Η οικονομική κρίση επηρεάζει αρνητικά την παιδική στοματική υγεία

Το 60% των παιδιών προσχολικής ηλικίας δεν έχουν πάει ποτέ στον οδοντίατρο, σύμφωνα με στοιχεία από την πρώτη οργανωμένη καταγραφή της στοματικής υγείας παιδιών προσχολικής ηλικίας στην Ελλάδα.

Επίσης, το 36% των παιδιών προσχολικής ηλικίας έχει ήδη τερηδονικές βλάβες, οι οποίες αυξάνονται ανάλογα με την ηλικία, το 72% των παιδιών ξεκινά καθυστερημένα το βούρτσισμα, δηλαδή μετά την ηλικία των 2 ετών, ενώ μόνο 27% βουρτσίζει τα δόντια του 2 φορές την ημέρα, ενώ το 30% των γονέων δεν γνωρίζουν εάν το βούρτσισμα με φθοριούχο οδοντόκρεμα είναι χρήσιμο για την υγεία των δοντιών. Τέλος, το 40% δεν γνωρίζουν εάν η οδοντόκρεμα που χρησιμοποιούν έχει φθόριο.

Τα ευρήματα, που παρουσιάστηκαν κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου της Παγκόσμιας Οδοντιατρικής Ομοσπονδίας (FDI) στο πλαίσιο Διεθνούς Συμποσίου για τη Στοματική Υγεία, κρίνονται ως ιδιαίτερα σημαντικά, δεδομένου ότι στη χώρα μας δεν υπήρχαν μέχρι σήμερα επιδημιολογικά δεδομένα για τα παιδιά 2-5 ετών. Ταυτόχρονα, αναδεικνύουν ένα σοβαρό ζήτημα: την ανάγκη εφαρμογής προληπτικών προγραμμάτων για παιδιά, ιδιαίτερα σε περιόδους οικονομικής κρίσης, αφού τότε παρατηρείται χαλάρωση των καλών συνηθειών πρόληψης και πλήττεται σημαντικά η στοματική υγεία.

Σύμφωνα με τον Ανδρέα Αγουρόπουλο, παιδοδοντίατρο και επιστημονικό συνεργάτη του Πανεπιστημίου Αθηνών «τα ευρήματα των μελετών ενισχύουν το δεδομένο ότι το βούρτσισμα των δοντιών με φθοριούχο οδοντόκρεμα, δύο φορές την ημέρα, συμβάλλει δραστικά στην μείωση της τερηδόνας. Επίσης, η σωστή ενημέρωση των ενηλίκων, γονέων και εκπαιδευτικών, για την τήρηση απλών κανόνων στοματικής υγιεινής είναι ιδιαίτερα σημαντική για τη διατήρηση της καλή στοματικής υγείας των παιδιών».

Από την πλευρά του ο Δημήτρης Δημητριάδης, οδοντίατρος, μέλος της Στοματολογικής Εταιρείας της Ελλάδος, ανέφερε ότι «εξαιτίας των δυσμενών οικονομικών συνθηκών, ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού αδυνατεί να πληρώσει την επίσκεψη στον οδοντίατρο. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με τα χαμηλά ποσοστά βουρτσίσματος, αποτελούν σημαντικούς παράγοντες κινδύνου για τη στοματική υγεία παιδιών και εφήβων. Σε αυτό το πλαίσιο η υλοποίηση προγραμμάτων προληπτικής οδοντιατρικής, μέσα από συνεργασίες επιστημονικών και άλλων φορέων αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για την προστασία και τη βελτίωση της στοματικής υγείας των παιδιών».

Τέλος, ο πρόεδρος της Παγκόσμιας Οδοντιατρικής Ομοσπονδίας Δρ Ορλάντο Μοντέριρο ντα Σίλβα τόνιζε ότι «σε καιρό κρίσης, η καλύτερη επιλογή είναι η πρόληψη».

Ενθαρρυντικό είναι ωστόσο το γεγονός ότι όσον αφορά στην κατάσταση της στοματικής υγείας των παιδιών στην Ελλάδα, υπάρχει βελτίωση σε σχέση με την περασμένη 20ετία. Έτσι, το ποσοστό των 12χρονων, χωρίς τερηδόνα, από 12% που ήταν το 1985, σήμερα βρίσκεται στο 37%, ενώ στην ηλικία των 15 ετών, ο αντίστοιχος δείκτης είναι 29%. Ο στόχος του Παγκοσμίου Οργανισμού Υγείας ήταν, έως το 2010, ποσοστό 90% των παιδιών να είναι ελεύθερα τερηδόνας, γεγονός που υπογραμμίζει τη σοβαρότητα του ζητήματος για τη χώρα μας.

