Απαντήσεις για τη συμπεριφορά ιών, καρκινικών κυττάρων και φαρμάκων δίνει η φωτονική μικροσκοπία

Πώς συμπεριφέρεται ένας ιός, όταν μπαίνει μέσα σε ένα κύτταρο; Τι συμβαίνει μέσα σε ένα καρκινικό κύτταρο; Βρίσκει το στόχο του ένα φάρμακο, που χορηγείται με τη χρήση νανοφορέων; Απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά προσπαθούν να δώσουν οι έρευνες στον τομέα φωτονικής μικροσκοπίας, οι οποίες προς το παρόν βρίσκονται σε πειραματικό στάδιο.

Η φωτονική μικροσκοπία είναι μια τεχνική που μας επιτρέπει να δούμε με πολύ μεγάλη ευκρίνεια μικροοργανισμούς και οργανίδια μέσα στα κύτταρα και να δώσουμε απαντήσεις σε ερωτήματα, όπως «πώς μπαίνει ένας ιός μέσα σε ένα κύτταρο;», «τι συμβαίνει μέσα σε ένα καρκινικό κύτταρο;». Μπορούμε, δηλαδή, να βλέπουμε με λεπτομέρειες τι συμβαίνει μέσα σε ένα κύτταρο που έχει προσβληθεί από έναν ιό, αλλά και το τι συμβαίνει μέσα σε ένα καρκινικό κύτταρο. Μπορούμε ακόμη να παρακολουθήσουμε τη πορεία ενός φαρμάκου που έχουμε χορηγήσει με φωσφορίζοντες νανοφορείς, ώστε να δούμε την αποτελεσματικότητά του. Προς το παρόν, έχει παρατηρηθεί η συμπεριφορά ιών, καρκινικών κυττάρων και φαρμάκων σε ποντίκια. Απώτερος σκοπός είναι να τελειοποιηθούν οι τεχνολογίες αυτές και να εφαρμοστούν στον άνθρωπο», αναφέρει η επίκουρη καθηγήτρια Κυτταρικής Βιολογίας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Μάρτζυ Κόφφα.

Τα αποτελέσματα ερευνών, οι εφαρμογές και οι τεχνολογίες που αφορούν τη φωτονική μικροσκοπία παρουσιάζονται, από τις 7 έως τις 10 Ιουνίου, στην Αλεξανδρούπολη, στο πλαίσιο της 11ης Ετήσιας Συνάντησης της Ευρωπαϊκής Πρωτοβουλίας Φωτονικής Μικροσκοπίας (European Light Microscopy Initiative – ELMI), που διοργανώνει το Τμήμα Μοριακής Βιολογίας και Γενετικής του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης

Όπως εξηγεί η κ.Κόφφα, η πρωτοβουλία ELMI, από τη σύστασή της το 2001, στοχεύει στην προώθηση του ταχέως εξελισσόμενου πεδίου της φωτονικής μικροσκοπίας και στην ανάδειξή του ως βασικού ερευνητικού εργαλείου των επιστημών υγείας. Παράλληλα, επιχειρείται ενδυνάμωση της επικοινωνίας και δικτύωσης των ερευνητών με τη βιομηχανία του κλάδου.

Οι διοργανώσεις της πρωτοβουλίας ELMI, αποτελώντας τα τελευταία δέκα χρόνια σημείο αναφοράς στην ετήσια ατζέντα πολλών ερευνητών, προγραμματιστών λογισμικού, υπεύθυνων μονάδων προηγμένης βιο-απεικόνισης και κατασκευαστικών εταιριών, απολαμβάνουν σημαντικής αναγνώρισης στον κλάδο της Μικροσκοπίας.

Η δυναμική της φετινής διοργάνωσης έγκειται, μεταξύ άλλων, στο πολύ ενδιαφέρον και πλούσιο μείγμα των επιστημονικών διαλέξεων από ομιλητές με διεθνή αναγνώριση σε συνδυασμό με τα πολυάριθμα πρακτικά σεμινάρια σε μεθόδους προηγμένης τεχνολογίας, στα οποία συμμετέχουν οι κορυφαίες εταιρίες του κλάδου. Θα παρουσιαστούν πρωτοποριακές έρευνες, ευρηματικές εφαρμογές, καινοτόμες τεχνολογίες και νέα εργαλεία απεικόνισης πάνω στη φωτονική μικροσκοπία, αναφέρει η κ.Κόφφα.

Στο πλαίσιο της 11ης Ετήσιας Συνάντησης της Ευρωπαϊκής Πρωτοβουλίας Φωτονικής Μικροσκοπίας θα πραγματοποιηθεί ενημερωτική ημερίδα για το ευρωπαϊκό πρόγραμμα Euro-BioImaging, (European Biomedical Imaging Infrastructure – from Molecule to Patient), σκοπός του οποίου είναι η προώθηση της καινοτομίας στο χώρο της βιο-ιατρικής απεικόνισης, η δυνατότητα πρόσβασης σε αυτές τις μεθόδους προηγμένης τεχνολογίας, αλλά και η ανοικτή πρόσβαση σε καθιερωμένες τεχνολογίες απεικόνισης, οι οποίες δεν είναι προσπελάσιμες κατά τον ίδιο τρόπο στις διάφορες ευρωπαϊκές χώρες. Η βιο-ιατρική απεικόνιση, η οποία καλύπτει όλο το φάσμα βιολογικών και ιατρικών εφαρμογών -από απεικόνιση μορίων, κυττάρων, και πειραματόζωων, έως και ασθενών- παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην έρευνα, αλλά και στην ιατρική πρακτική.

Το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο συμμετέχει ενεργά στην προπαρασκευαστική φάση του προγράμματος, έχοντας ως αντικείμενο την πρόσβαση σε μονάδες μικροσκοπίας.

Όπως εξηγεί η κ.Κόφφα, στην Ευρώπη υπάρχουν μονάδες μικροσκοπίας, δηλαδή ένας πολύπλοκος μηχανισμός, αποτελούμενος από πληθώρα μικροσκοπίων, τα οποία δεν μπορεί να έχει ο ερευνητής σε ατομικό επίπεδο.

Στην Ελλάδα, μονάδες μικροσκοπίας υπάρχουν στην Ακαδημία Αθηνών και το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο, ενώ καταβάλλονται προσπάθειες για τη δημιουργία και άλλων σε διάφορα πανεπιστημιακά ιδρύματα. Σε αυτές τις μονάδες μικροσκοπίας, ο εξειδικευμένος ερευνητής μπορεί να κάνει την έρευνά του, επωφελούμενος από όλες τις δυνατότητες που παρέχονται.