AIDS: Ανησυχητική αύξηση των νέων κρουσμάτων στην Ελλάδα

Αύξηση κατά 53% παρουσιάζουν τα νέα κρούσματα του AIDS στη Ελλάδα, σύμφωνα με τα τελευταία επιδημιολογικά δεδομένα του ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. (μέχρι 31/10/2011). Συγκριτικά με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο, έχουν δηλωθεί 276 περισσότερα νέα κρούσματα. Η αύξηση αυτή αφορά όλες τις πληθυσμιακές ομάδες, αλλά κυρίως τους χρήστες ενδοφλέβιων τοξικών ουσιών οι οποίοι ανέρχονται σε 190 νέα κρούσματα (αύξηση 1260% συγκριτικά με πέρυσι) και προέρχονται κυρίως από την Αττική.

Η εξάπλωση της HIV λοίμωξης στους ενδοφλέβιους χρήστες ευνοείται από τις χαμηλές κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες, την πορνεία, την αύξηση των σεξουαλικά μεταδιδομένων νοσημάτων, τη σεξουαλική επαφή χωρίς προφύλαξη και την κοινή χρήση μολυσμένων βελονών και συριγγών. Η αντιμετώπιση της HIV λοίμωξης σε αυτή την κατηγορία των ασθενών λόγω των πολλαπλών ιατρικών, κοινωνικών και οικονομικών προβλημάτων παρουσιάζει ιδιαίτερες δυσκολίες.

Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης τύπου με αφορμή το 23ο Πανελλήνιο Συνέδριο για το AIDS (25-27/11), η πρόεδρος του ΚΕΕΛΠΝΟ Τζένη Κρεμαστινού, ανακοίνωσε ότι την περίοδο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2011 δηλώθηκαν 803 περιπτώσεις λοίμωξης, εκ των οποίων οι 686 αφορούσαν άνδρες και οι 117 γυναίκες. Ο μεγαλύτερος αριθμός καταγράφηκε, όπως συνήθως, στην ομάδα των ανδρών που έχουν σεξουαλικές επαφές με άνδρες (33,13%).

Ωστόσο το δεκάμηνο του 2011, παρατηρείται μια σημαντική αλλαγή στα χαρακτηριστικά της επιδημίας του HIV στην Ελλάδα, καθώς καταγράφεται αύξηση 1250% στον πληθυσμό των χρηστών ενδοφλέβιων ναρκωτικών. Την περίοδο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2011 δηλώθηκαν 190 περιπτώσεις HIV λοίμωξης, σε χρήστες ενδοφλέβιων ναρκωτικών. Αριθμός που αποτελεί το 1/4 (23,66%), των δηλωθέντων περιστατικών της συγκεκριμένης περιόδου. Η μεγάλη πλειοψηφία αφορά άνδρες (81,58%), ενώ μία στις 4 γυναίκες που δηλώθηκαν ήταν ηλικίας μικρότερης των 25 ετών.

Συνολικά μέχρι και την 31η Οκτωβρίου είχαν καταγραφεί 11.340 περιστατικά λοίμωξης. Από το σύνολο των ατόμων αυτών, 3.235 έχουν εμφανίσει AIDS και 5.500 βρίσκονται υπό αντιρετροϊκή θεραπαεία. Ο συνολικός αριθμός των θανάτων ανέρχεται στους 2.152.

Το 2011 συμπληρώνονται 30 χρόνια από την εμφάνιση του AIDS, της επιδημίας που συντάραξε τον κόσμο και έθεσε σε δοκιμασία ακόμη και τις ηθικές και ανθρωπιστικές αξίες του πολιτισμού μας. Η εφαρμογή, πριν από 15 χρόνια, της ισχυρής συνδυαστικής αντιρετροϊκής θεραπείας (HAART) απετέλεσε ένα θρίαμβο της σύγχρονης θεραπευτικής και οδήγησε σε σημαντική βελτίωση της ποιότητας ζωής και σε μεγάλη αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης, που πλέον υπολογίζεται παρόμοιο με του υπόλοιπου πληθυσμού.

Πρέπει όμως να τονισθεί ότι η εκρίζωση της νόσου δεν έχει ακόμη επιτευχθεί, παρότι πρόσφατα η περίπτωση ενός πάσχοντος από λευχαιμία και HIV λοίμωξη ασθενούς, που υπεβλήθη σε μεταμόσχευση, απέδειξε ότι αυτή είναι μελλοντικά δυνατή. Επιπροσθέτως η χρόνια HIV λοίμωξη μερικές φορές συνοδεύεται από απώτερες μεταβολικές διαταραχές, καρδιαγγειακά νοσήματα, σακχαρώδη διαβήτη, ηπατοπάθεια, νεφροπάθεια, παθήσεις των οστών και νεοπλασίες, που επηρεάζουν δυσμενώς τη ζωή των ασθενών.

Το 2011 πιθανότατα θα αποτελέσει ένα έτος καμπής για την αντιμετώπιση του AIDS, καθώς έγινε φανερό ότι η αντιρετροΐκή αγωγή, και ιδίως η πρωιμότερη χορήγησή της, δεν ωφελεί μόνο θεραπευτικά, αλλά προφυλάσσει από την μετάδοση της νόσου και σε ατομικό και σε επίπεδο πληθυσμού. Η HAART σε συνδυασμό, βεβαίως, με τη λήψη και όλων των άλλων πολύ σημαντικών προφυλακτικών μέτρων είναι δυνατόν να περιορίσει την εμφάνιση νέων μολύνσεων και να αναχαιτίσει την εξάπλωση της νόσου.

Νέα αντιρετροϊκά φάρμακα
Εντός του 2012 αναμένεται να κυκλοφορήσουν δυο νέα αντιρετροϊκά φάρμακα στο πλαίσιο των ήδη γνωστών κατηγοριών: η ριλπιβιρίνη, ένας 2ης γενεάς μη νουκλεοσιδικός αναστολέας και ένας σταθερός συνδυασμός τεσσάρων αντιρετροϊκών φαρμάκων σε ένα δισκίο (Quad, συνδυασμός elvitegravir, cobicistat και Truvada).

Οι προσπάθειες για την ανάπτυξη ενός αποτελεσματικού εμβολίου για την οριστική θεραπεία της HIV λοίμωξης δεν έχουν ακόμα καρποφορήσει. Όμως, πρόσφατες πρόοδοι στον τομέα αυτό απέδειξαν για πρώτη φορά ότι η κατασκευή ενός αποτελεσματικού προφυλακτικού εμβολίου είναι επιστημονικά δυνατή και παρέχουν σοβαρή ελπίδα για το μέλλον. Μέχρι τότε η σωστή και συνεχής ενημέρωση, η λήψη προφυλακτικών μέτρων και η έγκαιρη θεραπεία αποτελούν τα αποτελεσματικότερα μέτρα ελέγχου της εξάπλωσης της νόσου.