Το everolimus καθυστερεί την ανάπτυξη του καρκίνου του μαστού

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της κλινικής μελέτης Φάσης ΙΙΙ, BOLERO-3, για τον καρκίνο του μαστού προχωρημένου σταδίου, που παρουσιάστηκαν στο 49ο Ετήσιο Συνέδριο της Αμερικανικής Εταιρείας Κλινικής Ογκολογίας, το θεραπευτικό σχήμα με everolimus παρέτεινε σημαντικά την επιβίωση χωρίς εξέλιξη της νόσου.

Στην μελέτη BOLERO-3 χρησιμοποιήθηκε ένα θεραπευτικό σχήμα με everolimus, σε γυναίκες με HER2 θετικό καρκίνο μαστού (θετικό στον υποδοχέα-2 του ανθρώπινου επιδερμικού αυξητικού παράγοντα) προχωρημένου σταδίου που είχαν λάβει προηγουμένως αγωγή με ταξάνη και οι οποίες παρουσίασαν αντίσταση σε προηγούμενη θεραπεία με τραστουζουμάμπη. Τα δεδομένα έδειξαν ότι η προσθήκη του everolimus, ενός αναστολέα της πρωτεΐνης mTOR, σε τραστουζουμάμπη και βινορελβίνη παρέτεινε σημαντικά την επιβίωση χωρίς εξέλιξη της νόσου (PFS), σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο χορηγούμενο σε συνδυασμό με τραστουζουμάμπη και βινορελβίνη, πετυχαίνοντας το πρωτεύον καταληκτικό σημείο της μελέτης.

Συγκεκριμένα, τα τελικά αποτελέσματα της μελέτης BOLERO-3 για την επιβίωση χωρίς εξέλιξη της νόσου έδειξαν ότι η προσθήκη του everolimus στην καθιερωμένη θεραπεία με τραστουζουμάμπη και βινορελβίνη μείωσαν σημαντικά τον κίνδυνο εξέλιξης της νόσου κατά 22% (p<0.01). Ο διάμεσος χρόνος μέχρι την εξέλιξη της νόσου ήταν 7 μήνες για το σκέλος του συνδυασμού με everolimus, έναντι 5,8 μήνες στο σκέλος με το εικονικό φάρμακο. Όλοι οι ασθενείς είχαν παρουσιάσει αντίσταση στη θεραπευτική αγωγή που περιείχε τραστουζουμάμπη και 27% του πληθυσμού των ασθενών είχε προηγουμένως λάβει θεραπευτική αγωγή που περιείχε λαπατινίμπη. Τα τελικά αποτελέσματα για την συνολική επιβίωση, το βασικό δευτερεύον καταληκτικό σημείο της μελέτης, δεν είναι ακόμη διαθέσιμα.

«Αυτά τα ενθαρρυντικά κλινικά δεδομένα αποδεικνύουν ότι το everolimus παρέχει σημαντικό όφελος σε βαριά προθεραπευμένους ασθενείς με HER2 θετικό καρκίνο του μαστού προχωρημένου σταδίου», δήλωσε η Δρ Ρουθ Ο’ Ρήγκαν αντιπρόεδρος στο Τμήμα Εκπαιδευτικών Υποθέσεων, του Τμήματος Αιματολογίας και Ιατρικής Ογκολογίας, της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Έμορυ, και κύρια ερευνήτρια της μελέτης. «Το everolimus δρα διαφορετικά από τις υπόλοιπες διαθέσιμες θεραπείες για HER2 θετικό καρκίνο του μαστού μέσω της αναστολής της πρωτεΐνης mTOR και πιθανώς προσφέρει μια σημαντική νέα θεραπευτική επιλογή για τους γιατρούς και τους ασθενείς τους.»

Οι ανεπιθύμητες ενέργειες ήταν σύμφωνες με το γνωστό προφίλ ασφάλειας του everolimus με πιο συχνές την ουδετεροπενία, τη στοματίτιδα, την αναιμία, τη λευκοπενία, την κόπωση, τη πυρεξία, τη διάρροια, τη ναυτία, τη μειωμένη όρεξη και τη δυσκοιλιότητα. Οι πιο κοινές ανεπιθύμητες ενέργειες βαθμού 3-4 (επίπτωση ≥2%) ήταν η ουδετεροπενία, η λευκοπενία, η αναιμία, η στοματίτιδα, η κόπωση, η εμπύρετη ουδετεροπενία, η διάρροια, η πυρεξία, η ναυτία, η υπεργλυκαιμία και η θρομβοκυτταροπενία.

Ο αριθμός των θανάτων κατά τη διάρκεια της θεραπείας (2,5% ανά σκέλος) και ο αριθμός των θανάτων από ανεπιθύμητες ενέργειες (0,7% ανά σκέλος) ήταν παρόμοιος και στις δύο θεραπευτικές ομάδες.

