Ηλ-υγεία: Η υγειονομική περίθαλψη στην ψηφιακή επανάσταση

Στην Ευρώπη βρισκόμαστε μπροστά σ’ ένα δίλημμα: το κόστος της υγειονομικής περίθαλψης συνεχίζει να αυξάνεται ενώ οι δαπάνες του δημόσιου τομέα συμπιέζονται. Πολλοί ηλικιωμένοι ανησυχούν για την περίθαλψη που θα έχουν στο μέλλον – ενώ η νεότερη γενιά αναρωτιέται αν θα είναι σε θέση να ανταποκριθεί οικονομικά.

Η υγειονομική περίθαλψη στην Ευρώπη έχει ήδη διανύσει μακρά διαδρομή. Υπάρχει σχεδόν καθολική πρόσβαση σε ποιοτική περίθαλψη• η πρόοδος που έχει σημειωθεί στην ιατρική έχει μετουσιωθεί σε θεραπείες και μεθόδους περίθαλψης για ασθένειες που προηγουμένως ήταν ανίατες• χάρη στην επιστημονική πρόοδο και τους οργανωμένους εμβολιασμούς έχουν σχεδόν εξαλειφθεί πολλές ασθένειες, ενώ οι πολίτες μας ζουν περισσότερο.

Ουσιαστικά όμως τα ευρωπαϊκά συστήματα υγείας είχαν σχεδιαστεί ώστε να ανταποκρίνονται σε ένα μοντέλο εντατικής νοσηλείας που βασίζεται στην θεραπεία επειγόντων περιστατικών και τη χειρουργική με παραμονή σε νοσοκομεία.

Σήμερα, ωστόσο, πολλές ασθένειες είναι μακροχρόνιες και εκφυλιστικές. Ολοένα και μεγαλύτερος αριθμός ανθρώπων υποφέρει από μία ή περισσότερες χρόνιες νόσους. Η τάση αυτή θα συνεχιστεί καθώς ο πληθυσμός μας γερνά. Οι άνθρωποι που πάσχουν από αυτές τις ασθένειες δεν χρειάζονται πάντα το ίδιο μοντέλο περίθαλψης• και προτιμούν να ζουν αυτόνομα στο σπίτι τους, αποφεύγοντας τις συνεχείς, χρονοβόρες επισκέψεις στον γιατρό.

Κατά συνέπεια πρέπει να προσαρμοστούμε. Και η ψηφιακή τεχνολογία μπορεί να μας βοηθήσει σε αυτό. Είτε πρόκειται για συσκευές εξ αποστάσεως που μετρούν και παρακολουθούν την κατάσταση της υγείας σας στο σπίτι, μεταδίδοντας τα αποτελέσματα στο νοσοκομείο, ή λύσεις τηλε-ιατρικής που σας επιτρέπουν να έχετε ειδικευμένη ιατρική γνωμάτευση χωρίς μετακίνηση, είτε ρομπότ που βοηθούν μέσα στο σπίτι, ή απλώς κινητές ηλεκτρονικές εφαρμογές που σας παρέχουν τη δυνατότητα να αναλάβετε ο ίδιος τον έλεγχο της υγείας σας. Δεν πρόκειται για σενάρια επιστημονικής φαντασίας: οι λύσεις υπάρχουν ήδη και πολλές από αυτές είναι «made in Europe». Μπορούν να παράσχουν καλύτερη περίθαλψη σε περισσότερους ασθενείς, ελευθερώνοντας πόρους στα νοσοκομεία. Μακροπρόθεσμα μπορεί να διαμορφωθούν καλύτερες τιμές, τα συστήματα υγείας να γίνουν πιο αποτελεσματικά και να δημιουργηθεί ένας βιομηχανικός κλάδος με προοπτική για το μέλλον.

Ωστόσο, μεταξύ της τεχνολογίας, της «ηλ-υγείας» (ηλεκτρονική υγεία) και των ασθενών υπάρχει τεχνολογικό χάσμα. Ο τομέας διστάζει να ενστερνιστεί την ψηφιακή επανάσταση, προτιμώντας να παραμείνει προσκολλημένος σε παραδοσιακές μεθόδους και μοντέλα. Οι πολιτικοί προτίμησαν να μην παρέμβουν στην ισορροπία ενός συστήματος που λειτούργησε καλά στο παρελθόν.

