Άνδρες. Πολύ σκληροί για να …εξαφανιστούν!

Προηγούμενες έρευνες έδειχναν ότι το εν λόγω χρωμόσωμα, που μόνο οι άνδρες διαθέτουν στο γενετικό υλικό τους, φθείρεται με το πέρασμα του χρόνου συνεχώς και μάλιστα τόσο γρήγορα, που θα έχει εξαφανιστεί σε πέντε εκατομμύρια χρόνια.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής την Τζένιφερ Χιουζ και τον Ντέιβιντ Πέιτζ του Ινστιτούτου Βιοϊατρικών Ερευνών «Whitehead» της Μασαχουσέτης και του Τμήματος Βιολογίας του Πανεπιστημίου ΜΙΤ, που δημοσίευσαν τη μελέτη στο Nature και το New Scientist, μελέτησαν τη διαχρονική εξέλιξη του χρωμοσώματος Υ μιας μαϊμούς (ρέζους μακάκου), που διαχωρίστηκε γενετικά από τον άνθρωπο πριν από περίπου 25 εκατ. χρόνια, και τη συνέκριναν με την εξέλιξη του αντίστοιχου χρωμοσώματος του ανθρώπου και του χιμπατζή.

Από τις συγκριτικές μελέτες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το ανθρώπινο χρωμόσωμα Υ δεν έχει χάσει καθόλου γονίδια κατά τα τελευταία έξι εκατομμύρια χρόνια και έχει χάσει ένα μόλις γονίδιο εδώ και 25 εκατ. χρόνια.

«Το Υ δεν πάει πουθενά και η απώλεια γονιδίων έχει πιθανότατα σταματήσει», δήλωσε η Τζένιφερ Χιούζ και πρόσθεσε: «Δεν μπορούμε να αποκλείσουμε την πιθανότητα να ξανασυμβεί κάποτε, αλλά τα γονίδια που έχουν μείνει στο Υ, βρίσκονται εδώ για να μείνουν. Προφανώς εξυπηρετούν κάποια ζωτική λειτουργία για την οποία δεν γνωρίζουμε πολλά ακόμη, όμως τα γονίδια (του Υ) διατηρούνται μια χαρά χάρη στη φυσική επιλογή».

Τα ανθρώπινα κύτταρα περιέχουν 23 ζεύγη χρωμοσωμάτων, ένα από τα οποία αφορά το φύλο. Στις γυναίκες το συγκεκριμένο ζεύγος αποτελείται από δύο χρωμοσώματα Χ (ΧΧ), ενώ στους άνδρες από ένα χρωμόσωμα Χ κι ένα Υ (ΧΥ). Ένα γονίδιο μέσα στο Υ είναι αυτό που πυροδοτεί την ανάπτυξη στο αρσενικό έμβρυο των ανδρικών γεννητικών οργάνων και την έκκριση ανδρικών ορμονών.

Η γενετική φθορά του αποκλειστικά ανδρικού χρωμοσώματος Υ είναι πιθανότερη, επειδή -αντίθετα με τα δύο χρωμοσώματα Χ στις γυναίκες- υπάρχει πολύ λίγη ανταλλαγή γενετικού υλικού ανάμεσα στα χρωμοσώματα Χ και Υ κατά την αναπαραγωγή, με συνέπεια οι τυχόν μεταλλάξεις και εξαφανίσεις γονιδίων στο Υ να διατηρούνται διαχρονικά από άνδρα σε άνδρα πιο εύκολα. Οι γυναίκες είναι πιο προστατευμένες, επειδή το ένα Χ ανασυνδυάζεται γενετικά με το άλλο Χ του ίδιου ζεύγους χρωμοσωμάτων.

Το 2003, ο καθηγητής Γενετικής Μπράιαν Σάικς, συγγραφέας του βιβλίου «Η κατάρα του Αδάμ: Ένα μέλλον χωρίς άνδρες», είχε προβλέψει την σταδιακή εκφύλιση και τελική εξαφάνιση του χρωμοσώματος Υ, ξεκινώντας από το γεγονός ότι σήμερα το γυναικείο χρωμόσωμα Χ έχει περίπου 800 γονίδια, ενώ το αρσενικό Υ λίγες μόλις δεκάδες.

Όμως η νέα έρευνα δείχνει ότι ενώ αρχικά το ανδρικό χρωμόσωμα όντως χάνει γονίδια με μεγάλη ταχύτητα, στη συνέχεια σταθεροποιείται γενετικά και ο εκφυλισμός του σταματά.