Οικονομική «βόμβα» στα θεμέλια του ΕΣΥ η αύξηση των ασθενών με διαβήτη

Την ανάγκη ενός ολοκληρωμένου συστήματος υγείας για τη διαχείριση του διαβήτη έχει το Εθνικό Σύστημα Υγείας της Ελλάδας, δεδομένης της αυξητικής τάσης των πασχόντων από τη νόσο. Σύμφωνα με στοιχεία που ανακοινώθηκαν πρόσφατα, 415 εκατομμύρια άτομα, παγκοσμίως, πάσχουν από διαβήτη και μέχρι το 2040 θα έχουν ανέλθει σε 642 εκατομμύρια. Στην Ελλάδα, κατ’ εκτίμηση οι ασθενείς ανέρχονται σε 608.000 και μέχρι το 2040 θα έχουν αυξηθεί κατά 15%.

Όπως επισημαίνει ο Παναγιώτης Χαλβατσιώτης, επίκουρος καθηγητής Παθολογίας στο Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο «Αττικόν», ο διαβήτης είναι ένα διαρκώς εντεινόμενο πρόβλημα υγείας. «Από τους 608.000 πάσχοντες Έλληνες, το 37,7% δηλαδή 229.000 είναι αδιάγνωστοι. Ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι και το γεγονός ότι μέχρι το 2040, οι ασθενείς θα έχουν φτάσει τις 697.000. Μια εξίσου σημαντική παράμετρος της νόσου είναι επίσης ότι και εξ αυτών που λαμβάνουν θεραπεία μόνο το 50% καταφέρνει να ρυθμίσει σωστά τη νόσο» σημειώνει.

Ο διαβήτης είναι γνωστό ότι αυξάνει τον κίνδυνο για πολλά σοβαρά προβλήματα υγείας, περιλαμβανομένων των καρδιακών παθήσεων, της τύφλωσης, της νεφρικής ανεπάρκειας, του ακρωτηριασμού κάτω άκρων, των αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων και των νευρολογικών προβλημάτων.

«Γι’ αυτό η άριστη ρύθμιση του διαβήτη ειναι σημαντική. Μόνο έτσι μειώνεται ο κίνδυνος όλων των προαναφερόμενων επιπλοκών. Και η σωστή ρύθμιση πρέπει να επιτυγχάνεται με εξατομικευμένη ιατρική προσέγγιση, αφού δε μπορεί να ισχύει ένας κανόνας για όλους» τονίζει ο κ. Χαλβατσιώτης.

Ρυθμισμένος θεωρείται ο πάσχων από διαβήτη που επιτυγχάνει τιμές γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης (HbA1c) κάτω από 6,5%, έχει σάκχαρο νηστείας (πρωινό) κάτω από 108 mg/dL και μεταγευματικό σάκχαρο όχι περισσότερο από 140 mg/dL.

Τα νέα γενιάς αντιδιαβητικά φάρμακα, όπως οι αναστολείς DPP-4 (διπεπτιδυλικής πεπτιδάσης), έχουν μελετηθεί επαρκώς και έχουν αποδείξει ότι μπορούν να συμβάλλουν στην βελτιστοποίηση του ελέγχου του διαβήτη με περιορισμό των υπογλυκαιμικών επεισοδίων και κατ’ επέκταση παρενεργειών, όπως το έμφραγμα και το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο.

Ωστόσο, το κόστος των νέων φαρμάκων συνδυαστικά με την αύξηση του ποσοστού συμμετοχής των ασθενών στη θεραπεία, που φτάνει και το 25%, έχει οδηγήσει πολλούς Έλληνες σε ριψοκίνδυνες επιλογές. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που τροποποιούν το θεραπευτικό πλάνο, μειώνοντας τις δόσεις της αντιδιαβητικής αγωγής, σε μια προσπάθεια να εξοικονομήσουν χρήματα.

Όπως εξηγεί ο οικονομολόγος Υγείας του Τομέα Οικονομικών Υγείας της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας, Κώστας Αθανασάκης, «ο διαβήτης δεν έχει οικονομική επίπτωση μόνο στην τσέπη του ασθενή, αλλά και στο σύστημα υγείας. Πρόκειται για την πιο συχνή νόσο, με μεγάλο φορτίο νοσηρότητας για το ΕΣΥ. Ετησίως, η διαχείριση του διαβήτη κοστίζει 1 δισ. ευρώ το ελληνικό κράτος».

