Αντικειμενική μέθοδο μέτρησης του πόνου, ανέπτυξαν αμερικανοί επιστήμονες

Την πρώτη αντικειμενική μέτρηση του πόνου στον ανθρώπινο εγκέφαλο πέτυχαν αμερικανοί επιστήμονες, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύονται στο επιστημονικό έντυπο New England Journal of Medicine.

Οι ερευνητές από τα Πανεπιστήμια του Κολοράντο, της Νέας Υόρκης, του Μίσιγκαν και «Τζονς Χόπκινς», με επικεφαλής τον καθηγητή ψυχολογίας και νευροεπιστήμης Δρ Τορ Γουέιτζερ ανέλυσαν το νευρωνικό αποτύπωμα του πόνου στον ανθρώπινο εγκέφαλο.

Μέχρι σήμερα, η εμπειρία του πόνου ήταν υποκειμενική, αφού δεν υπήρχε αντικειμενικός τρόπος μέτρησης της έντασης του πόνου που βιώνει ο ασθενής.

Ωστόσο, η ανάλυση του νευρωνικού αποτυπώματος του πόνου ανοίγει πλέον τον δρόμο για ένα αντικειμενικό σύστημα μέτρησης, που ενδεχομένως μέσω εγκεφαλικής απεικόνισης, θα χρησιμοποιείται από τους γιατρούς για την καλύτερη εκτίμηση της κατάστασης του ασθενή.

Κάτι τέτοιο, πάντως, θα πάρει αρκετό χρόνο, έως ότου βελτιωθεί η μέθοδος που θα μπορεί να καλύψει διάφορες περιπτώσεις πόνου (στο κεφάλι, στη μέση, από ασθένεια ή τραυματισμό κ.α.).

Επίσης, ένα αντικειμενικό σύστημα μέτρησης της έντασης του πόνου αναμένεται να οδηγήσει στην ανάπτυξη αξιόπιστων τεχνικών, που θα επιτρέψουν στους γιατρούς να ξέρουν με βεβαιότητα και να μην κάνουν απλώς εικασίες για το πόσο πονάει ο ασθενής. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό σε περιπτώσεις όπως τα βρέφη, οι πάσχοντες από άνοια ή παράλυση, που αδυνατούν να εκφράσουν αυτό που νιώθουν. Επίσης, θα μπορούσαν να ωφεληθούν και οι ασθενείς που υποφέρουν από διάφορους χρόνιους πόνους, αλλά συχνά δεν γίνονται πιστευτοί, επειδή δεν υπάρχει αντικειμενικός τρόπος να επιβεβαιωθεί ο ισχυρισμός τους.

Οι ερευνητές ανέλυσαν απεικονίσεις λειτουργικής μαγνητικής τομογραφίας (fMRI) του εγκεφάλου 114 υγιών εθελοντών, ενώ βίωναν εντεινόμενο πόνο, καθώς τα χέρια τους υποβάλλονταν σε διάφορες θερμικές δοκιμές (από λίγο ζεστή έως καυτή). Με τη βοήθεια ηλεκτρονικών υπολογιστών, οι ερευνητές μπόρεσαν να εντοπίσουν τη νευρωνική «υπογραφή» του πόνου ανάλογα με τις διαβαθμίσεις του και έτσι να δημιουργήσουν μια κλίμακα της έντασής του.

Μέχρι σήμερα, ο πόνος εκτιμάται με βάση μόνο την περιγραφή του ίδιου του ασθενούς. Μια αντικειμενική κλίμακα μέτρησης στο μέλλον μπορεί να επιβεβαιώνει -ή όχι- αυτή την υποκειμενική εμπειρία. Οι νευροεπιστήμονες ευελπιστούν ότι μελλοντικά ίσως δημιουργήσουν αντίστοιχες αντικειμενικές κλίμακες μέτρησης για άλλες υποκειμενικές εμπειρίες, όπως το άγχος, η κατάθλιψη, ο θυμός και άλλα συναισθήματα.

«Μέχρι στιγμής δεν υπάρχει κανένας κλινικά αποδεκτός τρόπος να μετρηθεί ο πόνος και τα άλλα συναισθήματα, πέρα από το να ρωτήσει κανείς τον ασθενή πώς νιώθει. Βρήκαμε όμως πλέον έναν τρόπο εγκεφαλικής διάγνωσης για το πόσο πόνο νιώθουν οι άνθρωποι λόγω επώδυνης θερμότητας», εξηγεί ο Δρ ο Γουέιτζερ.

Μάλιστα, σύμφωνα με τους ερευνητές, διαπιστώθηκε από τα πειράματά τους ότι η «υπογραφή» του πόνου στον εγκέφαλο δεν είναι μοναδική για κάθε άνθρωπο, αλλά μοιάζει πολύ σε όλους τους ανθρώπους. Αυτό επιτρέπει, όπως είπαν, να κάνει κανείς προβλέψεις για την ένταση του πόνου με ακρίβεια 90% έως 100% για κάθε άνθρωπο.

Επιπλέον, η εγκεφαλική «υπογραφή» του πόνου είναι διακριτή για τον φυσικό πόνο, σε αντιδιαστολή με τον ψυχικό-κοινωνικό. Για παράδειγμα, το «αποτύπωμα» του πόνου από το κάψιμο στη φωτιά δεν είναι ίδιο με τον πόνο που προκαλεί ένας χωρισμός.

Ακόμα, τα πειράματα με τη λήψη αναλγητικών από τους εθελοντές έδειξαν ότι η νευρωνική «υπογραφή» καταγράφει την ορατή μείωση του φυσικού πόνου λόγω των φαρμάκων.