Το νέο ευρωπαϊκό σχέδιο δράσης για την ηλ-υγεία που εγκαινιάστηκε στις 6 Δεκεμβρίου, καθορίζει πώς μπορούμε να επιτύχουμε ψηφιακά οφέλη στην υγειονομική περίθαλψη, ώστε να παρέχουμε καλύτερη υγειονομική περίθαλψη στους πολίτες μας. Ο βασικός μας στόχος μας είναι να εξαλειφθούν τα εμπόδια ώστε να έχουμε εξυπνότερες και ασφαλέστερες υπηρεσίες υγείας, με επίκεντρο τον ασθενή.

Τούτο σημαίνει ότι οι ασθενείς και οι εργαζόμενοι στην υγειονομική περίθαλψη εξοπλίζονται με δεξιότητες και αυτοπεποίθηση προκειμένου να χρησιμοποιήσουν τη νέα τεχνολογία. Σημαίνει ότι οι συσκευές συνδέονται ώστε να μπορούν να επικοινωνούν μεταξύ τους, ώστε να αποφεύγονται σπατάλες και επαναλήψεις. Σημαίνει επενδύσεις σε έρευνα στην εξατομικευμένη ιατρική του αύριο, μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση και οικοδόμηση εμπιστοσύνης ως προς τα πλεονεκτήματα που προκύπτουν από τη χρησιμοποίηση της ηλ-υγείας για ασθενείς, επαγγελματίες του κλάδου, καθώς και για τα συστήματα υγείας. Σημαίνει ότι οι μικρές επιχειρήσεις θα λαμβάνουν στήριξη ώστε να παρέχουν τις καινοτομίες που χρειαζόμαστε.

Καθώς ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι αρχίζουν να χρησιμοποιούν ηλεκτρονικές εφαρμογές και άλλες συσκευές για να παρακολουθούν την εξέλιξη της υγείας τους, πρέπει να εξασφαλίσουμε την αξιοπιστία και την εμπιστοσύνη που παρέχουν: να αποσαφηνίσουμε νομικές αβεβαιότητες σχετικά με την ασφάλεια, την ποιότητα και τη διαφάνεια.

Πάνω απ’ όλα, όμως, αυτό σημαίνει ότι αντιμετωπίζουμε την κατάσταση και αναλαμβάνουμε δέσμευση για αλλαγή. Κάτι που έχει αρχίσει ήδη να συμβαίνει. Όλα τα κράτη μέλη προσχώρησαν σε ένα πλήρως εθελοντικό δίκτυο ηλ-υγείας με σκοπό να συμφωνήσουν σε κατευθύνσεις διαλειτουργικότητας ώστε να διευκολυνθεί η ηλ-υγεία να ενταχθεί στη διασυνοριακή υγειονομική περίθαλψη.

Στην ευρωπαϊκή μας σύμπραξη καινοτομίας για την ενεργό και υγιή γήρανση, 3.000 ενδιαφερόμενοι έχουν αναλάβει τη δέσμευση να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής των ανθρώπων: συνολικά τέσσερα εκατομμύρια Ευρωπαίοι πολίτες θα επωφεληθούν άμεσα.

Πρόκειται για χρήσιμο συνδυασμό δραστηριοτήτων στη βάση και ενεργειών σε επίπεδο ΕΕ. Όλοι αυτοί οι ενδιαφερόμενοι αντιλαμβάνονται ότι είναι προτιμότερο να συνεργαστούν παρά να ξεκινήσουν από το μηδέν – αυτό που τους ενώνει είναι ο ρόλος της ΕΕ. Και η προσέγγιση από τη βάση σημαίνει ότι μπορούμε να μαθαίνουμε και να αναπτυσσόμαστε ταχύτερα χωρίς να περιμένουμε ολόκληρες ομάδες χωρών να αναλάβουν πρωτοβουλία.

Ανάμεσα στα όσα μας κάνουν Ευρωπαίους είναι η πεποίθησή μας ότι οφείλουμε να προσφέρουμε σε όλους τους πολίτες μας την καλύτερη δυνατή περίθαλψη. Τούτο σημαίνει ότι οφείλουμε να συνεργαστούμε για καλύτερη ποιότητα ζωής χάρη στην τεχνολογία που παρέχει η ηλ-υγεία.

* Η Neelie Kroes, είναι Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και Επιτρόπος Ψηφιακών Τεχνολογιών και ο Tonio Borg, Επίτροπος Υγείας και Πολιτικής Καταναλωτών της ΕΕ.