Σύμφωνα με μελέτη της ΕΣΔΥ του 2009, το κόστος ανά ρυθμισμένο ασθενή με διαβήτη τύπου ΙΙ ανερχόταν στα 1.000 ευρώ και ήταν 50% υψηλότερο για τον αρρύθμιστο. Ενώ, μαζί με τις επιπλοκές της νόσου, το κόστος ετησίως έφτανε και στις 2.800 ευρώ. Πρόσφατη μελέτη, του 2013 για το διαβήτη τύπου Ι υπολόγιζε το κόστος ανά ασθενή, ανά έτος, στα 2.700 ευρώ.

Απαντώντας στο ερώτημα, πως θα μπορούσε να βελτιστοποιηθεί το πλάνο διαχείρισης του διαβήτη ώστε να προκύπτει αμοιβαίο όφελος για τον ασθενή και το ΕΣΥ, ο κ. Αθανασάκης εξηγεί ότι «απαιτείται η συνεργασία της κοινωνίας, του ΕΣΥ και των ασθενών. Το κοινωνικό σύνολο πρέπει να ευαισθητοποιηθεί σχετικά με τους παράγοντες του τρόπου ζωής που μπορούν να προλάβουν την εμφάνιση του διαβήτη, όπως η υγιεινή διατροφή, η αποχή από το κάπνισμα και η αύξηση της σωματικής άσκησης. Το ΕΣΥ από την πλευρά του θα πρέπει να βελτιώσει τον τρόπο διαχείρισης της νόσου ενδυναμώνοντας τη σχέση του με τον ασθενή, διευκολύνοντας την πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας αλλά και στις νέες θεραπείες. Τέλος, οι ασθενείς σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο θα πρέπει να γίνουν περισσότερο υπεύθυνοι ως προς την προάσπιση της υγείας τους».

Και ο κ. Χαλβατσιώτης συμπληρώνει ότι «θα πρέπει να επενδυθεί περισσότερος χρόνος και χρήμα στην εκπαίδευση γιατρών και ασθενών, στον τομέα της πρωτογενούς πρόληψης και παράλληλα να γίνει καλύτερη αξιοποίηση των στοιχείων που προκύπτουν από το σύστημα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης ώστε οι ομάδες υψηλού κινδύνου να εντοπίζονται εγκαίρως και να τίθενται υπό στενή ιατρική παρακολούθηση».

Τέλος, ο Haseeb Ahmad, διευθύνων σύμβουλος της MSD για την Ελλάδα, την Κύπρο και τη Μάλτα υπογραμμίζει την ανάγκη επένδυσης τόσο σε καινοτόμες θεραπείες για τον διαβήτη, όσο και σε βιώσιμα συστήματα υγείας.

«Και το σημείο αυτό είναι κομβικό για τη μετεξέλιξη του συστήματος υγείας στην Ελλάδα. Στην κρίσιμη συγκυρία που διανύουμε, είναι περισσότερο από αναγκαία η διαμόρφωση ενός πλαισίου αμοιβαίας εμπιστοσύνης και κατανόησης των δύο πλευρών. Το πλαίσιο αυτό πρέπει να εμπεριέχει ζωτικές παραμέτρους για τη βελτιστοποίηση των παρεχόμενων υπηρεσιών με λελογισμένο κόστος», εξήγεί ο κ. Ahmad.

Η θέσπιση υγειονομικών προτεραιοτήτων, η υλοποίηση ενός αποδοτικού συστήματος τιμολόγησης και αποζημίωσης των φαρμάκων, η εισαγωγή θεραπευτικών πρωτοκόλλων, η αναγνώριση της καινοτομίας προς όφελος των ασθενών και η συνεργασία των εμπλεκόμενων φορέων για ένα σύστημα χρηματοδότησης της Υγείας που θα μειώνει τη συμμετοχή των ασθενών, αποτελούν απαραίτητες προϋποθέσεις για την βέλτιστη διαχείριση του διαβήτη, με αμοιβαίο όφελος για το ΕΣΥ και τον ασθενή.

Μαίρη Μπιμπή

health.in.gr