Μέσω αυτού πρότεινε ιδέες για την εθελοντική βοήθεια κατά τη διάρκεια του πολέμου και υποστήριξε ότι οι τραυματίες και όλοι όσοι τους φροντίζουν πρέπει να θεωρούνται ουδέτεροι, ακόμα και στο πεδίο της μάχης.

Με τις απόψεις του Ερρίκου Ντυνάν συντάχθηκαν τέσσερις πολίτες της Γενεύης και όλοι από κοινού προχώρησαν στην ίδρυση της Διεθνούς Επιτροπής για τη Βοήθεια στους Τραυματίες το 1863, η οποία το 1876 έγινε η Διεθνής Επιτροπή Ερυθρού Σταυρού (ΔΕΕΣ). Έμβλημα του Ερυθρού Σταυρού έγινε η ελβετική σημαία αντεστραμμένη.

Σε απάντηση πρόσκλησης από τη Διεθνή Επιτροπή, ειδικοί από 16 χώρες συναντήθηκαν στη Γενεύη τον Οκτώβριο του 1863, και υιοθέτησαν δέκα αποφάσεις, που σηματοδότησαν την επίσημη γένεση του κινήματος.

Σε διάφορα ευρωπαϊκά κράτη ιδρύθηκαν Εθνικές Επιτροπές και πολύ σύντομα η παγκόσμια έκκληση για έναν ανθρωπιστικό οργανισμό ελεύθερο από φυλετικές, πολιτιστικές, θρησκευτικές και πολιτικές προκαταλήψεις οδήγησε στην εξάπλωση του Κινήματος πέρα από τα σύνορα της Ευρώπης, της Αμερικής, της Άπω Ανατολής και της Αφρικής. Σήμερα, η Ομοσπονδία αριθμεί 175 εθνικούς συλλόγους.

Η ελληνική προσχώρηση

Η Ελλάδα προσχώρησε στην Πρώτη Συνθήκη της Γενεύης τον Ιανουάριο του 1865. Ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός ιδρύθηκε στις 10 Ιουνίου 1877, χάρη σε πρωτοβουλία της Βασίλισσας Όλγας, και αναγνωρίσθηκε από τη Διεθνή Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού στις 6 Οκτωβρίου 1877.

Από εκείνη την περίοδο και έπειτα, ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός δεν σταμάτησε ούτε μία στιγμή να διεξάγει το πολύτιμο έργο του, όχι μόνο κατά τους καταστροφικούς πολέμους που επηρέασαν τη χώρα μας, αλλά και κατά τη διάρκεια της ειρήνης.

Οι εθελοντές του Κινήματος ακούραστα θεραπεύουν τις πληγές που προκαλούν οι αναρίθμητες φυσικές καταστροφές που συχνά πλήττουν την Ελλάδα και φροντίζουν τις πιο αδύναμες πληθυσμιακές ομάδες της χώρας, με τρανταχτό παράδειγμα τη διεθνή βοήθεια που εστάλη από τον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό στους λιγότερο προνομιούχους πληθυσμούς του κόσμου.

Ο χαρακτήρας του Κινήματος

Ο Ερυθρός Σταυρός προσφέρει αμερόληπτα τη βοήθειά του σε οποιαδήποτε δύσκολη περίσταση με σκοπό να προστατεύσει την υγεία και τη ζωή και να εξασφαλίσει το σεβασμό προς τον άνθρωπο. Επιπλέον, στα άμεσα καθήκοντά του είναι η αμοιβαία κατανόηση, η φιλία, η συνεργασία και η διαρκής ειρήνη μεταξύ των λαών.

Ο χαρακτήρας του κινήματος είναι εθελοντικός και μη κερδοσκοπικός, ενώ δεν κάνει καμία διάκριση όσον αφορά την εθνικότητα, τη φυλή, τη θρησκεία, την κοινωνική τάξη ή τις πολιτικές απόψεις. Τέλος, δεν μεροληπτεί σε εχθροπραξίες, δεν εμπλέκεται σε αντιμαχίες πολιτικής, φυλετικής, θρησκευτικής ή ιδεολογικής φύσεως.

