Εφικτή η μερική αποκατάσταση της καρδιακής βλάβης με βλαστικά κύτταρα

Αμερικανοί επιστήμονες κατάφεραν να αναγεννήσουν μερικώς τον καρδιακό μυ μεταμοσχεύοντας ανθρώπινα βλαστικά κύτταρα σε μαϊμούδες που είχαν υποστεί καρδιακή βλάβη, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Nature. Η εξέλιξη αυτή ανοίγει τον δρόμο για κλινικές δοκιμές αναγέννησης της καρδιάς ασθενών που έχουν υποστεί έμφραγμα του μυοκαρδίου.

Όπως είναι ήδη γνωστό, όταν κάποιος υποστεί έμφραγμα τμήμα του μυϊκού ιστού της καρδιάς καταστρέφεται λόγω της στέρησης του οξυγόνου. Η οργανική βλάβη δεν αποκαθίσταται κανονικά στο επόμενο διάστημα, με συνέπεια στην περιοχή της ζημιάς οι μύες της καρδιάς να μην πάλλονται πλέον φυσιολογικά και να μην γίνεται κανονική κυκλοφορία του αίματος στον οργανισμό.

Οι επιστήμονες, με επικεφαλής τον καθηγητή Παθολογίας και Εμβιομηχανικής Τσαρλς Μάρι του Πανεπιστημίου Ουάσιγκτον στο Σιάτλ, απέδειξαν ότι είναι δυνατό, χάρη στα βλαστικά κύτταρα, να αναγεννηθεί ο καρδιακός μυϊκός ιστός. Μάλιστα, αντί να μεταμοσχευθούν άμεσα, τα βλαστικά κύτταρα είναι δυνατό να δημιουργηθούν στο εργαστήριο σε αρκετά μεγάλες ποσότητες και στη συνέχεια μπορούν να καταψυχθούν για μελλοντική χρήση.

Πριν από τις μαϊμούδες, είχαν προηγηθεί πειράματα σε μικρότερα ζώα (ποντίκια, αρουραίους και ινδικά χοιρίδια), που είχαν δείξει τις δυνατότητες της συγκεκριμένης τεχνικής στο πεδίο της αναγεννητικής ιατρικής. Η νέα μελέτη για πρώτη φορά απέδειξε ότι η μέθοδος είναι εφαρμόσιμη και σε μεγαλύτερα και πιο εξελιγμένα ζώα, όπως οι μακάκοι, που ανήκουν στα πρωτεύοντα, μαζί με τους πιθήκους και τους ανθρώπους.

«Η σημασία της μελέτης μας είναι πως δείχνει για πρώτη φορά ότι μπορούμε να πετύχουμε την αναγέννηση της καρδιάς σε μία κλίμακα που ο κόσμος δεν έχει δει ποτέ στο παρελθόν», εξηγεί ο Δρ Μάρι. «Είμαστε σε θέση να δημιουργήσουμε μεγάλες ποσότητες ανθρώπινων καρδιακών μυϊκών κυττάρων στο εργαστήριο. Μπορούμε να τα καλλιεργήσουμε, ώστε να γίνουν δισεκατομμύρια και, στη συνέχεια, να τα παγώσουμε και να τα διατηρήσουμε, εωσότου τα χρησιμοποιήσουμε, μεταμοσχεύοντάς τα στην καρδιά ενός μεγάλου ζώου, το μέγεθος και η φυσιολογία της οποίας είναι παρόμοια της ανθρώπινης καρδιάς» συμπληρώνει.

Στο πλαίσιο των πειραμάτων οι ερευνητές προκάλεσαν βλάβη στον καρδιακό μυ των μαϊμούδων, μπλοκάρωντας την στεφανιαία αρτηρία επί επί 90 λεπτά, γεγονός που προκάλεσε ζημιά ανάλογη μετά από έμφραγμα. Η μεταμόσχευση των ανθρωπίνων βλαστικών κυττάρων συντέλεσε σε αποκατάσταση του κατεστραμμένου καρδιακού ιστού της τάξης του 40%, κατά μέσο όρο.

Αν και η πλειονότητα των ανθρωπίνων βλαστοκυττάρων (περίπου το 90%) απορρίφτηκε από τον οργανισμό των πειραματόζωων, μετά από τρεις μήνες τα υπόλοιπα βλαστοκύτταρα (το 10% που δεν είχαν απορριφτεί) φαίνονταν να έχουν ενσωματωθεί πλήρως στον καρδιακό μυϊκό ιστό των μαϊμούδων. Παραμένει πάντως ασαφές κατά πόσο θα ήταν δυνατό να επιτευχθεί πλήρης αποκατάσταση της ζημιάς, ιδίως αν το έμφραγμα ήταν εκτεταμένο.

«Από τη στιγμή που εισαχθούν στην καρδιά (τα βλαστικά κύτταρα), έδειξαν ότι επιβιώνουν, ότι είναι ικανά να αυτο-οργανωθούν σε νέο καρδιακό μυ και να συνδεθούν με τα περιβάλλοντα καρδιακά μυϊκά κύτταρα, χτυπώντας σε συγχρονισμό μαζί τους» εξηγεί ο Δρ Μάρι.

Επισημαίνει όμως ότι τα πειραματόζωα εμφάνισαν καρδιακές αρρυθμίες, που διάρκεσαν δύο έως τρεις εβδομάδες. Αν και κανένα δεν πέθανε, οι ερευνητές είναι προσεκτικοί, ώστε να λύσουν αυτό το πρόβλημα (πιθανώς μεταμοσχεύοντας πιο ώριμα βλαστικά κύτταρα), προτού προχωρήσουν σε κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους.

Επιμέλεια: Μαίρη Μπιμπή

health.in.gr,ΑΠΕ-ΜΠΕ