Ανακαλύφθηκαν γονίδια που συνδέουν την πρώιμη εμμηναρχή με τον καρκίνο

Εκατοντάδες νέα γονίδια που επηρεάζουν τον χρόνο της εμμηναρχής στα κορίτσια και την είσοδό τους στην εφηβεία, έφερε στο φως διεθνής επιστημονική ομάδα, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύονται στο επιστημονικό έντυπο Nature Genetics.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η διαπίστωση ότι, όσο πιο πρώιμη η εμμηναρχή τόσο αυξάνεται ο κίνδυνος εκδήλωσης καρκίνου μετέπειτα.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Δρ Τζον Πέρι της Μονάδας Επιδημιολογίας του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ, μελέτησαν τα γονιδιώματα περίπου 370.000 γυναικών και εντόπισαν 389 νέους γενετικούς παράγοντες που εμπλέκονται στην έναρξη της εφηβείας, τετραπλάσιους από όσους ήταν γνωστοί έως τώρα.

Ακόμα εντόπισαν νέες γενετικές ενδείξεις που συνδέουν την πρώιμη εμμηναρχή με αυξημένο κίνδυνο μετέπειτα για αρκετούς γυναικολογικούς καρκίνους, που είναι ευαίσθητοι στις ορμόνες (μαστού, ωοθηκών, ενδομητρίου κ.α.).

Για κάθε έτος που ξεκινά πιο νωρίς η εμμηνορρυσία, η πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου του μαστού αυξάνεται 6% κατά μέσο όρο, του καρκίνου των ωοθηκών κατά 8% και του ενδομητρίου κατά 28%.

Άρα ένα κορίτσι που έχει για πρώτη φορά εμμηνορρυσία σε ηλικία δέκα ετών, αντιμετωπίζει 12% μεγαλύτερο δια βίου κίνδυνο για καρκίνο του μαστού, σε σχέση με ένα κορίτσι που έχει την πρώτη περίοδό της στα 12.

«Η μελέτη μας εντόπισε άμεσες σχέσεις ανάμεσα στην πρόωρη εφηβεία και στον αυξημένο κίνδυνο καρκίνου. Αυτό πιθανώς εξηγείται από τα υψηλότερα επίπεδα σεξουαλικών ορμονών στη διάρκεια της ζωής. Αλλά χρειάζεται να κάνουμε περισσότερες έρευνες για να κατανοήσουμε τους ακριβείς μηχανισμούς που εμπλέκονται, ώστε να βοηθήσουμε στην πρόληψη αυτών των ασθενειών», σχολιάζει ο Δρ Πέρι.

Η έναρξη της εφηβείας διαφέρει πολύ μεταξύ τόσο των κοριτσιών όσο και των αγοριών, ενώ φαίνεται να επηρεάζεται πολύ από την κληρονομικότητα. Κατά μέσο όρο η εφηβεία ξεκινά στα κορίτσια στα 11, ενώ στα αγόρια στα 12.

Η πρόωρη εφηβεία μπορεί να έχει κάποια πλεονεκτήματα (π.χ. βοηθά τα παιδιά να ασχοληθούν ενεργητικά με τα σπορ), αλλά φαίνεται πως έχει κυρίως αρνητικές επιπτώσεις στην μετέπειτα υγεία, αυξάνοντας μεταξύ άλλων τον κίνδυνο για καρδιοπάθεια και για μερικούς καρκίνους.

Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι έχουν βρει μόνο το ένα τέταρτο των γενετικών παραγόντων που εξηγούν την κληρονομικότητα, όσον αφορά την έναρξη της εφηβείας. Θεωρούν σίγουρο ότι στο μέλλον θα εντοπίσουν πολλά άλλα γονίδια, πιθανώς πάνω από 1.000, που από κοινού επηρεάζουν πότε ένα παιδί θα κάνει την μετάβαση στην εφηβεία.

Επιμέλεια: Μαίρη Μπιμπή

health.in.gr,ΑΠΕ-ΜΠΕ