Έργα και δραστηριότητες του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού

Οι δραστηριότητες του ΕΕΣ είναι πολλές και καλύπτουν με μεγάλη επιτυχία αρκετούς διαφορετικούς τομείς. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται και οι εξής:

Εκπαιδευτικοί Υγειονομικοί Σταθμοί: Λειτουργούν σε τρεις περιοχές της Αθήνας (Αθήνα – Καλλιθέα – Άνω Λιόσια) και προσφέρουν υπηρεσίες πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας στους εξής τομείς:

α. Σχολική Υγιεινή (σωματομετρήσεις, έλεγχος οπτικής οξύτητας, οδοντιατρικός έλεγχος, κλινική εξέταση κατά συστήματα, δερμοαντιδράσεις Mantoux, εμβολιασμοί, κατ’ οίκον επισκέψεις κ.λπ.)
β. Βιομηχανική υγιεινή
γ. Δημόσια υγιεινή
δ. Συμβουλευτικός σταθμός παιδιού, μητέρας και βρέφους, κέντρα πρόληψης και άσκησης προληπτικής ιατρικής σε τομείς ειδικοτήτων παθολογίας, καρδιολογίας, παιδιατρικής, μαιευτικής-γυναικολογίας, οφθαλμολογίας, οδοντιατρικής, νευρολογίας-ψυχιατρικής, Ω.Ρ.Λ., ορθοπεδικής, ενδοκρινολογίας
ε. Εκπαίδευση φοιτητών και σπουδαστών νοσηλευτικής.

Γεροντολογία: Ο εν λόγω τομέας καλύπτει:

α. Ιατρική παρακολούθηση στο σπίτι, αλλά και στο ιατρείο της υπηρεσίας
β. Νοσηλευτική φροντίδα στο σπίτι για πρόληψη και βελτίωση της κατάστασης της υγείας των ηλικιωμένων και των συνθηκών διαβίωσης
γ. Οικιακή βοήθεια
δ. Κάλυψη ψυχολογικών, κοινωνικών και οικονομικών αναγκών

Νοσηλεία στο σπίτι: Η υπηρεσία εξυπηρετεί ασθενείς εξερχόμενους από το Κοργιαλένειο Μπενάκειο Νοσοκομείο ανεξάρτητα από την οικονομική τους κατάσταση, με την προϋπόθεση να ζουν στο οικογενειακό τους περιβάλλον και να βρίσκονται στην περιοχή κάλυψης της υπηρεσίας.

Ο ασθενής λαμβάνει φροντίδα στο οικείο του περιβάλλον, από εξειδικευμένο προσωπικό και επανεντάσσεται στην κοινότητα, γεγονός που μειώνει το χρηματικό κόστος, το μέσο όρο παραμονής σε νοσοκομείο αλλά και τον αριθμό των επανεισαγωγών.

Έκτακτες ανάγκες: Μόνιμο και εθελοντικό δυναμικό κινητοποιείται σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, όπως: σεισμούς, πλημμύρες, πυρκαγιές, καύσωνες, επιδημίες, κύματα προσφύγων. Επίσης ένας αριθμός νοσηλευτριών και εθελοντριών συμμετέχει σε αποστολές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Διεύθυνση κέντρου ενημέρωσης και πρόληψη τοξικομανίας και AIDS: Σκοπός αυτής της Υπηρεσίας είναι η σωστή και υπεύθυνη ενημέρωση του κοινού σε θέματα χρήσης εθιστικών ουσιών, HIV – AIDS, αλκοολισμού, ψυχικής υγείας κλπ. Το προσωπικό της Υπηρεσίας αποτελείται από μία ψυχολόγο, μία εκπαιδεύτρια και μία διοικητική υπάλληλο, και υποστηρίζεται από ειδικά εκπαιδευμένους εθελοντές.

Ευρωπαϊκό σύστημα τηλεϊατρικής: Η υπηρεσία επιχορηγείται από την Ευρωπαϊκή Ενωση, με σκοπό την παροχή ιατρικών οδηγιών σε αρρώστους που ταξιδεύουν στη θάλασσα. Το πρόγραμμα υλοποιείται από το Κέντρο Ιατρικών Οδηγιών του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού το οποίο συνεργάζεται με το Κέντρο Συντονισμού Διάσωσης του υπουργείου Ναυτιλίας και με αντίστοιχα κέντρα άλλων ευρωπαϊκών χωρών.