Συμβουλές για καλύτερη στοματική υγεία στην παιδική ηλικία

• Τα παιδιά χρειάζεται να μάθουν από νωρίς να φροντίζουν το χαμόγελό τους. Βουρτσίστε τα δόντια σας μαζί, πρωί και βράδυ και μάθετε έτσι στα παιδιά μια καλή συνήθεια που θα τα ωφελεί για μια ζωή.
• Ζητήστε από τον παιδοδοντίατρο να σας δείξει τον σωστό τρόπο βουρτσίσματος, γιατί υπάρχουν μικρές διαφορές ανάλογα με την ηλικία του παιδιού.
• Χρησιμοποιήστε οδοντόκρεμα με φθόριο, όπως προτείνεται από τους Διεθνείς και Ελληνικούς Οργανισμούς Παιδοδοντιατρικής και Οδοντιατρικής.
• Ανανεώστε την οδοντόβουρτσα του παιδιού κάθε 3 μήνες. Μετά το διάστημα αυτό, η οδοντόβουρτσα έχει φθαρεί και δεν πληροί τους κανόνες υγιεινής.
• Aλλάξτε την οδοντόβουρτσά αν το παιδί πέρασε ένα κρυολόγημα ή επέστρεψε από την κατασκήνωση, για να αποφύγετε τη μεταφορά μικροβίων.
• Δείξτε στο παιδί πώς να καθαρίζει με νήμα ανάμεσα στα δόντια.
• Πηγαίνετε το παιδί τακτικά στον παιδοδοντίατρο για φθορίωση και έλεγχο της στοματικής του υγείας.
• Προτιμήστε έναν ειδικευμένο παιδοδοντίατρο, ώστε η εμπειρία της επίσκεψης να είναι ευχάριστη για το παιδί και η φροντίδα πιο ολοκληρωμένη.

Προγράμματα βελτίωσης της στοματικής υγείας των παιδιών στην Ελλάδα από την ΑΙΜ και την FDI

Από το 2005, η Unilever/AIM σε συνεργασία με την Παγκόσμια Οδοντιατρική Ομοσπονδία (FDI) συνεργάζονται στα πλαίσια του διεθνούς προγράμματος LIVE.LEARN.LAUGH, με στόχο την προαγωγή και βελτίωση της στοματικής υγείας παγκοσμίως μέσω της καθιέρωσης του καθημερινού βουρτσίσματος με φθοριούχο οδοντόκρεμα, 2 φορές την ημέρα.

Στα πλαίσια του παραπάνω διεθνούς προγράμματος, η AIM, σε συνεργασία με την Ελληνική Οδοντιατρική Ομοσπονδία (ΕΟΟ) και την Στοματολογική Εταιρεία Ελλάδας (ΣΕΕ), εργάζονται για τη βελτίωση της στοματικής υγείας των παιδιών στην Ελλάδα. Από το 2005 έχουν πραγματοποιηθεί 4 μεγάλα προγράμματα, 2 με την ΕΟΟ και 2 με την ΣΕΕ.

Προγράμματα με την Ελληνική Οδοντιατρική Ομοσπονδία
Το πρώτο πρόγραμμα με τίτλο «Καταγραφή της στοματικής υγείας παιδιών προσχολικής ηλικίας του νομού Αττικής και εκτίμηση της αποτελεσματικότητας εφαρμογής ενός σχετικού διετούς προληπτικού προγράμματος» είχε δύο φάσεις. Η πρώτη φάση είχε σκοπό την καταγραφή της κατάστασης στοματικής υγείας παιδιών προσχολικής ηλικίας, δεδομένου ότι στην χώρα μας δεν υπήρχαν μέχρι τότε επιδημιολογικά δεδομένα για τα παιδιά 2-5 ετών. Στη δεύτερη φάση, επιλέχθηκαν παιδιά που είχαν πολύ αυξημένο τερηδονικό κίνδυνο και εφαρμόστηκε και αξιολογήθηκε ένα προληπτικό πρόγραμμα. Και στις δύο φάσεις έγινε σε όλα τα παιδιά διδασκαλία στοματικής υγιεινής, δόθηκαν διατροφικές συμβουλές μέσα από παιχνίδια και πραγματοποιήθηκε οδοντιατρική εξέταση, ενώ στη δεύτερη φάση έγινε και φθορίωση στους παιδικούς σταθμούς. Τα παιδιά βούρτσιζαν καθημερινά τα δόντια τους στο σχολείο και ενθαρρύνονταν το βούρτσισμα από τους γονείς το βράδυ στο σπίτι.

