Γονιδιακή μετάλλαξη βελτιώνει τον δείκτη ευφυΐας του ατόμου

Αμερικανοί επιστήμονες ανακάλυψαν ένα γονίδιο, που συντελεί στην αύξηση του δείκτη νοημοσύνης του ατόμου, έως και έξι μονάδες, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύονται στο επιστημονικό έντυπο Cell Reports. Το γονίδιο δρα αυξάνοντας την επίδραση της πρωτεΐνης «Κλωθώ», η οποία είναι ήδη γνωστό ότι έχει αντιγηραντικές ιδιότητες.

Η ανακάλυψη αυτή όχι μόνο μπορεί να βοηθήσει στη θεραπεία των γνωστικών συνεπειών των νευροεκφυλιστικών παθήσεων της τρίτης ηλικίας, όπως η άνοια και η νόσος Αλτσχάιμερ, αλλά επίσης μπορεί μελλοντικά να οδηγήσει σε μια φαρμακευτική θεραπεία, που θα την παίρνουν οι άνθρωποι ανεξαρτήτως ηλικίας.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής την επίκουρη καθηγήτρια Ντένα Ντούμπαλ του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Σαν Φρανσίσκο, διαπίστωσαν ότι όσοι άνθρωποι διαθέτουν στο DNA τους την παραλλαγή KL-VS του γονιδίου KL, όχι μόνο έχουν μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής, αλλά επιπλέον καλύτερες νοητικές επιδόσεις – και αυτό ανεξάρτητα από την ηλικία τους.

Το γονίδιο KL κωδικοποιεί την πρωτεΐνη «Κλωθώ», η οποία ανακαλύφτηκε το 1997 και πήρε το όνομά της από μια από τις τρεις Μοίρες της ελληνικής μυθολογίας. Όσοι έχουν τη γονιδιακή παραλλαγή KL-VS (περίπου το 20% των ανθρώπων), παράγουν περισσότερη «Κλωθώ» στον οργανισμό τους και αυτό τους ευνοεί τόσο από πλευράς προσδόκιμου ζωής, όσο και νοητικής ικανότητας.

Οι επιστήμονες μελέτησαν 220 εθελοντές, 52-85 ετών, αρχικά εστιάζοντας στην επίδραση της μετάλλακης KL-VS στη γήρανση. Όμως οι διάφορες δοκιμασίες (μνήμης, προσοχής, γλώσσας κ.α.) έδειξαν το πλεονέκτημα όσων διαθέτουν το γονίδιο ανεξάρτητα από την ηλικία τους. Στο ίδιο συμπέρασμα κατέληξαν μάλιστα και δύο άλλες ανεξάρτητες ερευνητικές ομάδες, ανεβάζοντας έτσι σε 718 τον συνολικό αριθμό των ατόμων που μελετήθηκαν (από αυτούς το ένα πέμπτο είχε το γονίδιο).

Τελικά, οι ερευνητές συμπέραναν ότι το γονίδιο -και η «Κλωθώ» που ρυθμίζεται από αυτό- μπορεί να αυξήσει τις νοητικές ικανότητες κάποιου, ανεξάρτητα από την ηλικία του, κατά περίπου έξι μονάδες IQ. Αν αυτό επιβεβαιωθεί και από άλλες έρευνες, τότε θα πρόκειται για τον σημαντικότερο γενετικό παράγοντα βελτίωσης της ευφυΐας που έχει ποτέ βρεθεί. Στο παρελθόν έχουν βρεθεί και άλλα γονίδια σχετικά με τη νοημοσύνη, όπως τα HMGA2 και NPTN, όμως η επίδρασή τους στις νοητικές ικανότητες θεωρείται πολύ μικρότερη.

Να σημειωθεί ότι, οι ερευνητές επιβεβαίωσαν τα ευρήματά τους με πειράματα σε ποντίκια, μερικά από τα οποία τροποποίησαν γενετικά, ώστε να περιέχουν τη μετάλλαξη KL-VS. Τα μεταλλαγμένα πειραματόζωα, τόσο τα πιο ηλικιωμένα, όσο και τα πιο νέα, τα κατάφεραν πολύ καλύτερα από τα υπόλοιπα στις δοκιμασίες μάθησης και μνήμης. Επίσης, η ανάλυση του εγκεφαλικού ιστού τους έδειξε αλλαγές στη δομή και πλαστικότητα των συνάψεων, των συνδέσμων ανάμεσα στους νευρώνες, έτσι ώστε να διευκολύνεται η κυκλοφορία της γλουταμάτης, ενός νευροδιαβιβαστή που βοηθά στη μνήμη και στη μάθηση.

Οι ερευνητές αισιοδοξούν ότι ίσως καταφέρουν να αναπτύξουν ένα φάρμακο, πιθανώς σε μορφή χαπιού, που θα αυξάνει το επίπεδο της «κλωθώ» στους ανθρώπους ή που θα μιμείται τη δράση της, προκειμένου να αυξάνονται οι νοητικές ικανότητες όχι μόνο στους ανθρώπους μέσης ή τρίτης ηλικίας, αλλά και στους νεότερους.

Επιμέλεια: Μαίρη Μπιμπή

health.in.gr,ΑΠΕ-ΜΠΕ