Επικίνδυνους συνδυασμούς φαρμάκων παίρνουν εν αγνοία τους οι ηλικιωμένοι

Η πολυφαρμακία εκθέτει τους ηλικιωμένους σε δυνητικά επικίνδυνους συνδυασμούς φαρμάκων, και μάλιστα εν αγνοία τους, σύμφωνα με αμερικανική μελέτη που δημοσιεύεται στο επιστημονικό έντυπο JAMA Internal Medicine.

Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου του Ιλινόις στο Σικάγο, με επικεφαλής την επίκουρη καθηγήτρια Φαρμακευτικής Δρ Ντίμα Μάζεν Κάτο, ανέλυσαν στοιχεία για τη χρήση φαρμάκων από ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα ατόμων, 62-85 ετών. Η έρευνα έγινε με τη διενέργεια και επιτόπιων συνεντεύξεων για την ακριβή διαπίστωση των φαρμάκων που έπαιρναν περίπου 2.300 ασθενείς.

Από τηνν ανάλυση των στοιχείων εντοπίσθηκαν τουλάχιστον 15 συνδυασμοί φαρμάκων που είναι δυνητικά απειλητικοί για τη ζωή των ασθενών. Επίσης, διαπιστώθηκε ότι περίπου το 15% των ηλικιωμένων (σχεδόν ένας στους επτά) παίρνουν τακτικά τουλάχιστον έναν από αυτούς τους επικίνδυνους φαρμακευτικούς συνδυασμούς, ποσοστό σχεδόν διπλάσιο σε σχέση με το 2005 (8%).

Οι ερευνητές εξηγούν ότι περισσότεροι από τους μισούς επικίνδυνους συνδυασμούς περιλαμβάνουν κάποιο μη συνταγογραφούμενο φάρμακο ή κάποιο διατροφικό συμπλήρωμα (πολυβιταμίνες, μέταλλα, ασβέστιο κ.α.). Στη μεγάλη πλειονότητα, οι συνδυασμοί αυτοί περιλαμβάνουν προληπτικά καρδιαγγειακά φάρμακα, όπως οι στατίνες (ιδίως η συμβαστατίνη), τα αντιαιμοπεταλιακά φάρμακα (όπως η κλοπιδογρέλη και η ασπιρίνη) και διατροφικά συμπληρώματα (ιδίως τα ω-3 λιπαρά οξέα).

«Για παράδειγμα, η λήψη κλοπιδογρέλης σε συνδυασμό με ομεπραζόλη, ασπιρίνη ή ναπροξένη αυξάνει τον κίνδυνο εμφράγματος, αιμορραγίας ή και θανάτου. Όμως εκτιμάται ότι σχεδόν το 2% των ηλικιωμένων λαμβάνουν τακτικά κλοπιδογρέλη σε τέτοιους δυνητικά επικίνδυνους συνδυασμούς. Επίσης το βαλσαμόχορτο, που συχνά λαμβάνεται ως αντικαταθλιπτικό, μπορεί να αλληλεπιδράσει με άλλα φάρμακα, όπως τα ανοσοκατασταλτικά, τα αντισυλληπτικά, τα αντιπηκτικά για το αίμα και μερικά ηρεμιστικά», σημειώνει η Δρ Κάτο.

Οι επιστήμονες σημειώνουν ότι είναι άγνωστο πόσοι ηλικιωμένοι πεθαίνουν εξαιτίας της επικίνδυνης αλληλεπίδρασης των διαφόρων φαρμάκων. Τονίζουν όμως ότι, με το πέρασμα του χρόνου, ο κίνδυνος μεγαλώνει λόγω της πολυφαρμακίας και η κοινή γνώμη φαίνεται να μην το συνειδητοποιεί.

Ως πολυφαρμακία θεωρείται η λήψη τουλάχιστον πέντε φαρμάκων. Στις ΗΠΑ το ποσοστό των ηλικιωμένων που λαμβάνουν τουλάχιστον πέντε φάρμακα έχει φθάσει το 36% (πάνω από ένας στους τρεις), από 31% το 2005.

«Η αυξημένη χρήση των φθηνότερων γενόσημων φαρμάκων φαίνεται να ενθαρρύνει την πολυφαρμακία», υποστηρίζουν οι ερευνητές.

Επιπλέον, ολοένα και περισσότεροι ηλικιωμένοι παίρνουν διατροφικά συμπληρώματα: το ποσοστό στις ΗΠΑ κινείται στο 65% (σχεδόν δύο στους τρεις), από 52% το 2005. Η μεγαλύτερη αύξηση παρατηρείται στην κατανάλωση των ω-3 λιπαρών οξέων.

«Οι ασθενείς πρέπει να ενημερώνουν τον θεράποντα ιατρό τους για όλα τα φάρμακα που παίρνουν ή σκοπεύουν να πάρουν, συμπεριλαμβανομένων -και αυτό είναι σημαντικό- των μη συνταγογραφούμενων και των διατροφικών συμπληρωμάτων. Το ίδιο ισχύει και για τους γιατρούς, οι οποίοι δεν ρωτάνε πάντα ποιά άλλα φάρμακα παίρνει ο ασθενής» καταλήγουν οι ερευνητές.

Επιμέλεια: Μαίρη Μπιμπή

health.in.gr,ΑΠΕ-ΜΠΕ