Φως στη βιολογική σχέση παχυσαρκίας – καρκίνου παχέος εντέρου

Η παχυσαρκία έχει εδώ και χρόνια σχετιστεί με τον αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου. Τώρα αμερικανοί ερευνητές αποκαλύπτουν την βιολογική σύνδεση των δύο καταστάσεων καθώς και μια δραστική ουσία που μπορεί να εμποδίσει την εκδήλωση του καρκίνου.

Σύμφωνα με άρθρο που δημοσιεύεται στο επιστημονικό Cancer Research, επιστημονική ομάδα του Πανεπιστημίου «Thomas Jefferson» έκαναν πειράματα σε ποντίκια και διαπίστωσαν ότι μια διατροφή πλούσια σε θερμίδες απενεργοποιούσε την έκφραση μιας σημαντικής ορμόνης στο έντερο και αυτό τελικά οδηγούσε στην απενεργοποίηση ενός ογκοκαταστολέα.

Η γενετική αντικατάσταση της ορμόνης ενεργοποίησε και πάλι τον ογκοκαταστολέα και εμπόδισε την εκδήλωση του καρκίνου, ακόμα και όταν τα πειραματόζωα έκαναν διατροφή πλούσια σε θερμίδες.

«Οι παρατηρήσεις αυτές δικαιολογούν την χρήση της λινακλοτίδης, η οποία δομικά σχετίζεται με την απολεσθείσα ορμόνη, ως θεραπευτική προσέγγιση για την πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου στα παχύσαρκα άτομα» εξηγεί ο Σκοτ Γουάλντμαν, πρόεδρος Φαρμακολογίας και Πειραματικής Θεραπευτικής στο Ιατρικό Κολέγιο «Sidney Kimmel» του Πανεπιστημίου «Thomas Jefferson».

Η λινακλοτίδη είναι ήδη εγκεκριμένη από το 2012 από τον FDA για την θεραπεία του συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου με δυσκοιλιότητα, καθώς και για την χρόνια ιδιοπαθή δυσκοιλιότητα άγνωστης αιτιολογίας.

«Η μελέτη δείχνει ότι ο καρκίνος του παχέος εντέρου μπορεί να προληφθεί στα παχύσαρκα άτομα με θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης, καθώς και άλλες ασθένειες που σχετίζονται με την ανεπάρκεια της ορμόνης, όπως η απώλεια της ινσουλίνης στην περίπτωση του διαβήτη» προσθέτει ο Δρ Γουάλντμαν.

Ο κίνδυνος εκδήλωσης καρκίνου του παχέος εντέρου στα παχύσαρκα άτομα είναι 50% υψηλότερος απ’ ότι στα αδύνατα. Οι ερευνητές πίστευαν ότι αυτό οφείλεται στην ποσότητα του λιπώδη ιστού και σε σχετικές αλλά άγνωστες μεταβολικές διαδικασίες, όπως οι πλεονάζουσες θερμίδες που τροφοδοτούν την κυτταρική ανάπτυξη, αλλά τελικά η παρούσα μελέτη δεν το επιβεβαιώνει.

Στα γενετικά τροποποιημένα ποντίκια τα οποία τάισαν διαφορετικές διατροφές, παρατήρησαν ότι η παχυσαρκία (είτε λόγω περιττού λίπους ή κατανάλωση υδατανθράκων ή και τα δύο) σχετίζεται με την απώλεια της ορμόνης guanylin, η οποία παράγεται στο επιθήλιο του εντέρου. Η ορμόνη ενεργοποιεί τον υποδοχέα GUCY2C που ρυθμίζει τις υποκείμενες διαδικασίες αναγέννησης του εντερικού επιθηλίου.

Η απενεργοποίηση του γονιδίου της guanylin είναι συχνή στους καρκίνους του παχέος εντέρου, τόσο στον άνθρωπο, όσο και στα ζώα. Έτσι, τα άτομα με νοσογόνο παχυσαρκία παρουσιάζουν 80% μείωση στην έκφραση της του γονιδίου guanylin, συγκριτικά με τα αδύνατα άτομα.
Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι ο ορμονικός υποδοχέας της guanylin λειτουργεί ως ογκοκαταστολέας και χωρίς την ορμόνη, είναι ανενεργός. Αυτό συμβαίνει στα πολύ αρχικά στάδια του καρκίνου και όταν ο υποδοχέας είναι ανενεργός, το επιθήλιο γίνεται δυσλειτουργικό ευνοώντας την ανάπτυξη του καρκίνου.

Για να επιβεβαιώσουν τα ευρήματα τους, οι επιστήμονες δημιούργησαν ποντίκια που λόγω γονιδιακού υπόβαθρου δεν επέτρεπαν στην απενεργοποίηση του γονιδίου guanylin. Αλλά και όταν τα πειραματόζωα έτρωγαν περιττές θερμίδες, από οποιαδήποτε πηγή, δεν εκδήλωσαν όγκους.

Αυτό αποδεικνύει ότι τα παχύσαρκα ποντίκια, συγκριτικά με τα αδύνατα, ήταν πιθανότερο να έχουν απενεργοποιημένη ορμόνη και υποδοχέα. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι αν πρόκειται να εκδηλωθεί ο καρκίνος του παχέος εντέρου, τότε το κάνει μέσω του μηχανισμού σίγασης και γι’ αυτό αφορά συχνότερα τα παχύσαρκα άτομα. Αν όντως ισχύει αυτό, οι ειδικοί θα πρέπει να εντοπίσουν τον ακριβή μοριακό μηχανισμό που απενεργοποιεί την παραγωγή της ορμόνης.

«Αν μπορούμε να εμποδίσουμε την απώλεια της guanylin μπορούμε να εμποδίσουμε και την εκδήλωση του όγκου. Και ένα φάρμακο όπως η λινακλοτίδη, που δρα όπως η guanylin, μπορεί να ενεργοποιήσει τους υποδοχείς του ογκοκαταστολέα GUCY2C ώστε να αποτραπεί η εκδήλωση καρκίνου στα παχύσαρκα άτομα» εξηγεί ο Δρ Γουάλντμαν.

Επιμέλεια: Μαίρη Μπιμπή

health.in.gr