Η πρωτεΐνη που μας ξυπνά για να πάμε στην τουαλέτα

Ιάπωνες ερευνητές αναφέρουν στην επιθεώρηση Nature Communications ότι τα ανεπαρκή επίπεδα της πρωτεΐνης connexin43 ξεγελούν τον εγκέφαλο κάνοντάς τον να νομίζει ότι η ουροδόχος κύστη είναι γεμάτη.

Ο ρόλος της connexin43 στη νυχτερινή ενούρηση ήταν άγνωστος μέχρι σήμερα, ωστόσο προηγούμενες μελέτες είχαν δείξει ότι είναι μία από τις πολυάριθμες πρωτεΐνες του βιολογικού ή κιρκαδικού ρολογιού, το οποίο ρυθμίζει τις λειτουργίες του οργανισμού στη διάρκεια της ημέρας και της νύχτας.

Στη διάρκεια του κανονικού ύπνου, οι νεφροί παράγουν λιγότερα ούρα από ό,τι στη διάρκεια της ημέρας, ενώ η ουροδόχος κύστη διαστέλλεται και μπορεί να αποθηκεύσει περισσότερα ούρα πριν το άτομο αισθανθεί την ανάγκη να ουρήσει.

Όταν όμως πέφτουν τα επίπεδα της connexin43, οι λείες μυικές ίνες που επενδύουν τα τοιχώματα της ουροδόχου κύστης γίνονται υπερβολικά ευαίσθητες σε νευρικά ερεθίσματα που δίνουν την αίσθηση της πληρότητας. Ως αποτέλεσμα, η κύστη ενημερώνει πρόωρα τον εγκέφαλο ότι υπάρχει άμεση ανάγκη ούρησης.

Η νυχτερινή ενούρηση είναι πάντως γνωστό ότι συνδέεται και με άλλους παράγοντες, όπως η μειωμένη ελαστικότητα της ουροδόχου κύστης στους ηλικιωμένους. Μια άλλη αιτία μπορεί να είναι η υπερπλασία του προστάτη, η οποία εμποδίζει την πλήρη κένωση της κύστης κατά την ούρηση.

Επιπλέον, οι συντάκτες της νέας μελέτης υποψιάζονται ότι υπάρχουν κι άλλες πρωτεΐνες του βιολογικού ρολογιού που μπορεί να επηρεάζουν τη λειτουργία της ουροδόχου κύστης.

Οι ίδιοι μηχανισμοί ενδέχεται να εμπλέκονται στα περιστατικά νυχτερινής ενούρησης σε παιδιά που «βρέχουν το κρεβάτι τους».

Ο ρόλος της connexin43 ανακαλύφθηκε με τη βοήθεια γενετικά τροποποιημένων ποντικών από τους οποίους είχε αφαιρεθεί το γονίδιο της πρωτεΐνης.

Στρώνοντας τα κλουβιά των πειραματόζωων με ειδικό χαρτί που αλλάζει χρώμα όταν βραχεί έστω και ελάχιστα, η ομάδα του Δρ Οσάμου Ογκάβα στο Πανεπιστήμιο του Κιότο διαπίστωσε ότι τα ποντίκια ουρούσαν κάθε τρεις και λίγο και έμεναν άγρυπνα τις νύχτες.