Το everolimus στοχεύει το μονοπάτι PI3K/AKT/mTOR, το οποίο υπερενεργοποιείται σε πολλούς τύπους καρκίνου. Η πρωτεΐνη mTOR είναι μια κινάση που δρα ως σημαντικός ρυθμιστής της κυτταρικής διαίρεσης, της ανάπτυξης των αιμοφόρων αγγείων και του κυτταρικού μεταβολισμού. Κλινικά δεδομένα που έχουν ήδη δημοσιευτεί επιβεβαιώνουν ότι το everolimus ως αναστολέας της πρωτεΐνης mTOR μπορεί να προσφέρει σημαντικό όφελος όταν προστεθεί σε συγκεκριμένες ήδη υπάρχουσες θεραπείες του καρκίνου μαστού προχωρημένου σταδίου.

Το everolimus έχει εγκριθεί σε περισσότερες από 65 χώρες συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ και των χωρών της ΕΕ για τη θεραπεία των μετεμμηνοπαυσιακών γυναικών με ορμονοθετικό, HER2 αρνητικό (HR+/HER2-) καρκίνο του μαστού προχωρημένου σταδίου σε συνδυασμό με εξεμεστάνη, κατόπιν υποτροπής ή εξέλιξης της νόσου σε θεραπεία με μη στεροειδικούς αναστολείς αρωματάσης. Οι συγκεκριμένες ενδείξεις ποικίλουν ανά χώρα. Ο HR+/HER2- καρκίνος του μαστού προχωρημένου σταδίου είναι η πλέον κοινή μορφή της νόσου. Περίπου το 70% όλων των επιθετικών καρκίνων του μαστού είναι θετικοί στην έκφραση των ορμονικών υποδοχέων τη στιγμή της διάγνωσης.

Η BOLERO-3 είναι μια τυχαιοποιημένη, διπλά τυφλή, μελέτη φάσης ΙΙΙ του everolimus σε συνδυασμό με τραστουζουμάμπη και βινορελβίνη, η οποία διενεργήθηκε σε 159 κέντρα κλινικών μελετών παγκοσμίως. Η κλινική μελέτη συμπεριέλαβε 569 γυναίκες με HER2 θετικό τοπικά προχωρημένο ή μεταστατικό καρκίνο του μαστού, οι οποίες είχαν προηγουμένως λάβει αγωγή με ταξάνη και παρουσίασαν αντίσταση στην τραστουζουμάμπη. Το πρωτεύον καταληκτικό σημείο της μελέτης είναι το PFS (χρόνος χωρίς εξέλιξη της νόσου).

Ο προχωρημένος καρκίνος του μαστού περιλαμβάνει τον μεταστατικό καρκίνο του μαστού (στάδιο IV) και τον τοπικά προχωρημένο καρκίνο του μαστού (στάδιο ΙΙΙ). Ο μεταστατικός καρκίνος του μαστού είναι η πλέον σοβαρή μορφή της νόσου και εμφανίζεται όταν ο καρκίνος έχει επεκταθεί σε άλλα μέρη του οργανισμού, όπως ο εγκέφαλος, τα οστά ή το ήπαρ. Ο τοπικά προχωρημένος καρκίνος του μαστού εμφανίζεται όταν ο καρκίνος έχει επεκταθεί στους λεμφαδένες και/ή σε άλλους ιστούς στην περιοχή του μαστού, αλλά όχι σε απομακρυσμένα σημεία του οργανισμού.

Η υπερενεργοποίηση του μονοπατιού PI3K/AKT/mTOR έχει συσχετισθεί με την εξέλιξη της νόσου στις γυναίκες με καρκίνο του μαστού προχωρημένου σταδίου. Το 80% των καρκίνων του μαστού προχωρημένου σταδίου είναι είτε ορμονοθετικοί (HR+) είτε/και θετικοί στον υποδοχέα-2 του ανθρώπινου επιδερμικού αυξητικού παράγοντα (HER2+).

Ο ορμονοθετικός καρκίνος του μαστού προχωρημένου σταδίου είναι ο πιο κοινός τύπος προχωρημένου καρκίνου του μαστού, με περίπου 220.000 χιλιάδες γυναίκες να διαγιγνώσκονται παγκοσμίως κάθε χρόνο. Ο ορμονοθετικός καρκίνος του μαστού προχωρημένου σταδίου χαρακτηρίζεται από ορμονοθετικούς όγκους, μια ομάδα καρκίνων που εκφράζουν υποδοχείς για συγκεκριμένες ορμόνες, όπως το οιστρογόνο και η προγεστερόνη. Η ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων μπορεί να καθοδηγείται από αυτές τις ορμόνες.

Στον HER2 θετικό καρκίνο του μαστού προχωρημένου σταδίου, η υπερέκφραση του γονιδίου HER2 ενεργοποιεί σηματοδοτικά μονοπάτια, όπως το μονοπάτι mTOR, προκαλώντας την ανεξέλεγκτη ανάπτυξη και διαίρεση των καρκινικών κυττάρων. Παγκοσμίως, περίπου 140.000 γυναίκες ζουν με HER2 θετικό καρκίνο του μαστού προχωρημένου σταδίου.