Το αλκοόλ καταστρέφει το DNA και αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου

Το αλκοόλ μπορεί να επιφέρει μη αναστρέψιμες βλάβες στο DNA των βλαστικών κυττάρων, γεγονός που εξηγεί εν μέρει γιατί συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο εκδήλωσης καρκίνου, σύμφωνα με βρετανική μελέτη που δημοσιεύεται στο Nature.

Προηγούμενες μελέτες επί του θέματος είχαν γίνει σε κυτταρικές καλλιέργειες. Ωστόσο, στην παρούσα έρευνα ειδικοί του Εργαστηρίου Μοριακής Βιολογίας του Κέιμπριτζ, με επικεφαλής τον καθηγητή Κέταν Πατέλ, έκαναν πειράματα με ποντίκια για να δείξουν πως η έκθεση στο αλκοόλ οδηγεί σε μόνιμη γενετική βλάβη.

Συγκεκριμένα χορήγησαν αιθανόλη (αραιωμένη αλκοόλη) στα τρωκτικά και στη συνέχεια έκαναν χρωμοσωμική ανάλυση και αλληλούχιση του DNA για να δουν την γενετική βλάβη που προκαλούσε η ακεταλδεΰδη, μια χημική ουσία που παράγεται κατά την επεξεργασία του αλκοόλ από το σώμα.

Διαπίστωσαν λοιπόν ότι η ακεταλδεΰδη μπορεί να διασπάσει και να αλλοιώσει τα μόρια του DNA μέσα στα βλαστοκύτταρα του αίματος. Αυτό οδηγεί σε αναδιάταξη των χρωμοσωμάτων και σε μόνιμη τροποποίηση των αλληλουχιών του DNA εντός των συγκεκριμένων κυττάρων.

Οι ερευνητές εξέτασαν επίσης τον τρόπο που το σώμα προσπαθεί να προστατευθεί από την βλάβη που προκαλεί το αλκοόλ. Η πρώτη γραμμή άμυνάς του είναι μια οικογένεια ενζύμων, οι αφυδρογονάσες αλδεΰδης (ALDH), που διασπούν την ακεταλδεΰδη.

Ωστόσο, εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως, ιδίως στη Νοτιοανατολική Ασία, είτε έχουν έλλειψη των εν λόγω ενζύμων, είτε είναι φορείς ελαττωματικών εκδοχών τους. Άρα όταν πίνουν αλκοόλ συσσωρεύεται ακεταλδεΰδη στον οργανισμό τους και τελικά καταλήγουν να μην αισθάνονται καλά.

Η δεύτερη γραμμή άμυνας που χρησιμοποιούν τα κύτταρα είναι μια ποικιλία συστημάτων αποκατάστασης του DNA, με τα περισσότερα εξ αυτών να μπορούν να επιδιορθώσουν και να αντιστρέψουν διαφορετικούς τύπου βλαβών στο DNA.

Όμως, οι ερευνητές υπογραμμίζουν ότι αυτά τα συστήματα άμυνας δεν λειτουργούν πάντα, ενώ μερικά άτομα είναι φορείς μεταλλάξεων και έτσι τα κύτταρά τους δεν είναι σε θέση να εκτελέσουν τις διαδικασίες αποκατάστασης αποτελεσματικά.

Σε κάθε περίπτωση τα νέα αυτά στοιχεία συμβάλλουν στη βαθύτερη κατανόηση του πως το αλκοόλ αυξάνει τον κίνδυνο εκδήλωσης επτά συγκεκριμένων μορφών καρκίνου, περιλαμβανομένου του μαστού και του παχέος εντέρου.

«Μερικοί καρκίνοι αναπτύσσονται εξαιτίας της βλάβης του DNA στα βλαστοκύτταρα. Μολονότι κάποιες βλάβες συμβαίνουν κατά τύχη, τα ευρήματά μας δείχνουν ότι η κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο τέτοιας βλάβης», εξηγεί ο καθηγητής Πατελ.

Και καταλήγει λέγοντας ότι «η μη αποτελεσματική επεξεργασία του αλκοόλ από τον οργανισμό μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο πρόκλησης βλαβών στο DNA και άρα και καρκίνων. Και αυτό που είναι σημαντικότερο να θυμόμαστε είναι ότι τα συστήματα εκκαθάρισης του αλκοόλ και αποκατάστασης των βλαβών στο DNA δεν είναι τέλεια και έτσι το αλκοόλ μπορεί πάντα να προκαλέσει καρκίνο μέσω διαφορετικών οδών ακόμα και σε άτομα των οποίων οι γραμμές άμυνας είναι τέλειες».

Μαίρη Μπιμπή

health.in.gr