Αποδοτική η επένδυση σε προγράμματα απεξάρτησης από τα ναρκωτικά, σύμφωνα με τον ΟΗΕ

Η πρόληψη και η θεραπεία είναι τα μόνα μέτρα που μπορούν να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά το οικονομικό και κοινωνικό κόστος της χρήσης ουσιών, αποφαίνεται η φετινή Ετήσια Έκθεση της Διεθνούς Επιτροπής του ΟΗΕ για τα Ναρκωτικά (INCB), που παρουσιάστηκε την Τρίτη, ταυτοχρόνως σε όλο τον κόσμο.

Σύμφωνα με το ΟΗΕ, η ηρωίνη, η κάνναβη και η κοκαΐνη είναι οι ουσίες κατάχρησης που αναφέρονται πιο συχνά από όσους εντάσσονται σε θεραπεία σε όλο τον κόσμο. Από τους περίπου 4,5 εκατομμύρια χρήστες ουσιών που χρειάζονται θεραπεία παγκοσμίως, μόνο 1 στους 6 είναι ενταγμένος σε κάποιο πρόγραμμα.

Ωστόσο, έρευνες έχουν δείξει επανειλημμένα ότι η επένδυση στη θεραπεία είναι οικονομικά ανταποδοτική και κοστίζει λιγότερο στην Πολιτεία από το να μην προσφέρει τέτοιου είδους υπηρεσίες, αφήνοντας τα άτομα να παραμείνουν στη χρήση, ή από τον εγκλεισμό. Για κάθε 1 δολάριο που ξοδεύεται σε προγράμματα θεραπείας και πρόληψης εξοικονομούνται μέχρι και 10 δολάρια. Η εξοικονόμηση προκύπτει από τη μείωση του κόστους των υπηρεσιών υγείας, δίωξης, απονομής της ποινικής δικαιοσύνης, σωφρονισμού καθώς και των άλλων δαπανών που συνδέονται με τη ζωή των ατόμων στη χρήση. Στην Ελλάδα, όπως ανέφεραν κατά την παρουσίαση της έκθεσης οι εκπρόσωποι του ΚΕΘΕΑ, αντίστοιχη έρευνα για τις θεραπευτικές κοινότητες του οργανισμού έδειξε ότι για κάθε 1 ευρώ που δίνεται για τη λειτουργία τους η εξοικονόμηση φτάνει μέχρι και τα 6,5 ευρώ.

Ως εκ τούτου ο ΟΗΕ συστήνει στις κυβερνήσεις να εξασφαλίζουν την επαρκή και σταθερή χρηματοδότηση των προγραμμάτων πρόληψης, θεραπείας και επανένταξης, ακόμα και σε περιόδους λιτότητας, προκειμένου να ενισχυθεί η κοινωνική συνοχή, να αντιμετωπιστεί η ζήτηση των ναρκωτικών και να μειωθεί το οικονομικό και κοινωνικό κόστος που συνδέεται με την εξάρτηση.

Η σύσταση αυτή αποκτά βαρύνουσα σημασία για τις χώρες που μαστίζονται από την οικονομική κρίση, όπως η Ελλάδα, καθώς, όπως επισημαίνει η έκθεση, η χρήση ουσιών και η φτώχια συνδέονται με πολλούς τρόπους. Στην Ελλάδα, ανέφεραν οι εκπρόσωποι του ΚΕΘΕΑ, η επιδείνωση του προβλήματος στοιχειοθετείται από μία σειρά εξελίξεων, όπως η επιδημία του HIV/AIDS στον πληθυσμό των εξαρτημένων, η εμφάνιση νέων ουσιών, η αύξηση της προσέλευσης στα θεραπευτικά προγράμματα, τα αιτήματα των τοπικών κοινωνιών για νέες μονάδες κ.ά.

Παρόλα αυτά την ίδια στιγμή το ΚΕΘΕΑ αντιμετωπίζει περικοπές στον προϋπολογισμό του και σημαντικές ελλείψεις προσωπικού, με τους εκπροσώπους του φορέα να ζητούν την άμεση ολοκλήρωση του νέου εθνικού σχεδίου δράσης για τα ναρκωτικά και την εξασφάλιση των προϋποθέσεων υλοποίησής του σε επίπεδο πόρων και προσωπικού.

«Τα μέτρα λιτότητας έχουν αποδυναμώσει τους φορείς θεραπείας. Το ΚΕΘΕΑ αυτή τη στιγμή χρειάζεται να διαχειριστεί την αυξανόμενη προσέλευση στα θεραπευτικά του προγράμματα και τα πάνω από 15 αιτήματα των τοπικών κοινωνιών που ζητούν τη δημιουργία νέων μονάδων, με περικομμένο προϋπολογισμό και, κυρίως, με σημαντικές απώλειες σε επίπεδο προσωπικού. Η δύναμη του προσωπικού του ΚΕΘΕΑ έχει μειωθεί κατά 80 άτομα την τελευταία τετραετία και οι ελλείψεις που δημιουργούνται είναι αδύνατον να αναπληρωθούν λόγω της απαγόρευσης των προσλήψεων. Επομένως η εφαρμογή των συστάσεων του ΟΗΕ στη χώρα μας για επένδυση στη θεραπεία και την πρόληψη δεν μπορεί παρά να σημαίνει αφενός την άμεση ολοκλήρωση του νέου εθνικού σχεδίου δράσης για τα ναρκωτικά στο οποίο συμπράττουν όλοι οι αρμόδιοι φορείς και αφετέρου κυρίως την εξασφάλιση των προϋποθέσεων υλοποίησής του σε επίπεδο πόρων και προσωπικού», επεσήμανε ο πρόεδρος του ΔΣ του ΚΕΘΕΑ, Γεράσιμος Νοταράς.