Στο δεύτερο πρόγραμμα με τίτλο «Εφαρμογή και αξιολόγηση προγράμματος αγωγής στοματικής υγείας για παιδιά προσχολικής ηλικίας» βασικοί στόχοι ήταν η ενημέρωση και εκπαίδευση των παιδαγωγών για θέματα στοματικής υγείας με σκοπό την ανάπτυξη παιδαγωγικών προγραμμάτων και τη βιωματική αγωγή στοματικής υγείας στους παιδικούς σταθμούς. Επιπλέον, η εφαρμογή σωστής στοματικής υγιεινής στους χώρους των παιδικών σταθμών και η καλύτερη ενημέρωση των γονέων για θέματα στοματικής υγείας μέσα από συγκεντρώσεις γονέων. Και τα δύο προγράμματα έγιναν με την επιστημονική επίβλεψη της καθηγήτριας και του διδακτικού προσωπικού του Εργαστηρίου Παιδοδοντιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Προγράμματα με την Στοματολογική Εταιρεία Ελλάδας
Το πρώτο πρόγραμμα με τίτλο «Γερά δόντια και όμορφο χαμόγελο» πραγματοποιήθηκε σε καλοκαιρινές κατασκηνώσεις και βασικός στόχος ήταν η ευαισθητοποίηση του παιδικού πληθυσμού στην αυτοφροντίδα της στοματικής υγιεινής, η καταγραφή της κατάστασης της στοματικής υγείας των παιδιών και η διερεύνηση των παραγόντων που σχετίζονται και επηρεάζουν την φροντίδα της στοματικής υγείας σε παιδιά ηλικίας 7-12 ετών. Στα παιδιά έγινε οδοντιατρική εξέταση, επίδειξη – ατομικά – του σωστού τρόπου βουρτσίσματος και διανομή εκπαιδευτικού υλικού. Επίσης τα παιδιά συμπλήρωσαν ένα ερωτηματολόγιο σχετικά με τις συνήθειές τους και την φροντίδα της στοματικής υγείας, πραγματοποιήθηκαν διαγωνισμοί ζωγραφικής με αντικείμενο τη φροντίδα των δοντιών και δόθηκαν αναμνηστικά σε όλα τα παιδιά των κατασκηνώσεων. Οι εξετάσεις των παιδιών έγιναν στην κινητή οδοντιατρική μονάδα της ΑΙΜ από εθελοντές οδοντίατρους.

Το δεύτερο πρόγραμμα με τίτλο «Καλύτερη στοματική υγεία μέσα στην οικογένεια» στόχο είχε την ευαισθητοποίηση νέων γονέων στη σημασία του τακτικού βουρτσίσματος των δοντιών των παιδιών τους και των επισκέψεων στον οδοντίατρο. Το πρόγραμμα εφαρμόστηκε σε παιδικούς σταθμούς, όπου πραγματοποιήθηκαν συναντήσεις με γονείς, διαλέξεις για τη φροντίδα της υγείας του στόματος και συζήτηση/ διάλογος για ζητήματα στοματικής υγείας. Επίσης, στους γονείς δόθηκε ένα βιβλιάριο στοματικής υγείας με στόχο την οργάνωση των προληπτικών επισκέψεων στον οδοντίατρο.

Μέχρι σήμερα στα παραπάνω προγράμματα έχουν συμμετάσχει περίπου 4000 παιδιά προσχολικής και 3800 παιδιά σχολικής ηλικίας, πάνω από 500 ενήλικες (διδακτικό και βοηθητικό προσωπικό στους παιδικούς σταθμούς και στις κατασκηνώσεις) και 500 γονείς. Όλοι έλαβαν οδοντόβουρτσες και οδοντόπαστες που χορηγήθηκαν δωρεάν από την ΑΙΜ.