Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη: Διαβήτης Παίδων και Εφήβων

Η 14η Νοεμβρίου είναι η Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη, ημέρα αφιερωμένη στο να γνωρίσει το κοινό περισσότερα σχετικά με την παγκόσμια επιδημία που ονομάζεται διαβήτης. Φέτος, η Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη εστιάζεται στον Διαβήτη σε Παιδιά και Εφήβους, με στόχο την ενημέρωση και την έγκαιρη πρόληψη.

O διαβήτης Παίδων και Εφήβων σχετίζεται άμεσα με την παιδική παχυσαρκία, καθώς κάθε κιλό πλέον του φυσιολογικού βάρους αυξάνει κατά 8% τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη. Παράλληλα, η παχυσαρκία μειώνει έως και 8 χρόνια το προσδόκιμο επιβίωσης των διαβητικών ατόμων.

Το πρόβλημα της παιδικής παχυσαρκίας λαμβάνει ανησυχητικές διαστάσεις στο δυτικό κόσμο, έχοντας αυξηθεί κατά 50% παγκοσμίως την τελευταία 30ετία. Στην Ελλάδα, η παιδική παχυσαρκία αποτελεί μείζων πρόβλημα, καθώς κατέχουμε την πρώτη θέση σε ποσοστά παχυσαρκίας στην Ευρώπη.

Σύμφωνα με μελέτη σε περισσότερα από 18.000 παιδιά που διεξήχθη το 2004 από την Ελληνική Ιατρική Εταιρεία Παχυσαρκίας, το ποσοστό των παιδιών ηλικίας 2-6 ετών με υπερβάλλον σωματικό βάρος είναι 18.1% και 16.3% σε αγόρια και κορίτσια αντίστοιχα, ενώ στις μεγαλύτερες ηλικίες, 7-12 ετών, τα ποσοστά αγγίζουν το 22.7% και 18.3% αντίστοιχα. Στους εφήβους 13-19 ετών, η μελέτη έδειξε ποσοστό 29.6% στα αγόρια και 16.1% στα κορίτσια.

Η αλματώδης ανάπτυξη της παιδικής παχυσαρκίας που είναι συνέπεια του σύγχρονου τρόπου ζωής, έχει επιφέρει και θα επιφέρει στο μέλλον πολλές επιπλοκές που σχετίζονται με αυτήν, συμπεριλαμβανομένου και του διαβήτη. Είναι λοιπόν καιρός, να αντιμετωπίσουμε αυτή τη μάστιγα αλλάζοντας τρόπο ζωής, με καθημερινή άσκηση και περισσότερη κατανάλωση υγιεινών και φυσικών προϊόντων, συμβάλλοντας έτσι και στην πρόληψη και αντιμετώπιση του διαβήτη.

Μια εξελισσόμενη νόσος που χαρακτηρίζεται από υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα

Ο διαβήτης είναι μία εξελισσόμενη νόσος, κατά την οποία ο οργανισμός σταδιακά αδυνατεί να ελέγξει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα.

• Τουλάχιστον οι μισοί διαβητικοί δεν γνωρίζουν ότι πάσχουν από διαβήτη. Σε ορισμένες χώρες το ποσοστό αυτό μπορεί να αγγίζει και το 80%.
• Το 65% των ασθενών που πάσχουν από διαβήτη τύπου ΙΙ και λαμβάνουν θεραπεία, αδυνατούν να διατηρήσουν τα συνιστώμενα επίπεδα σακχάρου στο αίμα.
• Αυτή τη στιγμή, δεν υπάρχει θεραπεία για τον διαβήτη.

Η δυσλειτουργία των νησιδίων του παγκρέατος και η αντίσταση στην ινσουλίνη αποτελούν παράγοντες που συμβάλλουν στην πρόκληση διαβήτη, μίας ασθένειας που εμφανίζεται όταν:

• Το πάγκρεας δεν παράγει αρκετή ινσουλίνη (ανεπαρκής ινσουλίνη).
• Το πάγκρεας παράγει υπερβολική ποσότητα γλυκαγόνης χωρίς ο οργανισμός να τη χρειάζεται, προκαλώντας αυξημένη παραγωγή γλυκόζης από το ήπαρ.
• Το σώμα μας δεν χρησιμοποιεί αποτελεσματικά την ινσουλίνη (αντίσταση στην ινσουλίνη).

Κίνδυνοι, Συμπτώματα και Επιπλοκές του Διαβήτη

Ο διαβήτης συνδέεται με πολλούς παράγοντες κινδύνου, συμπτώματα και σοβαρές παθήσεις, όπως οι καρδιαγγειακές παθήσεις.

