Πολλαπλή Σκλήρυνση: Σιπονιμόδη και φινγκολιμόδη καθυστερούν την εξέλιξη της αναπηρίας

Δύο μελέτες που ανακοινώθηκαν στο φετινό 32ο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Θεραπεία και την Έρευνα της Πολλαπλής Σκλήρυνσης (ECTRIMS), στο Λονδίνο, δείχνουν ότι οι φαρμακευτικές ουσίες σιπονιμόδη και φινγκολιμόδη μπορούν να συντελέσουν σε καθυστέρηση της εξέλιξης της αναπηρίας στους ασθενείς με Πολλαπλή Σκλήρυνση, τόσο στο στάδιο της Υποτροπιάζουσας Διαλείπουσας (RRMS), αλλά ακόμη και στο σοβαρότερο στάδιο της Δευτεροπαθώς Προϊούσας (SPMS) Πολλαπλής Σκλήρυνσης.

Σιπονιμόδη και φινγκολιμόδη ανήκουν στην οικογένεια των τροποποιητών του υποδοχέα της φωσφορικής σφιγγοσίνης-1 (S1P).

Αναλυτικά, νέα στοιχεία από τη μελέτη ACROSS, η οποία αξιολόγησε δεκαετή αποτελέσματα αναπηρίας σε ανθρώπους με Υποτροπιάζουσα Διαλείπουσα Πολλαπλή Σκλήρυνση (RRMS), οι οποίοι ακολούθησαν θεραπεία με φινγκολιμόδη υποστηρίζουν την μακροχρόνια αποτελεσματικότητα της συνεχόμενης θεραπείας με φινγκολιμόδη, στον έλεγχο της εξέλιξης της αναπηρίας.

Η ACROSS είναι μία μελέτη παρατήρησης, 175 ατόμων που είχαν αρχικά ενταχθεί στη μελέτη φάσης II της φινγκολιμόδης στην RRMS. Η μελέτη συνέκρινε τους ασθενείς που έλαβαν συνεχόμενη αγωγή με φινγκολιμόδη επί 8-10 έτη με τους ασθενείς που δεν έλαβαν συνεχόμενη θεραπεία με φινγκολιμόδη. Αξιολογήθηκε η εξέλιξη της αναπηρίας τους στα 10 έτη, σε σχέση με την αρχική τους κατάσταση. Η βαθμολόγηση της αναπηρίας έγινε με την Διευρυμένη Κλίμακα Κατάστασης Αναπηρίας (EDSS). Η μελέτη πέτυχε το πρωτεύον καταληκτικό της σημείο, αποδεικνύοντας σημαντικά χαμηλότερη επιδείνωση της αναπηρίας στα 10 έτη των ασθενών που έλαβαν συνεχόμενη μακροχρόνια θεραπεία με φινγκολιμόδη (0,55 έναντι 1,21, αντίστοιχα· p=0,0155).

Αναλύσεις των κύριων δευτερευόντων καταληκτικών σημείων έδειξαν ότι μετά από 10 έτη, ο κίνδυνος εξέλιξης σε Δευτεροπαθώς Προϊούσα ΠΣ (SPMS) μειώθηκε κατά 66,2% στους ασθενείς που παρέμειναν στη θεραπεία με φινγκολιμόδη για τουλάχιστον οκτώ έτη, σε σύγκριση με αυτούς που αποχώρησαν. Επίσης, καθυστέρησε σημαντικά (4 φορές) ο χρόνος μέχρι τη χρήση αναπηρικού αμαξιδίου. Περίπου 60% (59,4%) των ασθενών στη μελέτη ACROSS παρέμειναν στη θεραπεία με φινγκολιμόδη στα 10 έτη, επιδεικνύοντας επιμονή της θεραπείας μακροπρόθεσμα.

Η φινγκολιμόδη είναι μία από του στόματος, τροποποιητική της νόσου θεραπεία (DMT) με υψηλή αποτελεσματικότητα στον έλεγχο της ενεργότητας της νόσου στην Υποτροπιάζουσα ΠΣ (RMS). Η μακροχρόνια εμπειρία έχει δείξει ότι είναι εύκολη η ένταξη της θεραπείας με φινγκολιμόδη στην καθημερινή ζωή των ασθενών, οδηγώντας σε υψηλή ικανοποίηση από τη θεραπεία, μακροχρόνια παραμονή και, τελικά, μακροχρόνια αποτελέσματα για τους ανθρώπους με RMS.

