Ιατρική πρόοδο και δημόσια έσοδα φέρνουν οι κλινικές μελέτες στην Ελλάδα

Ανεκμετάλλευτο επιστημονικό δυναμικό, αλλά και απώλεια σημαντικών εσόδων για το κράτος, συνεπάγονται οι αγκυλώσεις που μαστίζουν τον τομέα της Κλινικής Έρευνας στην Ελλάδα. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, παρά το ανελαστικό νομικό πλαίσιο και την γραφειοκρατία, έχουν σημειωθεί βήματα προόδου. Μάλιστα, από το 2014 έως το 2015 καταγράφηκε αύξηση 20% στον αριθμό των κλινικών μελετών που εκπονούνται στη χώρα μας.

Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασε η υποδιοικήτριας της 1ης Υγειονομικής Περιφέρειας (ΥΠΕ) Αττικής, Ιωάννα Διαμαντοπούλου, στο 2ο συνέδριο της Ελληνικής Εταιρείας Φαρμακευτικής Ιατρικής (ΕΛΕΦΙ), το οποίο πραγματοποιήθηκε στις 18 και 19 Μαρτίου, στην Αθήνα, το Νοσοκομείο «Αλεξάνδρα», εισπράττει ετησίως 15 εκατομμύρια ευρώ από κλινικές μελέτες.

Ενδεικτικά ο προϋπολογισμός του συγκεκριμένου νοσηλευτικού ιδρύματος για το 2016 δεν υπερβαίνει τα 9 εκατομμύρια ευρώ, ενώ τα χρέη του προς τρίτους αγγίζουν σήμερα τα 24 εκατομμύρια.

«Οι προοπτικές, είναι σημαντικές για το δημόσιο σύστημα Υγείας, αν αναλογιστεί κανείς ότι το Νοσοκομείο ‘Αλεξάνδρα’ δεν βρίσκεται καν στην πρώτη πεντάδα των ιδρυμάτων αρμοδιότητας της 1ης ΥΠΕ σε αριθμό κλινικών μελετών» υπογράμμισε η κ. Διαμαντοπούλου.

Να σημειωθεί ότι στην 1η ΥΠΕ οι περισσότερες μελέτες διενεργούνται κατά σειρά στα νοσοκομεία «Λαϊκό», «Ευαγγελισμός», «Ιπποκράτειο», Γενικό Κρατικό Αθήνας και «Σωτηρία».

Με τη σειρά του ο διοικητής της 1ης ΥΠΕ, Άγγελος Παπαδόπουλος υπογράμμισε ότι στα νοσοκομεία της αρμοδιότητάς του είχαν διενεργηθεί το 2010 και το 2011 λιγότερες από 225 κλινικές μελέτες ετησίως. Το 2013, ωστόσο, υπήρξε σημαντική βελτίωση, καθώς οι κλινικές έρευνες στα νοσοκομεία της 1ης ΥΠΕ ανήλθαν στις 409.

Στα ταμεία της ΥΠΕ κατέληξαν περίπου 5 εκατομμύρια ευρώ από το 2010 και από αυτά, το 1,8 εκατομμύριο έχει αποδοθεί κατ’ έτος στο δημόσιο. Άλλα 3 εκατομμύρια ευρώ αποδόθηκαν πέρυσι σε ερευνητές, ενώ το ίδιο έτος κατέληξαν 600.000 ευρώ στα νοσοκομεία της 1ης ΥΠΕ.

Σύμφωνα με τον κ. Παπαδόπουλο, η 1η ΥΠΕ αναμένεται να δώσει προς ελεύθερη χρήση από τους ασθενείς μία βάση δεδομένων για τις διενεργούμενες κλινικές μελέτες, με τα πλήρη στοιχεία για αυτές. Για τον σκοπό αυτό, έχει ήδη ζητήσει σχετική γνωμοδότηση από την Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων, προκειμένου να διασφαλίζεται το απόρρητο των στοιχείων κάθε ασθενούς.

Ο αντιπρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Δεοντολογίας, καθηγητής Ορθοπαιδικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Σπύρος Πνευματικός, ανέφερε ότι η Επιτροπή ενέκρινε τη διενέργεια 126 κλινικών μελετών και την τροποποίηση 505 κλινικών μελετών για το 2014, ενώ και οι δύο δείκτες ήταν αυξημένοι κατά 20% για το 2015.

Σύμφωνα με την πρόεδρο του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΟΦ), Κατερίνα Αντωνίου, σήμερα διενεργούνται στην Ελλάδα τρεις κλινικές μελέτες φάσης 1. Σε εξέλιξη είναι παράλληλα, 32 μελέτες φάσης 2 και 80 κλινικές μελέτες φάσης 3, ενώ διενεργούνται και 13 μελέτες τελικής φάσης.