Παγκόσμιος χάρτης των ναρκωτικών
Στην Αφρική παρατηρείται γενική αύξηση της διακίνησης οπιούχων, ενώ διευρύνεται η αγορά διεγερτικών τύπου αμφεταμίνης. Μόνο 1 στους 18 προβληματικούς χρήστες εντάσσεται σε θεραπεία, ποσοστό πολύ μικρότερο σε σχέση με άλλες περιοχές του κόσμου. Παράλληλα, η Αφρική εξακολουθεί να είναι η περιοχή με τη χαμηλότερη κατανάλωση οπιούχων αναλγητικών φαρμάκων για την ανακούφιση του πόνου, με αποτέλεσμα την αδυναμία πρόσβασης πολλών ασθενών, όπως οι καρκινοπαθείς σε αναλγητικά φάρμακα. Το πρόβλημα αυτό αφορά σημαντικό μέρος του αναπτυσσόμενου κόσμου.

Η Κεντρική Αμερική και η Καραϊβική συνεχίζουν να πλήττονται από τη διακίνηση ναρκωτικών και τη συνδεόμενη με τα ναρκωτικά βία. Περισσότερο από το 90% της κοκαΐνης που διακινείται στις ΗΠΑ είναι κολομβιανής προέλευσης και μεταφέρεται μέσω της Κεντρικής Αμερικής.

Η Βόρεια Αμερική έχει το υψηλότερο ποσοστό θανάτων που συνδέονται με τα ναρκωτικά στον κόσμο. Αυξανόμενη απειλή για τη δημόσια υγεία συνεχίζει να είναι η κατάχρηση συνταγογραφούμενων φαρμάκων. Η μεγάλη διαθεσιμότητα αυτών των ουσιών, η παρουσία τους στα νοικοκυριά, ακόμα και όταν δεν είναι πια απαραίτητα, καθώς και η εσφαλμένη αντίληψη ότι έχουν λιγότερες πιθανότητες να προκαλέσουν κατάχρηση σε σχέση με τις παράνομες ουσίες, συντείνουν στη διόγκωση του προβλήματος. Στη Νότια Αμερική η παράνομη καλλιέργεια κόκας το 2012 μειώθηκε στο χαμηλότερο επίπεδο από το 1999. Όπως αναφέρει η Επιτροπή, οι πρωτοβουλίες για τη νομιμοποίηση της χρήσης κάνναβης για ψυχαγωγικούς σκοπούς στις πολιτείες Κολοράντο, Ουάσινγκτον και στην Ουρουγουάη αντιβαίνουν προς τις διεθνείς συμβάσεις για τον έλεγχο των ναρκωτικών.

Στην Ασία παρατηρείται αυξημένη ζήτηση για ηρωίνη και διεγερτικά τύπου αμφεταμίνης, καθώς και αύξηση της κατάχρησης φαρμακευτικών σκευασμάτων. Στο Αφγανιστάν η καλλιέργεια της οπιούχου παπαρούνας αυξήθηκε για τρίτη συνεχόμενη χρονιά, ενώ μεγαλώνει και η σημασία της χώρας ως κέντρου παραγωγής ρητίνης της κάνναβης σε παγκόσμιο επίπεδο.

Πρωτοφανείς σε αριθμό και ποικιλία νέες ψυχοδραστικές ουσίες αναφέρονται στην Ευρώπη, οι οποίες δεν υπόκεινται σε διεθνή έλεγχο. Συχνά πωλούνται ως «άλατα μπάνιου», «νόμιμα ναρκωτικά» ή «τροφή για φυτά». Το φαινόμενο αφορά σχεδόν όλες τις περιοχές του κόσμου, καθώς, παγκοσμίως, σχεδόν κάθε μέρα μια νέα ουσία κάνει την εμφάνισή της. Αυξάνεται η καλλιέργεια κάνναβης, τόσο κατ’ οίκον όσο και σε φυτείες, η οποία σε αρκετές χώρες διευκολύνεται από την πώληση σπόρων και εξοπλισμού μέσω Διαδικτύου. Μεγάλης έκτασης καλλιέργειες έχουν εντοπιστεί σε διάφορες χώρες, ιδιαίτερα στην Αλβανία. Περίπου το 30% των οροθετικών χρηστών που κάνουν ενέσιμη χρήση παγκοσμίως βρίσκεται στην Ανατολική και Νοτιοανατολική Ευρώπη, λόγω της υψηλής επικράτησης της ενέσιμης χρήσης στην περιοχή.

Η Ωκεανία είναι η μόνη περιοχή του κόσμου όπου παρατηρείται αύξηση των κατασχέσεων όλων των κύριων ειδών ναρκωτικών.

Σε όλο τον κόσμο οι εγκληματικές οργανώσεις εκμεταλλεύονται τα κενά στο έλεγχο των πρόδρομων χημικών ουσιών σε εθνικό επίπεδο για την εκτροπή τους στην παράνομη παρασκευή ναρκωτικών ουσιών.

health.in.gr