Η φινγκολιμόδη έχει αποδείξει σημαντικά οφέλη και στις τέσσερις κύριες μετρήσεις της ενεργότητας της νόσου: τις υποτροπές, τις βλάβες στη μαγνητική τομογραφία, την απώλεια όγκου του εγκεφάλου και την εξέλιξη της αναπηρίας.^5,6 Η αποτελεσματικότητά της σε όλες αυτές τις μετρήσεις φάνηκε επανειλημμένα σε πολλαπλές ελεγχόμενες κλινικές μελέτες και στο πλαίσιο καθημερινών συνθηκών. Οι μελέτες έχουν δείξει ότι η ασφάλεια και η υψηλή αποτελεσματικότητά της διατηρούνται μακροπρόθεσμα, αποδεικνύοντας ότι η έγκαιρη αλλαγή σε θεραπεία με φινγκολιμόδη στην πορεία της νόσου μπορεί να είναι επωφελής για τη διατήρηση της λειτουργίας των ατόμων.

Η φινγκολιμόδη είναι εγκεκριμένη στις ΗΠΑ ως πρώτης γραμμής θεραπεία για τις υποτροπιάζουσες μορφές της ΠΣ σε ενήλικες και στην ΕΕ για ενήλικες ασθενείς με υψηλής ενεργότητας υποτροπιάζουσα διαλείπουσα ΠΣ (RRMS), η οποία ορίζεται είτε ως υψηλή ενεργότητα της νόσου παρά τη θεραπεία με ένα τουλάχιστον τροποποιητικό της νόσου φάρμακο είτε ως ταχέως εξελισσόμενη, σοβαρή RRMS.

Η φινγκολιμόδη έχει χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία περίπου 155.000 ασθενών τόσο σε κλινικές μελέτες όσο και στο μετεγκριτικό πλαίσιο, με περίπου 343.000 έτη εμπειρίας των ασθενών συνολικά.

Θετικά είναι και τα αποτελέσματα από τη μελέτη EXPAND φάσης ΙΙΙ, τα οποία αποδεικνύουν ότι το από του στόματος, άπαξ ημερησίως λαμβανόμενο BAF312 (σιπονιμόδη) μείωσε σημαντικά τον κίνδυνο εξέλιξης της αναπηρίας σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο σε ανθρώπους που πάσχουν από Δευτεροπαθώς Προϊούσα Πολλαπλή Σκλήρυνση (SPMS). Η SPMS είναι μια μορφή ΠΣ που χαρακτηρίζεται από συνεχή επιδείνωση της νευρολογικής λειτουργίας με την πάροδο του χρόνου, η οποία συμβαίνει ανεξάρτητα από τις υποτροπές.

Το BAF312 είναι ένας επιστημονικά σχεδιασμένος, εκλεκτικός τροποποιητής του υποδοχέα της φωσφορικής σφιγγοσίνης-1 (S1P). Τα αρχικά στοιχεία από τη μελέτη EXPAND δείχνουν:

• Ότι η θεραπεία με το BAF312 μείωσε τον κίνδυνο εξέλιξης της αναπηρίας με τρίμηνη επιβεβαίωση κατά 21% σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο (p=0,013).Ακόμη μεγαλύτερη μείωση του κινδύνου εξέλιξης της αναπηρίας έδειξε η εξάμηνη επιβεβαίωση , ενισχύοντας περαιτέρω την αξιοπιστία των στοιχείων.
• Σταθερή μείωση του κινδύνου εξέλιξης της επιβεβαιωμένης αναπηρίας στις προκαθορισμένες υποομάδες ασθενών, συμπεριλαμβανομένων και αυτών που είχαν υποτροπές.
• Σημαντική διαφορά υπέρ του BAF312 σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο στο ετησιοποιημένο ποσοστό υποτροπών, την ποσοστιαία μεταβολή του όγκου του εγκεφάλου και τη μεταβολή από την αρχική τιμή του όγκου τωνT2 βλαβών (εγκεφαλικές βλάβες που προσδιορίζονται από σάρωση απεικόνισης μαγνητικού συντονισμού στην ακολουθία T2). Η διαφορά της μεταβολής από την αρχική τιμή στη χρονομετρημένη δοκιμασία βάδισης απόστασης 25 ποδιών (T25FW) δεν ήταν σημαντική.
• Το BAF312 ήταν γενικά ασφαλές και καλά ανεκτό, με προφίλ συγκρίσιμο με τα υπόλοιπα φάρμακα στην ίδια κατηγορία.