• Περίπου το 50% των ασθενών έχουν ήδη εμφανίσει τουλάχιστον μία επιπλοκή μέχρι να διαγνωστούν με διαβήτη τύπου ΙΙ.
• Εάν ο ασθενής δεν λάβει την κατάλληλη αγωγή ή εάν δεν τεθεί υπό έλεγχο ο διαβήτης τύπου ΙΙ μπορεί να προκαλέσει καρδιακές και νεφρικές παθήσεις, τύφλωση και αγγειακές ή νευρολογικές διαταραχές.
• Οι άνθρωποι που πάσχουν από διαβήτη τύπου ΙΙ έχουν διπλάσιες πιθανότητες να υποστούν καρδιακή προσβολή ή εγκεφαλικό επεισόδιο σε σχέση με εκείνους που δεν πάσχουν από διαβήτη. Οι καρδιαγγειακές παθήσεις αποτελούν την κύρια αιτία θανάτου μεταξύ των διαβητικών, καθώς ευθύνονται τουλάχιστον για τους μισούς θανάτους που σχετίζονται με το διαβήτη.
• Οι άνθρωποι που πάσχουν από διαβήτη έχουν 15-40 φορές περισσότερες πιθανότητες να υποστούν ακρωτηριασμό των κάτω άκρων λόγω κακής κυκλοφορίας.

Παράγοντες κινδύνου:

1. Οικογενειακό ιστορικό διαβήτη
2. Περιορισμένη σωματική δραστηριότητα
3. Υπερβάλλον σωματικό βάρος
4. Ηλικία άνω των 40 ετών
5. Εμφάνιση διαβήτη κατά τη διάρκεια προηγούμενης εγκυμοσύνης
6. Φυλή/εθνικότητα
7. Αυξημένα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα

Πιθανά αρχικά συμπτώματα:

1. Υπερβολική δίψα και ξηροστομία
2. Πολυουρία
3. Ξηρότητα και κνησμός στο δέρμα
4. Αναίτια απώλεια βάρους
5. Θολή όραση που αλλάζει από μέρα σε μέρα
6. Υπερκόπωση

Συσχετιζόμενες επιπλοκές:

1. Οφθαλμικές παθήσεις
2. Νεφρικές παθήσεις
3. Νευρολογικές παθήσεις
4. Παθήσεις του κυκλοφορικού συστήματος
5. Ακρωτηριασμοί

Διάγνωση και Αντιμετώπιση του Διαβήτη

Σε ποσοστό 80% ο διαβήτης τύπου ΙΙ μπορεί να προληφθεί, εάν υιοθετήσουμε μία υγιεινή διατροφή και αυξήσουμε τη σωματική μας δραστηριότητα. Η υγιεινή διατροφή, η συχνή άσκηση και η λήψη της κατάλληλης φαρμακευτικής αγωγής σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού αποτελούν τα πιο σημαντικά βήματα στην αντιμετώπιση του διαβήτη τύπου ΙΙ.

• Το τεστ γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης (HbA1c) αποτελεί μία μακροπρόθεσμη μέθοδο μέτρησης των επιπέδων σακχάρου στο αίμα, η οποία δείχνει πόσο αποτελεσματικά έχει ελεγχθεί ο διαβήτης τύπου ΙΙ κατά τους τρεις προηγούμενους μήνες. Αποτελεί την καλύτερη μέθοδο για να παρακολουθείται κατά πόσον τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα βρίσκονται υπό έλεγχο.
• Σε κάθε μείωση της HbA1c κατά 1% αντιστοιχεί μείωση των επιπλοκών που σχετίζονται με τον διαβήτη κατά 21% , συμπεριλαμβανομένων των καρδιαγγειακών παθήσεων.
• Η διάγνωση του διαβήτη επιτυγχάνεται μέσω μίας εξέτασης γλυκόζης πλάσματος νηστείας (FPG), στην οποία εξετάζονται τα νυκτερινά επίπεδα σακχάρου. Δύο ή περισσότερες εξετάσεις FPG που πραγματοποιούνται σε διαφορετικές ημέρες με αποτελέσματα 126mg/dl ή υψηλότερα καταδεικνύουν την ύπαρξη διαβήτη.
• Σήμερα, οι ειδικοί προτείνουν τη χρήση συνδυαστικής θεραπείας στα πρώτα στάδια της εμφάνισης διαβήτη για αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση της νόσου με όσο το δυνατόν λιγότερες παρενέργειες.

