Ανακαλύφθηκε νέα πρωτεΐνη που σχετίζεται με τη νόσο Αλτσχάιμερ

Μια νέα πρωτεΐνη που σχετίζεται με τη νόσο Αλτσχάιμερ και είναι διαφορετική από το αμυλοειδές και την Ταυ, που δημιουργούν τις χαρακτηριστικές κολλώδεις εγκεφαλικές πλάκες και πλέγματα, ανακάλυψαν αμερικανοί ερευνητές σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασαν στο Διεθνές Συνέδριο για τη Νόσο Αλτσχάιμερ, στην Κοπεγχάγη.

Η νέα αυτή ανακάλυψη ενδεχομένως να αποτελέσει τον στόχο για την ανάπτυξη νέων φαρμάκων και άλλων θεραπευτικών μέσων για τη νόσο Αλτσχάιμερ, την συχνότερη μορφή άνοιας. Επίσης, ίσως βοηθήσει στην καλύτερη κατανόηση του γιατί ενώ μερικοί ασθενείς έχουν πλάκες και πλέγματα στον εγκέφαλό τους, χωρίς όμως συμπτώματα της νόσου.

Αυτοψίες στους εγκεφάλους 342 πασχόντων έδειξαν ότι, οι φορείς της νέας πρωτεΐνης είχαν δεκαπλάσιες πιθανότητες να έχουν γνωστική εξασθένηση λίγο πριν τον θάνατό τους, συγκριτικά με εκείνους που δεν ήταν φορείς της.

Πιο αναλυτικά, ο Δρ Κιθ Τζοζεφς από την Κλινική Μάγιο και οι συνεργάτες του εντόπισαν τη νέα εγκεφαλική πρωτεΐνη TDP-43. Η εν λόγω πρωτεΐνη είναι παρούσα σε όλους τους ανθρώπους αλλά η μεταλλαγμένη εκδοχή της εντοπίζεται σε διάφορα σημεία των κυτταρικών εναποθέσεων σε συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου. Η TDP-43 έχει ήδη συσχετιστεί με την πλάγια μυατροφική σκλήρυνση (ή νόσο Lou Gehrig) και την μετωποκροταφική άνοια.

Οι ερευνητές αναζήτησαν την πρωτεΐνη TDP-43 σε δείγματα εγκεφάλου 342 ατόμων, από άλλη μελέτη για την γήρανση που διενεργούνταν στην Κλινική Μάγιο. Όλα τα δείγματα είχαν πλάκες αμυλοειδούς αλλά σε πολλές περιπτώσεις οι ασθενείς δεν είχαν κανένα σύμπτωμα άνοιας πριν πεθάνουν. Εκ των 342 ασθενών, 195 (57%) ήταν φορείς της μη φυσιολογικής εκδοχής της πρωτεΐνης TDP-43, ενώ οι επιστήμονες εκτιμούν ότι λιγότερο από 5% του γενικού πληθυσμού είναι φορέας της.

Επιπλέον, εκ των φορέων της πρωτεΐνης το 98% είχε συμπτώματα άνοιας την περίοδο του θανάτου, έναντι του 81% αυτών που δεν ήταν φορείς της μεταλλαγμένη εκδοχής της.

«Αν υποψιαστούμε ότι υπάρχουν δύο εκατομμύρια άνθρωποι με νόσο Αλτσχάιμερ, που όμως δεν έχουν κανένα σύμπτωμα, φανταστείτε πόσο σοβαρή είναι η κατάσταση», επεσήμανε ο Δρ Τζόζεφς και συμπλήρωσε ότι «εάν είσαι φορέας της πρωτεΐνης TDP-43 είναι βέβαιο ότι θα έχει συμπτώματα της ασθένειας. Εάν όχι, τότε έχεις 20% πιθανότητες να μην έχεις συμπτώματα, ακόμη και στην περίπτωση που έχεις τη νόσο».

Νέα απεικονιστική τεχνική για την πρωτεΐνη Ταυ
Εξάλλου, ομάδα ερευνητών από το Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης, παρουσίασε μια νέα τεχνική εγκεφαλικής απεικόνισης που εντοπίζει τα πλέγματα Ταυ σε ζώντες ασθενείς, για πρώτη φορά. Οι εγκεφαλικές απεικονίσεις που πραγματοποιήθηκαν σε 56 ηλικιωμένα άτομα, με φυσιολογική γνωστική κατάσταση, έδειξαν ότι η συσσώρευση πρωτεΐνης Ταυ σε αρκετές περιοχές του εγκεφάλου συσχετίζεται με την εξασθένηση της μνήμης.

Για πολλά χρόνια ο μόνος τρόπος διάγνωσης της νόσου Αλτσχάιμερ ήταν μετά θάνατον, με βιοψία του εγκεφάλου. Σήμερα βέβαια, αρκετές φαρμακευτικές εταιρίες διαθέτουν απεικονιστικούς παράγοντες που εντοπίζουν τις πλάκες αμυλοειδούς, και τώρα προστίθεται και μια πειραματική μέθοδος για τα πλέγματα Ταυ.

Μαίρη Μπιμπή

health.in.gr