Η EXPAND είναι μια τυχαιοποιημένη, διπλά τυφλή, ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο μελέτη φάσης III, η οποία συγκρίνει την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια του BAF312 έναντι του εικονικού φαρμάκου σε ανθρώπους με Δευτεροπαθώς Προϊούσα Πολλαπλή Σκλήρυνση (SPMS). Είναι η μεγαλύτερη τυχαιοποιημένη, ελεγχόμενη μελέτη για την SPMS έως τώρα και συμπεριέλαβε 1.651 ανθρώπους με SPMS από 31 χώρες. Κατά το χρονικό διάστημα της μελέτης, τα εγγεγραμμένα άτομα στην EXPAND ήταν ηλικίας 48 ετών κατά μέσο όρο και έπασχαν από ΠΣ για περίπου 17 έτη. Οι ασθενείς είχαν διαγνωστεί με SPMS και είχαν παρουσιάσει εξέλιξη της αναπηρίας σε διάστημα δύο ετών πριν τη μελέτη. Είχαν επίσης βαθμολογία στη Διευρυμένη Κλίμακα Κατάστασης Αναπηρίας (EDSS) από 3,0 έως 6,5 με διάμεση τιμή 6,0, κάτι που αντιστοιχεί στη χρήση βοηθήματος βάδισης. Οι ασθενείς τυχαιοποιήθηκαν για να λάβουν είτε 2 mg BAF312 είτε εικονικό φάρμακο σε αναλογία 2:1 αντίστοιχα.

Το πρωτεύον καταληκτικό σημείο της μελέτης ήταν ο χρόνος έως την εξέλιξη της αναπηρίας με τρίμηνη επιβεβαίωση, όπως μετρήθηκε από την EDSS, έναντι του εικονικού φαρμάκου. Ορισμένα από τα δευτερεύοντα καταληκτικά σημεία ήταν η καθυστέρηση του χρόνου έως την εξέλιξη της αναπηρίας με εξάμηνη επιβεβαίωση έναντι του εικονικού φαρμάκου, ο χρόνος έως την επιβεβαιωμένη επιδείνωση κατά τουλάχιστον 20% από την αρχική τιμή στη χρονομετρημένη δοκιμασία βάδισης απόστασης 25 ποδιών (T25FW), ο όγκος των T2 βλαβών, το ετησιοποιημένο ποσοστό υποτροπών (ARR) και η ασφάλεια και η ανοχή του BAF312 σε ανθρώπους με SPMS.

Το BAF312 (σιπονιμόδη) είναι ένας επιστημονικά σχεδιασμένος, εκλεκτικός τροποποιητής του υποδοχέα της φωσφορικής σφιγγοσίνης-1 (S1P). Το BAF312 δεσμεύεται στον ειδικό υποδοχέα S1P1 στα λεμφοκύτταρα και αποτρέπει την είσοδό τους στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα (ΚΝΣ) των ασθενών με Πολλαπλή Σκλήρυνση (ΠΣ). Αυτό οδηγεί στην αντιφλεγμονώδη δράση του BAF312.

Οι ειδικοί τύποι του υποδοχέα S1P τους οποίους στοχεύει το BAF312 βρίσκονται επίσης στην επιφάνεια των κυττάρων στο ΚΝΣ, τα οποία παίζουν ρόλο στην πρόκληση της Δευτεροπαθώς Προϊούσας ΠΣ (SPMS). Το BAF312 εισέρχεται στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα και δεσμευόμενο σε αυτούς τους συγκεκριμένους υποδοχείς, έχει τη δυνατότητα να τροποποιήσει την καταστροφική δράση στα κύτταρα και να βοηθήσει στη μείωση της απώλειας νευρολογικής λειτουργίας που σχετίζεται με την SPMS. Η εξειδίκευση ως προς τον υποδοχέα και οι φαρμακοκινητικές ιδιότητες του BAF312 (π.χ. η ταχύτερη εξουδετέρωση σε σύγκριση με τους τροποποιητές των S1P πρώτης γενιάς), διευκολύνουν την ικανότητά του να ασκεί επίδραση σε νόσους όπως η SPMS, βελτιώνοντας παράλληλα το προφίλ ασφάλειας και ευκολίας του.

health.in.gr