Γονιδιακές μεταλλάξεις προδιαθέτουν σε μετατραυματικό στρες

Ομάδα επιστημόνων του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Λος Άντζελες μελέτησε το DNA 200 μελών 12 οικογενειών που είχαν επιβιώσει του σεισμού της Αρμενίας το 1988.

Διαπίστωσαν ότι όσοι ήταν φορείς δύο γονιδιακών μεταλλάξεων που επηρεάζουν την παραγωγή της σεροτονίνης (ορμόνη που επηρεάζει τη διάθεση και την συμπεριφορά) ήταν πιθανότερο να εμφανίσουν συμπτώματα της διαταραχής μετατραυματικού στρες.

Το μετατραυματικό στρες μπορεί να εκδηλωθεί μετά από μια εμπειρία που προκαλεί τραύμα, είτε αναφερόμαστε σε εμπόλεμη σύρραξη, είτε φυσική καταστροφή ή ακόμη και παιδική κακοποίηση ή σεξουαλική επίθεση.

Στα συμπτώματα της διαταραχής περιλαμβάνονται οι αναδρομές στο τραυματικό γεγονός, το συναισθηματικό «μούδιασμα», η υπερευαισθησία στον κίνδυνο, η αποφυγή καταστάσεων που δρουν ως υπενθύμιση του αρχικού τραύματος.

Εκτιμάται ότι έως και το 3% του γενικού πληθυσμού είναι πιθανόν κάποια στιγμή να εμφανίσει μετατραυματικό στρες.

Η μελέτη
Ο σεισμός στην Αρμενία, στις 7 Δεκεμβρίου του 1988, επηρέασε το βόρειο τμήμα της χώρας, που τότε ήταν ακόμη μέλος της Σοβιετικής Ένωσης. Η δόνηση των 7,1 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ έγινε αιτία θανάτου τουλάχιστον 25.000 ατόμων.

Όλοι όσοι πήραν μέρος στην έρευνα είχαν βιώσει το σεισμό, με το 90% να αναφέρει ότι είχε δει νεκρούς ανθρώπους και το 92% άτομα σοβαρά τραυματισμένα.

Οι ερευνητές τους υπέβαλλαν σε κλινική εκτίμηση για την ύπαρξη τυχόν συμπτωμάτων μετατραυματικού στρες.

Όταν οι ερευνητές ανέλυσαν το DNA των 12 οικογενειών διαπίστωσαν ότι όσοι είχαν εμφανίσει περισσότερα συμπτώματα μετατραυματικού στρες ήταν πιθανότερο να έχουν δύο συγκεκριμένες γονιδιακές μεταλλάξεις: την TPH1 και την TPH2.

Ο Δρ Αρμεν Γκοεντζιάν, καθηγητής ψυχιατρικής και επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας εξηγεί ότι «υποψιαζόμασταν ότι οι γονιδιακές μεταλλάξεις που συνεπάγονται μικρότερη παραγωγή σεροτονίνης, προδιαθέτουν τα μέλη των οικογενειών σε μετατραυματικό στρες, μετά την έκθεση σε κάποιο περιστατικό βίας ή φυσικής καταστροφής. Το επόμενο βήμα μας είναι να προσπαθήσουμε να επαληθεύσουμε τα ευρήματά μας σε μεγαλύτερο δείγμα, ίσως έναν ετερογενή πληθυσμό».

Ο Δρ Γκοεντζιάν ελπίζει ότι αν η επιβεβαίωση της θεωρίας του καταστεί εφικτή, μπορεί τελικά να οδηγήσει σε νέες μεθόδους ελέγχου των ατόμων που κινδυνεύουν να εκδηλώσουν μετατραυματικό στρες και να αναπτυχθούν αποτελεσματικότερες θεραπείες και αντιμετώπισης της διαταραχής.

«Ένα διαγνωστικό εργαλείο με βάσει τις μεταλλάξεις TPH1 και TPH2 μπορεί να βοηθήσει στην έγκαιρη πρόβλεψη του ποια άτομα κινδυνεύουν να εκδηλώσουν μετατραυματικό στρες και στην περίπτωση που υπηρετούν σε σώματα ασφαλείας ή στο στράτευμα, να λαμβάνονται προληπτικά μέτρα», συμπληρώνει ο ερευνητής.

Η ψυχολόγος Τζένιφερ Γουάιλντ, ειδική σε θέματα μετατραυματικού στρες, χαρακτηρίζει τη μελέτη σημαντική, αλλά πρόωρη. «Η σχέση μεταξύ γονιδιακής μετάλλαξης και μετατραυματικού στρες είναι ισχυρή, άρα μας δίνει μια καθοδήγηση για τον σχεδιασμό ενός πιθανού γονιδιακού τεστ», εξηγεί η Δρ Γουάιλντ.

Και συμπληρώνει: «θα πρέπει πάντως να σημειώσουμε ότι οι μεταλλάξεις που εντοπίστηκαν αναλογούν μόνο σε μια μικρή αναλογία των συμπτωμάτων του μετατραυματικού στρες που εκδηλώνουν οι πάσχοντες. Οι ψυχολογικοί παράγοντες, όπως το ιστορικό τραύματος ή ο νευρωτισμός, τείνουν να προβλέπουν το μετατραυματικό στρες με μεγαλύτερη ακρίβεια.»