«Στόχος είναι να αυξηθούν οι μελέτες φάσης 2 και 3. Μάλιστα, ο γενικός γραμματέας Δημοσίας Υγείας Γιάννης Μπασκόζος συγκαλεί εντός των ημερών ευρεία σύσκεψη μεταξύ στελεχών του ΕΟΦ και των επτά ΥΠΕ της χώρας μας, με αποκλειστικό αντικείμενο τη διενέργεια κλινικών μελετών στην Ελλάδα» υπογράμμισε η κ. Αντωνίου.

Ωστόσο, ο γενικός γραμματέας της Ιατρικής Εταιρείας Αθηνών, Ελευθέριος Θηραίος, επεσήμανε ότι οι κλινικές μελέτες προσκρούουν σε πλήθος γραφειοκρατικών προβλημάτων που υπάρχουν στη χώρα μας.

«Στην Ελλάδα κανένας μηχανισμός ή οργάνωση νοσοκομείου δεν υποστηρίζει, στον βαθμό που πρέπει, τη διεξαγωγή κλινικών μελετών. Η έλλειψη μηχανογράφησης των νοσοκομείων, η αδυναμία κοστολόγησης ιατρικών πράξεων και εξετάσεων και οι περιορισμένες λογιστικές δυνατότητες (έλλειψη διπλογραφικού συστήματος και αναλυτικής λογιστικής), είναι μόνο μερικά από τα προβλήματα που οδηγούν σε τεράστιες καθυστερήσεις στη διεξαγωγή των κλινικών δοκιμών» εξήγησε.

Ακόμα από την καταγραφή των χρόνων εγκρίσεων των συμβάσεων των κλινικών μελετών από τα Νοσοκομεία και τις ΥΠΕ διαπιστώνονται μεγάλες καθυστερήσεις, που κατά μέσον όρο ανέρχονται σε 115 ημέρες έναντι των 45 ημερών που προβλέπεται από την νομοθεσία , γεγονός που οδηγεί σε μείωση της εισαγωγής ασθενών στην Ελλάδα και απώλεια μελετών, καθότι η προβλεψιμότητα υλοποίησης των μελετών είναι καθοριστική στα πλαίσια του διεθνούς χαρακτήρα της κλινικής έρευνας.

Η ασφυκτική γραφειοκρατία, συνδυαστικά με τις πολύπλοκες διοικητικές διαδικασίες, τον μεγάλο χρόνο διεκπεραίωσης και τις αποκλίσεις από τα προβλεπόμενα χρονοδιαγράμματα ολοκλήρωσης της μελέτης συνιστούν το μίγμα των υπολοίπων εμποδίων στην αξιοποίηση της Κλινικής Έρευνας προς όφελος του έλληνα ασθενή, αλλά και του Δημοσίου.

Τα οφέλη, ωστόσο, είναι πολύ σημαντικά, καθώς προστίθενται νέα φάρμακα στη θεραπευτική φαρέτρα, παρέχεται η δυνατότητα επιλογής της κατάλληλης θεραπείας ανά περίπτωση και δίνονται απαντήσεις σε συγκεκριμένα επιστημονικά ερωτήματα. Την ίδια ώρα, αυξάνεται η εμπειρία στη θεραπευτική αντιμετώπιση των διαφόρων παθήσεων, γίνονται υψηλού κύρους δημοσιεύσεις και αναδεικνύονται οι Έλληνες ερευνητές και οι ομάδες τους.

Ενδιαφέρον προκαλεί το γεγονός ότι, από στοιχεία που ανακοινώθηκαν σε σχέση με το όφελος της δωρεάν χορήγησης φαρμάκων και διαγνωστικών εξετάσεων στο πλαίσιο κλινικών μελετών, προκύπτει όφελος στον τομέα της Ογκολογίας της τάξης των 230.000 ευρώ ανά κλινική μελέτη, ενώ σε άλλους τομείς της Παθολογίας ανέρχεται σε 70.000 ευρώ ανά κλινική μελέτη.

Τέλος, ο αντιπρόεδρος του ΣυνδέσμουΦαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδας (ΣΦΕΕ), Σπύρος Φιλιώτης, συμπλήρωσε ότι οι φαρμακευτικές εταιρείες προσφέρουν ετησίως 30 δισ. ευρώ στις ευρωπαϊκές χώρες για διενέργεια κλινικών μελετών. «Οι ελληνικές εταιρείες χορηγούν μελέτες 15 εκατομμυρίων ευρώ, ποσό το οποίο αντιστοιχεί στο 2 τοις χιλίοις του ποσού που διατίθεται σε ολόκληρη την Ευρώπη, αν και η χώρα μας έχει το 2,5% του ευρωπαϊκού πληθυσμού».

Μαίρη Μπιμπή

health.in.gr