Ακόμα ένα γονίδιο που διακρίνει τον εγκέφαλο του ανθρώπου απ’ των ζώων

Ένα ακόμα γονίδιο που κάνει τον ανθρώπινο εγκέφαλο να πλεονεκτεί έναντι του εγκεφάλου των ζώων υποστηρίζουν ότι ανακάλυψαν γερμανοί ερευνητές. Το ARHGAP11B παίζει καθοριστικό ρόλο στο μέγεθος και την πολυπλοκότητα του ανθρώπινου εγκεφάλου, καθώς ρυθμίζει τον πολλαπλασιασμό των νευρώνων στον νεοφλοιό, περιοχή ζωτικής σημασίας για τη λογική, τη γλώσσα και την αισθητηριακή αντίληψη.

Επιστημονική ομάδα του Ινστιτούτου Μαξ Πλανκ Μοριακής Βιολογίας του Κυττάρου και Γενετικής στη Δρέσδη, με επικεφαλής τον Νευροβιολόγο Βίλαντ Χούτνερ, εξηγεί σε σχετικό δημοσίευμα του
Science, ότι το γονίδιο ARHGAP11B έχει επίσης εντοπιστεί στους Νεάντερταλ, καθώς και στους μυστηριώδεις Ντενίσοβαν, ένα άλλο παρακλάδι των σύγχρονων ανθρώπων από τη Σιβηρία, αλλά δεν υπάρχει στο DNA των χιμπατζήδων ή των τρωκτικών. Έτσι, πιστεύεται ότι εμφανίστηκε στο πρώιμο στάδιο της ανθρώπινης εξέλιξης, λίγο αφ’ ότου οι μακρινοί ανθρωπίδες πρόγονοί μας και οι πίθηκοι ακολούθησαν πλέον διαφορετικά εξελικτικά μονοπάτια.

«Ο στόχος μας ήταν πάντα να εντοπίσουμε τις αλλαγές στο γονιδίωμα που ευθύνονταν, ώστε εμείς οι άνθρωποι να αποκτήσουμε μεγαλύτερους εγκεφάλους από τους άλλους πιθήκους», εξηγεί ο Δρ Χούτνερ.

Ο ανθρώπινος εγκέφαλος έχει σχεδόν τριπλασιαστεί κατά τα τελευταία 7 εκατομμύρια χρόνια, φθάνοντας σήμερα να έχει ένα μέσο όγκο 1.300 κυβικών εκατοστών και περιέχοντας 85 έως 100 δισεκατομμύρια νευρώνες, οι οποίοι καταναλώνουν το ένα πέμπτο περίπου της συνολικής ενέργειας του ανθρώπινου σώματος. Η επιτάχυνση της μεγέθυνσης και εξέλιξης του εγκεφάλου μας συνέβη μέσα στα τελευταία δύο εκατομμύρια χρόνια. Κατά την εμφάνιση του «Όρθιου Ανθρώπου» (Homo erectus) πριν από περίπου 1,8 εκατ. χρόνια, ο ανθρώπινος εγκέφαλος ήταν σχεδόν ο μισός από τον σημερινό.

Τα πειράματα που έκαναν οι γερμανοί ερευνητές με έμβρυα ποντικιών, επιβεβαίωσαν ότι το γονίδιο ARHGAP11B μπορεί να έχει δραστική επίπτωση στην ανάπτυξη του εγκεφάλου. Τα έμβρυα, στα οποία εισήχθη το γονίδιο, σύντομα ανέπτυξαν εγκέφαλο μεγαλύτερο και πιο όμοιο εξωτερικά με τον ανθρώπινο, αποκτώντας τις χαρακτηριστικές αύλακες και έλικες.

Οι επιστήμονες θα παρακολουθήσουν την ανάπτυξη αυτών των ποντικιών με το ανθρώπινο γονίδιο για να δουν πώς θα εξελιχθεί στο μέλλον και κατά πόσο τα πειραματόζωα θα είναι πιο έξυπνα, με καλύτερη μνήμη και ικανότητα μάθησης.

Η Δρ Μάρτα Φλόρι, Νευροβιολόγος σχολιάζοντας την μελέτη εμφανίστηκε επιφυλακτική επισημαίνοντας ότι, «η νόηση είναι ένα πολύπλοκο πράγμα. Δεν πιστεύουμε ότι ένα μόνο γονίδιο μάς κάνει πιο έξυπνους από τα άλλα ζώα». Και εκτιμά όμως ότι είναι απίθανο να καταφέρουν οι επιστήμονες να δημιουργήσουν ποντίκια με ανθρώπινη εξυπνάδα.

Ωστόσο, την προηγούμενη εβδομάδα επιστημονική ομάδα του Πανεπιστημίου Ντιουκ στις ΗΠΑ ανακοίνωσε ότι κατάφερε να διογκώσει το μέγεθος του εγκεφάλου τρωκτικών, εισάγοντας σε αυτά τμήμα ανθρώπινου DNA.

Πάντως, ο ισπανός Νευροβιολόγος Βίκτορ Μπορέλ Φράνκο χαρακτηρίζει την γερμαντική μελέτη «σημαντικό ορόσημο στην κατανόησή μας για την αναπτυξιακή ανάδυση της ανθρώπινης μοναδικότητας».

Επιμέλεια: Μαίρη Μπιμπή

health.in.gr,ΑΠΕ-ΜΠΕ