Ο ΕΕΣ για την κοινωνική πρόνοια

Εκτός από τις παραπάνω υπηρεσίες ο Ερυθρός Σταυρός μεριμνά και για πολύ σημαντικά θέματα που άπτονται της κοινωνικής πρόνοιας. Τα ζητήματα αυτά αφορούν μεταξύ άλλων και τα εξής:

Κοινωνική εργασία με άτομα, οικογένειες, πρόσφυγες και αλλοδαπούς: Η υπηρεσία στελεχώνεται από κοινωνικούς λειτουργούς και προσφέρει συμβουλευτική βοήθεια και υλική υποστήριξη προκειμένου να αντιμετωπιστούν άμεσες τρέχουσες δυσκολίες. Εκτός των συνεντεύξεων με τους εξυπηρετούμενους, γίνονται και επισκέψεις κατ’ οίκον, ενώ κάθε Χριστούγεννα και Πάσχα οργανώνονται συσσίτια στην Αθήνα και τον Πειραιά για τους φτωχούς, άστεγους, ηλικιωμένους, πρόσφυγες, κ.λπ.

Βοήθεια στο σπίτι: Πρόκειται για μία κοινοτική υπηρεσία, κατά την οποία παρέχεται φροντίδα υγείας από επιστημονική ομάδα που αποτελείται από κοινωνικούς λειτουργούς, ιατρούς, νοσηλευτές, φυσιοθεραπευτές και οικογενειακούς βοηθούς. Το πρόγραμμα, διαθέτει δύο γραφεία του στα Εξάρχεια και τον Κολωνό, και καλύπτει τις περιοχές των Εξαρχείων, Κυψέλης, Πατησίων και Κολωνού-Βοτανικού.
Σκοπός του προγράμματος είναι η υποστήριξη μοναχικών ατόμων, ηλικιωμένων και αναπήρων, προκειμένου να διατηρήσουν την αυτονομία τους και τη συμμετοχή – ενσωμάτωση στην κοινότητα.

Κέντρα Ανοικτής Προστασίας Ηλικιωμένων (ΚΑΠΗ): Πρόκειται για τα γνωστά κέντρα που υπάρχουν σχεδόν σε κάθε γειτονιά της Αθήνας. Οι ηλικιωμένοι μπορούν να λάβουν κοινωνικές υπηρεσίες, ιατρονοσηλευτική φροντίδα, φυσικοθεραπεία, επιμορφωτικά προγράμματα, ψυχαγωγία, απασχολησιοθεραπεία και θερινές διακοπές σε κατασκηνώσεις.

Στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων του ΕΕΣ για την κοινωνική πρόνοια εντάσσονται επίσης οι εθελοντές, το πολυδύναμο κέντρο κοινωνικής στήριξης και ενσωμάτωσης προσφύγων, η κοινοτική πρωτοβουλία για την απασχόληση ανέργων γυναικών, αλλά και η ψυχολογική στήριξη των οικογενειών, συγγενών και φίλων των ασθενών που πάσχουν από AIDS.

Εν κατακλείδι…

Η λεπτομερής ανάλυση της έκτασης των δραστηριοτήτων που καλύπτει ο Ερυθρός Σταυρός θα χρειαζόταν σίγουρα πολλές σελίδες ακόμη. Το μόνο σίγουρο είναι πως πρόκειται για ένα κίνημα που αξίζει όχι μόνο επαίνους αλλά και την αμέριστη υποστήριξη από την πλευρά όλων μας.

Για το λόγο αυτό, αν ζητηθεί η βοήθειά μας θα ήταν καλό να την προσφέρουμε δίχως δισταγμό, ιδιαίτερα στις δύσκολες εποχές που διανύει ο πλανήτης μας. Άλλωστε η προσφορά εθελοντικής βοήθειας είναι ένα φαινόμενο που έχει εκλείψει στις ημέρες μας και ξεκινά από τον καθένα μας ξεχωριστά αλλά και από όλους μαζί…

health.in.gr