Ερπητοΐός σε λανθάνουσα κατάσταση παίζει ρόλο στην πολλαπλή σκλήρυνση

Ο ανθρώπινος ιός του έρπητα 6 (HHV-6) μπορεί να διαδραματίσει κρίσιμο ρόλο στην παρεμπόδιση της ικανότητας του εγκεφάλου να αποκατασταθεί σε ασθένειες, όπως η πολλαπλή σκλήρυνση. Μελέτη που δημοσιεύεται στο επιστημονικό έντυπο Scientific Reports, εξηγεί γιατί υπάρχουν διαφορές στη σοβαρότητα των συμπτωμάτων που βιώνουν οι πάσχοντες από τη νόσο.

«Ενώ ο HHV-6 σε λανθάνουσα μορφή στα εγκεφαλικά κύτταρα έχει σχετιστεί με απομυελινωτικές διαταραχές, όπως η πολλαπλή σκλήρυνση, δεν είναι ξεκάθαρο τι ρόλο παίζει, αν παίζει, στις παθήσεις αυτές. Η μελέτη μας δείχνει ότι ενώ βρίσκεται στη διαδικασία να κρυφτεί από το ανοσοποιητικό σύστημα, παράγει μια πρωτεΐνη που έχει την δυνατότητα να εξασθενήσει την φυσιολογική ικανότητα των κυττάρων του εγκεφάλου να επιδιορθώσουν την κατεστραμμένη μυελίνη», υποστηρίζει η Μαργκοτ Μάγιερ-Προσελ επίκουρη καθηγήτρια στο Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου του Ρότσεστερ.

Μελέτες έχουν δείξει ότι πάνω από το 80% των ανθρώπων έχουν εκτεθεί στον HHV-6 σε κάποια φάση της πρώιμης παιδικής ηλικίας. Ο HHV-6 είναι ο συχνότερος ανθρώπινος ερπητοϊός και οι λοιμώξεις που εκδηλώνονται κατά την παιδική ηλικία συχνά περνούν απαρατήρητες αλλά ο ιός μπορεί να προκαλέσει βρεφική ροδάνθη (ή αιφνίδιο εξάνθημα). Ένα 1% των ανθρώπων έχουν συγγενή HHV6 δηλαδή έχουν κληρονομήσει από ένας εκ των δύο γονέων ένα αντίγραφο του ιού.

Ενώ το ανοσοποιητικό σύστημα καταπολεμά τις περισσότερες μορφές της λοίμωξης, ο ιός δεν φεύγει ποτέ από το σώμα και μπορεί να επανενεργοποιηθεί αργότερα. Ο HHV-6 επιτυγχάνει αυτή τη λανθάνουσα κατάσταση ενσωματώνοντας τον εαυτό του στον γενετικό μας κώδικα και άρα κρύβεται στα κύτταρα μας και έτσι καταφέρνει να εισβάλλει στο ανοσοποιητικό σύστημα.

Οι αμερικανοί ερευνητές αναρωτήθηκαν αν ο ιός μπορεί έχει κάποια επίπτωση στα προγονικά κύτταρα των ολιγοδενδροκυττάρων (OPCs). Πρόκειται για κύτταρα που παίζουν σημαντικό ρόλο στην τροφοδοσία του εγκεφάλου με μυελίνη. Όταν η μυελίνη χάνεται, λόγω ηλικίας ή ασθένειας ή τραυματισμού, τότε τα OPCs ενεργοποιούνται, μεταναστεύουν όπου χρειάζεται και ωριμάζουν σε μυελινο-παραγωγά κύτταρα που αποκαθιστούν την βλάβη.

Οι επιστήμονες μελέτησαν την επίπτωση του λανθάνοντος HHV-6 στην δραστηριότητα των ανθρωπίνων OPCs. Ένας εκ των τρόπων για να μείνει κρυμμένος ο ιός στα κύτταρα ήταν εκφράζοντας την πρωτεΐνη U94 που τον βοηθά να διατηρεί τη θέση του στο ανθρώπινο DNA και να παραμένει μη ανιχνεύσιμος από το ανοσοποιητικό σύστημα. Μελετώντας ανθρώπινα κύτταρα και μεταμοσχεύοντας ανθρώπινα OPCs σε ζωικά μοντέλα, οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι όταν η εκφράζεται η U94 στα OPCs, τα κύτταρα σταματούν να μεταναστεύουν όπου χρειάζεται.

Αυτό που δεν είναι προς το παρόν πλήρως κατανοητό είναι η σχέση μεταξύ της λοίμωξης στον εγκέφαλο και της σοβαρότητας των παθήσεων, όπως η πολλαπλή σκλήρυνση και άλλες απομυελινωτικές διαταραχές.

«Χρειάζεται περισσότερη έρευνα για να κατανοήσουμε δια ποιων μηχανισμών ο ιός εμποδίζει τη λειτουργία των OPCs και τι επίπτωση έχει αυτό στην πρόοδο των ασθενειών. Αλλά αυτό που είναι ξεκάθαρο είναι ότι ο HHV-6 αν και δεν είναι η αιτία των απομυελινωτικών διαταραχών, περιορίζει την ικανότητα του εγκεφάλου να αποκαταστήσει τις βλάβες και άρα ενισχύει την εξέλιξη των σχετικών με την μυελίνη παθήσεων», σχολιάζει η Δρ Μάγιερ-Προσελ.

Μαίρη Μπιμπή

health.in.gr