Εκατοντάδες δισ. δολάρια δαπανώνται κάθε χρόνο για την αντιμετώπιση του διαβήτη

Η επίτευξη των συνιστώμενων επιπέδων σακχάρου στο αίμα σε όσο το δυνατόν πιο αρχικό στάδιο αποτελεί παράγοντα ζωτικής σημασίας για την αντιμετώπιση του διαβήτη τύπου ΙΙ, καθώς μειώνει τις πιθανότητες εμφάνισης επιπλοκών και τα αντίστοιχα έξοδα ιατρικής περίθαλψης.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις της IDF, τα ιατρικά έξοδα που σχετίζονται με τον διαβήτη τύπου ΙΙ ανέρχονται στο ποσό των 232 δισεκατομμυρίων δολαρίων παγκοσμίως. Μέχρι το 2025, το ποσό αυτό αναμένεται να φτάσει τα 302,5 δισεκατομμύρια δολάρια, παρουσιάζοντας αύξηση της τάξης του 30%-35%, εάν επαληθευτούν τα προβλεπόμενα ποσοστά αύξησης του αριθμού των διαβητικών ασθενών.

• Η IDF εκτιμά ότι 7%-13% του προϋπολογισμού υγειονομικής περίθαλψης παγκοσμίως θα έχει δαπανηθεί για τον διαβήτη μέχρι το έτος 2025.
• Περίπου το 25% των δαπανών για την αντιμετώπιση του διαβήτη αφορά τον έλεγχο των αυξημένων επιπέδων σακχάρου στο αίμα στις ανεπτυγμένες χώρες, ενώ ένα επιπλέον ποσοστό της τάξης του 25% δαπανάται στις μακροπρόθεσμες επιπλοκές της ασθένειας, όπως είναι οι καρδιαγγειακές παθήσεις. Το υπόλοιπο 50% αφορά γενικά έξοδα ιατρικής περίθαλψης σχετιζόμενα με τον διαβήτη (όπως η πρόληψη καρδιαγγειακών και μικροαγγειακών επιπλοκών)
• Οι ασθενείς που εμφανίζουν σοβαρές διαβητικές επιπλοκές απαιτούν πολύ περισσότερα έξοδα ιατρικής περίθαλψης από εκείνους που δεν εμφανίζουν επιπλοκές.
• Το έμμεσο κόστος ιατρικής περίθαλψης (ανικανότητα προς εργασία, πρόωρη συνταξιοδότηση και νοσηρότητα λόγω διάγνωσης διαβήτη τύπου 2) μπορεί συχνά να αγγίζει το άμεσο κόστος αντιμετώπισης του διαβήτη τύπου 2. Στη Γερμανία, για παράδειγμα, το άμεσο κόστος ανά ασθενή εκτιμάται ότι φτάνει τα 5.262€ κατά μέσω όρο, ενώ το αντίστοιχο έμμεσο κόστος αγγίζει το ποσό των 5.019€.
• Εκτιμάται ότι το ένα τέταρτο των δαπανών για την αντιμετώπιση του διαβήτη παγκοσμίως αντιστοιχεί στον ευρωπαϊκό χώρο.

Διαβητολογικό Κέντρο Γ.Ν. Πειραιά «Τζάνειο» (1988-2008)

20 χρόνια συγκλονιστικών αλλαγών στην αντιμετώπιση του διαβήτη

Το Διαβητολογικό Κέντρο έχει ένα πλούσιο επιστημονικό έργο να επιδείξει, καθώς κατά τη διάρκεια των 20 ετών, πραγματοποιήθηκαν πλήθος επιστημονικών εκδηλώσεων, εργασιών σε ελληνικά και παγκόσμια συνέδρια, εκδόσεων και πειραματικών μελετών.

Επιπροσθέτως στο Διαβητολογικό Κέντρο έχουν πλέον αναπτυχθεί ιατρεία διαβητολογικά, ιατρείο παχυσαρκίας, ιατρείο διαβήτη κύησης, ιατρείο διαβητικού ποδιού (το μοναδικό στο Β’ ΔΥΠΕ Αττικής), διαιτολογικό τμήμα, τμήμα νοσηλευτικό και τμήμα έρευνας.

Σήμερα στο Διαβητολογικό Κέντρο του Τζανείου και στα ιατρεία του παρακολουθούνται περισσότεροι από 20.000 ασθενείς στους οποίους παρέχεται διαγνωστική και πολύπτυχη φαρμακευτική υποστήριξη.

