Επαναφορά ανθρώπινων βλαστικών κυττάρων στην αρχέγονη κατάστασή τους

Βρετανοί, Γερμανοί και Ιάπωνες επιστημονες ανακοίνωσαν ότι κατάφεραν να επαναφέρουν ανθρώπινα πολυδύναμα βλαστοκύττταρα στην «παρθένα» αρχέγονη κατάστασή τους, όπως δηλαδή είναι σε ένα έμβρυο επτά έως δέκα ημερών, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσαν στο επιστημονικό έντυπο Cell.

Στο εμβρυικό στάδιο, τα βλαστικά κύτταρα έχουν το μέγιστο αναπτυξιακό δυναμικό τους και μπορούν να διαφοροποιηθούν σε οποιοδήποτε επιμέρους κύτταρο του σώματος. Το νέο αυτό επίτευγμα θα δώσει αυξημένες δυνατότητες στους επιστήμονες μελλοντικά στον τομέα της Αναγεννητικής Ιατρικής.

Μέχρι σήμερα, οι επιστήμονες είχαν καταφέρει να αναπρογραμματίσουν ενήλικα ανθρώπινα κύτταρα από δέρμα, πνεύμονες, ήπαρ και άλλα όργανα και να τα επαναφέρουν σε μια πρότερη κατάσταση, ώστε να γίνουν πολυδύναμα βλαστικά κύτταρα. Αυτά όμως δεν θεωρούνται «παρθένα» εμβρυικά βλαστικά κύτταρα, αλλά ώριμα, γι’ αυτό έχουν ελαφρώς διαφορετικές ιδιότητες, γεγονός που περιορίζει τη γκάμα των επιμέρους κυττάρων στα οποία μπορούν να διαφοροποιηθούν. Επίσης, μέχρι τώρα οι επιστήμονες είχαν καταφέρει να γυρίσουν προς τα πίσω το αναπτυξιακό «ρολόι» και να πάρουν εμβρυικά βλαστικά μόνο από ποντίκια και αρουραίους.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Δρ Πολ Μπερτόουν του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Βιοπληροφορικής (EMBL-EBI), κατάφεραν για πρώτη φορά συμβαίνει κάτι ανάλογο με ανθρώπινα κύτταρα. Αυτό επετεύχθη χάρη στην υιοθέτηση μιας νέας μεθόδου κυτταρικού αναπρογραμματισμού, με τη βοήθεια των γονιδίων NANOG και KLF2, με τα οποία έκαναν κυριολεκτική «επανεκκίνηση» στα κύτταρα. Το τελικό αποτέλεσμα είναι ότι τα βλαστικά κύτταρα που προέκυψαν, είναι πια ικανά στη συνέχεια να μετατραπούν πραγματικά σε οποιοδήποτε είδος εξειδικευμένου σωματικού κυττάρου.

«Το να αναστρέψουμε τα κύτταρα ποντικιών σε μια τελείως ‘παρθένα’ κατάσταση, έχει γίνει πια ρουτίνα, όμως το να κάνουμε το ίδιο με ανθρώπινα κύτταρα, είχε αποδειχτεί πολύ πιο δύσκολο», εξήγησε ο Δρ Μπερτόουν.

Τώρα όμως ευελπιστούν ότι θα μπορέσουν να μάθουν πιο πολλά πράγματα για το αρχικό στάδιο ανάπτυξης ενός εμβρύου. «Ελπίζουμε ότι μια ημέρα θα καταφέρουμε να ‘ξεκλειδώσουμε’ τη θεμελιακή βιολογία της πρώιμης ανάπτυξης, κάτι που είναι αδύνατο να μελετήσουμε απευθείας στους ανθρώπους», συμπλήρωσε ο Δρ Όστιν Σμιθ, διευθυντής του Ινστιτούτου Βλαστοκυττάρων του Πανεπιστημίου Κέιμπριτζ.

Επιμέλεια: Μαίρη Μπιμπή

health.in.gr,ΑΠΕ-ΜΠΕ