Επικίνδυνη η κατανάλωση αλκοόλ τις πρώτες έξι εβδομάδες της κύησης

Η κατανάλωση αλκοόλ κατά τη διάρκεια των πρώτων εβδομάδων της κύησης μπορεί να προκαλέσει μόνιμη βλάβη στο έμβρυο, προειδοποιούν οι επιστήμονες.

Στα πρώτα στάδια της εγκυμοσύνης, όταν οι περισσότερες γυναίκες δεν έχουν καταλάβει καν ότι είναι έγκυες, η έκθεση του αναπτυσσόμενου εμβρύου στο αλκοόλ μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα εμβρυϊκού αλκοολικού συνδρόμου, μειωμένη ανάπτυξη και υπερδραστηριότητα.

Ερευνητές του Πανεπιστημίου του Ελσίνκι κατέληξαν στα παραπάνω συμπεράσματα μελετώντας ποντίκια σε εργαστηριακές συνθήκες.

Συγκεκριμένα, παρατήρησαν ότι το αλκοόλ αλλάζει τον τρόπο που λειτουργούν τα γονίδια του εγκεφάλου και διαπίστωσαν ότι οι αλλαγές αυτές είναι μόνιμες, δηλαδή ήταν εντοπίσιμες ακόμα και μετά τη γέννηση των τρωκτικών.

Παλαιότερες μελέτες είχαν δείξει ότι η έκθεση στο αλκοόλ κατά τη διάρκεια της κύησης μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο απόκτησης απογόνου με μαθησιακές δυσκολίες και συγγενείς δυσμορφίες. Αλλά, δεν είχαν προκύψει επαρκή στοιχεία για την κατανόηση του μηχανισμού δια του οποίου το αλκοόλ καταστρέφει το έμβρυο.

Έτσι οι φινλανδοί ερευνητές σίτισαν θηλυκά ποντίκια με αλκοόλ στα πρώιμα στάδια της κύησης και παρατήρησαν ότι οι απόγονοι τους εμφάνισαν συμπτώματα του εμβυϊκού αλκοολικού συνδρόμου, δηλαδή καθυστερημένη ανάπτυξη, δομικές αλλαγές στο πρόσωπο και το κρανίο και υπερδραστηριότητα.

Η Δρ Νίνα Καμινεν-Αχολα, επικεφαλής της επιστημονικής ομάδας, εξηγεί ότι η πρώιμη έκθεση στα ποντίκια ξεκίνησε από την σύλληψη και συνεχίστηκε μέχρι το στάδιο έναρξης της ανάπτυξης του νευρικού συστήματος του εμβρύου.

Στους ανθρώπους, αυτό το διάστημα αντιστοιχεί στις πρώτες τρεις με τέσσερις εβδομάδες μετά τη σύλληψη, μια περίοδο που η γυναίκα συνήθως δεν γνωρίζει ότι είναι έγκυος.

Τα πρώτα στάδια της κύησης είναι ζωτικά διότι τότε γίνεται ο κυτταρικός διαχωρισμός και η διαφοροποίηση. Όλα τα διαφορετικά είδη κυττάρων του εμβρύου έχουν μια κοινή δέσμη DNA. Αλλά σε κάθε κύτταρο υπάρχει ένα μοναδικό επιγονιδίωμα, το οποίο ρυθμίζει τη γονιδιακή λειτουργία.

Στη φάση αυτή, το έμβρυο είναι ευάλωτο στις εξωτερικές επιρροές και οποιαδήποτε αλλαγή μπορεί επεκταθεί σε κάθε διαφορετικό ιστό, καθώς διαχωρίζονται τα κύτταρα.

Η Δρ Καμινεν-Αχολα θέλησε να εστιάσει στο κατά πόσο το αλκοόλ που καταναλώνεται σ’ αυτό το πρώιμο στάδιο της κύησης προκαλεί αλλαγή στο επιγονιδίωμα. Επιπλέον, εξέτασε αν οι πιθανές αλλαγές μπορούν να εντοπιστούν μετέπειτα στην κυτταρική λειτουργία και την εγκεφαλική δομή των απογόνων.

Εστίασε λοιπόν στον ιππόκαμπο, την εγκεφαλική δομή που παίζει καθοριστικό ρόλο στην μνήμη και τη μάθηση και είναι ιδιαίτερα ευπαθής στο αλκοόλ.

Η πρώιμη έκθεση στο αλκοόλ όντως προκαλούσε αλλαγές στο επιγονιδίωμα, καθώς και στη λειτουργικότητα αρκετών γονιδίων του ιππόκαμπου των ποντικιών, σε βρεφική ηλικία, καθώς και όταν είχαν ενηλικιωθεί. Επιπλέον, είχαν προκληθεί αλλαγές στον μυελό των οστών και στον μυικό ιστό του ρύγχους των τρωκτικών.

Επιμέλεια: Μαίρη Μπιμπή

health.in.gr