Παράλληλα, οι εξελίξεις στο φλέγον ζήτημα της θεραπευτικής αγωγής είναι μεγάλες. Ενώ πριν από 20 χρόνια υπήρχαν μόνοτρεις κατηγορίες αντιδιαβητικών δισκίων (σουλφονυλουρίες, διγουανίδια, ακαρβόζη), σήμερα έχουν προστεθεί άλλες πέντε, με πιο πρόσφατη αυτή των αναστολέων DPP-4, οι οποίοι μέσω του καινοτόμου μηχανισμού δράσης τους, στοχεύουν τη δυσλειτουργία των νησιδίων του παγκρέατος που προκαλεί υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα στα άτομα με διαβήτη τύπου ΙΙ.

Παρ’ όλες τις εξελίξεις, ο έλεγχος του σακχάρου στο αίμα είναι δύσκολος, και μέχρι και 65% των διαβητικών αδυνατούν να διατηρήσουν τα συνιστώμενα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, με αποτέλεσμα πολλοί να χρειάζονται συνδυαστική θεραπεία με δύο ή και περισσότερα σκευάσματα.

Στο παρελθόν υπήρχαν μόνοΙΙ συνδυασμοί αντιδιαβητικών δισκίων, ενώ σήμερα υπάρχει ή δυνατότητα πολλών συνδυασμών. Αξίζει να σημειωθεί ότι, πέρα από τα θεραπευτικά οφέλη, ο συνδυασμός δύο σκευασμάτων σε ένα δισκίο (σταθερός συνδυασμός) βελτιώνει την συμμόρφωση των ασθενών στη θεραπεία κατά 26%.

Ενώ τα τελευταία χρόνια το ενδιαφέρον είχε στραφεί στον σταθερό συνδυασμό μετφορμίνης και γλιταζονών, η πλέον πρόσφατη και σύγχρονη εξέλιξη είναι η κυκλοφορία του πρώτου σταθερού συνδυασμού μετφορμίνης και αναστολέα DPP-4, της βινταγλιπτίνης, ο οποίος κυκλοφορεί εδώ και τρεις μήνες και στην Ελλάδα.

Ο σταθερός συνδυασμός μετφορμίνης/βιλνταγλιπτίνης (Eucreas) είναι εξαιρετικά αποτελεσματικός, χωρίς να επιφέρει επιπρόσθετη αύξηση του συνολικού βάρους στους ασθενείς και με χαμηλή συχνότητα υπογλυκαιμικών επεισοδίων. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα κλινικών μελετών, ασθενείς στους οποίους ο έλεγχος των επιπέδων σακχάρου στο αίμα δεν είναι δυνατός μόνο με τη μετφορμίνη, εμφανίζουν τέσσερις φορές μεγαλύτερες πιθανότητες να επιτύχουν έλεγχο της γλυκαιμίας με τον σταθερό συνδυασμό σε σύγκριση με την εικονική αγωγή.

Σήμερα τα φαρμακευτικά σκευάσματα και τα υλικοτεχνικά μέσα για την αντιμετώπιση του διαβήτη είναι απείρως περισσότερα ενώ μεγάλη είναι πλέον η ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης και της Πολιτείας.

Για παράδειγμα πριν από 20 χρόνια υπήρχαν ινσουλίνες ζωικές και ανθρώπινου τύπου, ενώ σήμερα έχουν προστεθεί τα ταχέα, τα super ταχέα και τα βραδέα ανάλογα ινσουλινών ενώ στην ινσουλινοθεραπεία υπάρχουν πλέον πλείστες όσες επιλογές και εναλλακτικές προτάσεις. Από τις δύσχρηστες, ογκώδεις και μη χρησιμοποιήσιμες αντλίες ινσουλίνης, σήμερα έχουμε αντλίες μικρού μεγέθους, ασφαλείς, χρησιμοποιήσιμες με πολύ καλά αποτελέσματα. Αντλίες που μπορούν να συνδεθούν με συνεχείς μετρητές σακχάρου οι οποίοι και αποτυπώνουν ανά 3λεπτο ή 5λεπτο την τιμή του σακχάρου στο αίμα.

Τέλος πλέον σήμερα η εστίαση στον χώρο των μεταμοσχεύσεων είναι στις μεταμοσχεύσεις νησιδίων παγκρέατος και στα εξαιρετικά βελτιωμένα ανοσο-κατασταλτικά σχήματα. Τα αποτελέσματα και η επιβίωση είναι εντυπωσιακά καλύτερα.

health.in.gr